ابراهیمیان: سوابق برخی داوطلبان ناامیدکننده است

مهر: نجات الله ابراهیمیان پیش از ظهر امروز در نشست خبری با رسانه ها با اشاره به اینکه امروز آخرین مهلت شکایت داوطلبان رد صلاحیت شده مجلس شورای اسلامی در هیات های اجرایی است، اظهار داشت: از بیستم تا بیست و ششم دی ماه، هیات های نظارت استانی با کسب نظر از هیات مرکزی نظارت بر انتخابات، به این اعتراضات رسیدگی می کنند، علاوه بر آن درباره داوطلبان تایید صلاحیت شده نیز اظهارنظر صورت می گیرد.

وی درباره شیوه بررسی و اظهارنظر در هیات مرکزی نظارت بر انتخابات مجلس شورای اسلامی گفت: شورای نگهبان با رای گیری بر اساس اکثریت آرا، ۵ عضو هیات مرکزی نظارت را انتخاب کرده و این افراد نیز هیات های نظارت استانی را انتخاب کرده اند؛ بخشی از اطلاعات از طریق استعلام های انجام شده از مراجع چهارگانه وارد پرونده داوطلبان شده و بخش دیگری نیز حاصل تحقیقات محلی است که براساس ماده ۵۰ قانون انتخابات این اختیار به هیات های اجرایی داده شده است.

سخنگوی شورای نگهبان قانون اساسی گفت: شورای نگهبان در مقام بررسی تصمیمات اتخاذ شده در هیات های اجرایی، با ابزارهای مشابه یعنی اطلاعات مراجع چهارگانه و تحقیقات محلی درستی تصمیمات هیات های اجرایی را بررسی می کند و در نهایت از اطلاعاتی که قبلا جمع آوری شده استفاده می شود.

ابراهیمیان با اشاره به ثبت نام حدود هشت هزار داوطلب در انتخابات این دوره مجلس و نداشتن سابقه شرکت در فعالیت های سیاسی و انتخاباتی، تصریح کرد: براساس اعلام وزارت کشور بخش قابل توجهی از این افراد در هیات های اجرایی تایید صلاحیت شده اند و براساس قانون انتخابات هم کسانی که رد صلاحیت شده اند و اعتراض کرده اند و هم کسانی که تایید شده اند وارد مرحله هیات های نظارتی می شوند.

وی تاکید کرد: هم قانون انتخابات و هم ماده واحده مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام مقرر کرده است که تایید صلاحیت ها باید در مراجع نظارتی نیز موضوع اظهار نظر قرار گیرد و طبیعتا ممکن است نتایج این بررسی ها با هم مغایرت داشته باشد.

سخنگوی شورای نگهبان قانون اساسی گفت: در نهایت آمار هیات های نظارت نشان می دهد که آیا در هیات های اجرایی در بررسی مستندات و اطلاعات و تحقیقات محلی عجله ای صورت گرفته یا خیر؟ بررسی سوابق سال های قبل توسط بنده نشان می دهد که این ارزیابی ها می تواند به نتایج متفاوتی منجر شود.

عدم احراز صلاحیت با عدم صلاحیت متفاوت است

ابراهیمیان تاکید کرد: عدم احراز صلاحیت یک داوطلب از لحاظ حقوقی و آثار، با عدم صلاحیت متفاوت است؛ یعنی سیستم نظارتی موفق به شناسایی این فرد و سوابق و مواضع آنها نشده اما این امکان برای شخص وجود دارد که در دوره های بعد با فعالیت های سیاسی و اجتماعی مشخص تر، خود را شناسایی کند؛ این مسئله با عدم صلاحیت یک فرد به جهت سوابق تخلف، فرق می کند و آثار متفاوتی دارد.

کسی نمی تواند به هیات های اجرایی دستور رد یا تایید صلاحیت داوطلبان را بدهد

وی همچنین در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا هیات های اجرایی می توانند بدون توجه به پاسخ استعلام های صورت گرفته صلاحیت کسی را رد کنند تصریح کرد: پاسخ این سوال مثبت است، چون استناد اطلاعات دیگر از جمله تحقیق از مطلعین ممکن است صلاحیت کسی را رد یا تایید کنند و اینکه گفته می شود در هیات های اجرایی خلاف قانون عمل می شود یا خیر، اساسا نهاد ناظر را برای همین گذاشته اند که پرونده ها را مورد به مورد بررسی می کند.

سخنگوی شورای نگهبان قانون اساسی ادامه داد: اینکه هیات های اجرایی خوب عمل کرده اند یا بد، بعد از بررسی نهایی در نهادهای ناظر قضاوت می شود؛ اگر تفاوت ها در آمار رد یا تایید شدگان زیاد باشد نشانه عجله در هیات های اجرایی است.

ابراهمیان همچنین درباره برخی شائبه ها مبنی بر دستور رئیس جمهور به هیات اجرایی برای رد برخی داوطلبان گف: کسی نمی تواند به اعضای هیات اجرای دستور بدهد و سلسله مراتبی در این رابطه وجود ندارد و این کار خلاف قوانین است و اگر از کسی حقی ضایع شده باشد می تواند به هیات های نظارت شکایت کند.

سوابق برخی ثبت نام کنندگان ناامیدکننده است

وی در ادامه و در پاسخ به خبرنگار مهر مبنی بر وجود برخی خبرها درباره تایید صلاحیت برخی افراد دارای سوابق سیاسی و امنیتی یا دارای جرایم اجتماعی در هیات های اجرایی انتخابات مجلس و فشارهای بعدی بر شورای نگهبان در رابطه با تایید صلاحیت این افراد اظهار داشت: هرچقدر هیات های اجرایی کار خود را دقیق تر انجام دهند کار در هیات های نظارت راحتر می شود و اگر مسامحه در هیات های اجرایی زیاد شود کار در مرحله بعدی سخت تر می شود.

سخنگوی شورای نگهبان با بیان اینکه ما موظف هستیم تمام پرونده های رد شده یا تایید شده را بررسی کنیم، تصریح کرد: امیدواریم تعداