سه پرده از نوسان دلار و سکه

دنیای اقتصاد: روز گذشته در بازار هیجان نسبت به روزهای قبل بیشتر بود؛ به‌طوری‌که دلار به بالاترین قیمت خود از اواخر سال 91 و سکه به بیشترین قیمت از اردیبهشت 94 رسید. برخی فعالان، افزایش قیمتی دلار را ناشی از عواملی مانند کاهش بهای نفت و افزایش نرخ حواله درهم دانستند و اعتقاد داشتند که این متغیرها در حال حاضر، اثر روانی بیشتری نسبت به اخبار مذاکرات دارند. در مقابل گروه دیگری، رشد دلار را به آخرین تلاش‌های نوسان‌گیران پیش از پایان لغو تحریم‌ها نسبت دادند و باور داشتند که نوسان فعلی ماندگار نخواهد بود.

افزایش سکه و دلار در هفته گذشته با شدت بیشتری به ابتدای هفته جاری سرایت کرد. در اولین روز هفته، دلار از کف کانال 3 هزار و 700 تومانی فاصله گرفت و با 25 تومان رشد به قیمت 3 هزار و 725 تومان رسید. به گفته فعالان بازار، «افزایش نرخ حواله درهم» و «کاهش قیمت نفت»، دو عامل اصلی رشد این ارز بودند. هم‌جهت با رشد دلار، سکه نیز در مسیر افزایشی قرار گرفت و حتی توانست یک رکورد قیمتی حدودا 9 ماهه را ثبت کند. در اولین روز هفته، سکه با 13 هزار تومان افزایش به قیمت 962 هزار تومان رسید. این بالاترین نرخ فروش سکه از اوایل اردیبهشت سال جاری بود. جدا از رشد دلار،‌ صعود اونس در بازارهای جهانی نیز در ثبت این رکورد موثر بود. فاصله گرفتن دلار از کف و رکورد سکه در روزی ثبت شد که برخی اعتقاد داشتند قیمت ثبت شده ابتدای هفته، ‌جهت بازار در هفته جاری را تعیین خواهد کرد، اما حال و هوای بازار نکات دیگری را نیز به ذهن متبادر می‌کند که حکایت از امکان روندهای متفاوت‌تر دارد.

پرده اول: مشاهدات و جریان بازار

در حالی که در دو روز انتهایی هفته، فضای بازار ارز آرام شده و دلار هیجان خاصی را تجربه نکرده بود، در ابتدای هفته تحرکات معامله‌گران ارزی بار دیگر بالا رفت. به این ترتیب، پس از چند روز که خبری از داد و فریادهای معامله‌گران نبود، در ابتدای این هفته بار دیگر این جوش و خروش‌ها به گوش رسید. هیجان بازار از همان ابتدای روز مشهود بود. شنبه، دلار معاملات خود را با قیمت 3 هزار و 715 تومان آغاز کرد که افزایشی 15 تومانی نسبت به قیمت بسته شده پنج‌شنبه داشت. این افزایش تحرکات معامله‌گران را بیش از پیش بالا برد تا نهایتا 10 تومان دیگر به ارزش این ارز اضافه شود و نهایتا با قیمت 3هزار و 725 تومان به کار خود پایان دهد. آنچه مشهود بود، روز شنبه ملاحظات معامله‌گران تا حدی کنار گذاشته شد و برخی از آنها که با کاهش نوسانات به حاشیه بازار رانده شده بودند،‌ بار دیگر به بازار بازگشتند و حضورشان محسوس‌تر شد. افزایش تحرکات این دسته موجب شد که دلار به بالاترین قیمت خود از اواخر سال 91 برسد. دلار در آن مقطع زمانی با نوسانات شدیدی رو‌به‌رو بود و قیمت به سرعت تغییر می‌کرد. پس از روی کار آمدن دولت یازدهم، نوسانات شاخص بازار ارز کم شد و دلار ابتدا از آن محدوده قیمتی پایین آمد و سپس دامنه نوساناتش کاهش یافت.

پرده دوم: رکوردهای جابه جا شده

شنبه، روز ثبت رکوردهای جدیدی بود. دلار با فاصله گرفتن از کف کانال 3 هزار و 700 تومانی به بالاترین قیمت خود از اواخر زمستان 91 رسید و سکه با افزایش 13 هزار تومانی به بیشترین قیمت از اوایل اردیبهشت 94 رسید. واکنش بازار داخلی به صعود اونس جهانی روز شنبه با تاخیر در قیمت سکه منعکس شد. در اولین روز هفته، سکه تمام معاملات خود را با قیمت 955 هزار تومان آغاز کرد که افزایشی 6 هزار تومانی نسبت به قیمت بسته شده پنج‌شنبه داشت. رشد سکه در کانال جدید، تحت‌تاثیر صعود اونس در بازارهای جهانی و عبور از مرز روانی 1100 دلاری بود. این رشد در حالی ثبت شد که روز پنج‌شنبه سکه به عبور طلای جهانی از این مرز واکنش شدیدی نشان نداده بود. به این ترتیب، سکه که روز پنج‌شنبه واکنش کاملی به صعود اونس نشان نداده بود، در روز شنبه به‌طور نسبی اثر خود را پذیرفت. معامله‌گران احتیاطی را که در روز پنج‌شنبه داشتند،‌ در ابتدای هفته جاری کنار گذاشتند. به این واسطه افزایش قیمت سکه کاملا طبیعی بود.

در ادامه روز، شاخص بازار ارز نیز به کمک سکه آمد. افزایش قیمتی دلار موجب شد سکه به افزایش خود ادامه دهد و این بار از کانال 960 هزار تومان عبور کند. تا ساعت 3 بعدازظهر روز شنبه، قیمت سکه به 962 هزار تومان رسید،‌رقمی که 13 هزار تومان بالاتر از قیمت پنج‌شنبه بود. آخرین بار سکه در اوایل اردیبهشت در این کانال قیمتی قرار داشت. سکه در تاریخ 2 اردیبهشت سال جاری با قیمت 964 هزار تومان معامله شده بود و پس از آن همیشه، زیر این قیمت معامله شده بود. همسو با سکه، قیمت نیم‌سکه و ربع سکه نیز افزایش یافت. در اولین روز هفته، نیم سکه با 4 هزار تومان رشد به قیمت 484 هزار تومان رسید. ربع‌سکه نیز با هزار تومان رشد به قیمت 265 هزار تومان رسید.

پرده سوم: رویکردهای حاکم در بازار

راجع به روند قیمتی دلار در بازار دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد.عده‌ای اعتقاد دارند هیجان قیمتی اخیر مقطعی خواهد بود و این ارز حتی قبل از رسیدن به میانه هفته مسیر قیمتی خود را تغییر خواهد داد یا فضای نوسانی بازار آرام‌تر خواهد شد. در واقع آنها اعتقاد دارند که این روند ماندگار نخواهد بود. به گفته فعالان، بالا رفتن احتمال لغو تحریم‌ها در روزهای آینده موجب شده که معامله‌گران آخرین تلاش‌های خود را برای نوسان‌گیری انجام دهند تا دلار خود را با بالاترین قیمت ممکن به فروش برسانند. در واقع به قول بازیگران بازار، نوسان‌گیران به‌دنبال آخرین صید خود قبل از لغو تحریم‌ها بودند. با این وجود، عوامل دیگری نیز برای افزایش این ارز عنوان شد،‌ عواملی که چون بیشتر با عرضه و تقاضا مرتبط بودند،‌ می‌توان به آنها لقب عوامل واقعی را داد. به گفته فعالان، رشد قیمت حواله درهم در بازار دبی، کاهش قیمت نفت و ورود آن به کانال 20 دلاری، در کنار کاهش حجم ارز موجود در بازار سه عامل دیگری بودند که به رشد قیمت کمک کردند. به گفته حاضران در بازار، شنبه، عرضه درهم در دبی کم شده و این عامل موجب افزایش نرخ حواله درهم شد. در واقع به‌دلیل تضعیف مبادی عرضه درهم، طبیعی بود که قیمت بالا رود. از سوی دیگر، نرخ حواله درهم و دلار در بازار داخلی به‌طور سنتی با هم رابطه مستقیم دارند و افزایش یکی علامتی برای افزایش ارز دیگر است. شنبه نرخ حواله درهم تا هزار و 19 تومان نیز بالا رفت. بازگشت سفیر ایران در امارات به تهران و کاهش تعداد دیپلمات‌های ایرانی به 15 نفر یکی دیگر از عواملی بود که به رشد قیمت درهم کمک کرد.

عامل دومی که انتظار معامله‌گران بازار را تحت‌تاثیر قرار داد،‌کاهش قیمت نفت بود. افت قیمت طلای سیاه، انتظار معامله‌گران را برای تضعیف درآمدهای ارزی و عرضه ارز بالا برد. در حال حاضر معامله‌گران انتظار دارند به‌دلیل تنش‌های موجود بین ایران و عربستان کاهش قیمت بیشتری را نیز تجربه کند. این دو عامل در حالی دلار را با افزایش قیمت مواجه کردند که برخی فعالان انتظار داشتند این ارز تحت‌تاثیر خبر لغو تحریم‌ها در روزهای آِینده در مسیر کاهشی قرار بگیرد. جان کری، وزیر خارجه آمریکا روز پنج‌شنبه اعلام کرد که تا اجرای رسمی مفاد برجام تنها «چند روز» باقی مانده و تاکید کرد که اگر همه‌چیز به‌خوبی پیش برود اجرای این توافق تاریخی «قریب‌الوقوع» خواهد بود؛ با این حال واکنش بازار به این خبر کاهشی نبود. در این رابطه دو دیدگاه متفاوت در بازار وجود دارد. برخی فعالان معتقدند اثر اخبار مذاکرات در بازار تضعیف شده است. به گفته آنها، اثرات این اخبار در گذشته در قیمت دلار پیش‌خور شده است و به همین دلیل بازار توجهی به آن از خود نشان نداد. در مقابل گروه دیگر اعتقاد دارند اگر لغو تحریم‌ها به‌طور رسمی اعلام شود، روند قیمتی بازار را تحت‌تاثیر قرار خواهد داد؛ لغو تحریم‌ها با افزایش درآمدهای ارزی همراه خواهد بود. این در حالی است که گروه دیگری اعتقاد دارند با لغو تحریم‌ها امکان دارد تقاضا نیز در بازار افزایش پیدا کند. در واقع از سر گرفتن روابط تجاری موجب خواهد شد که تقاضا برای واردات افزایش پیدا کند.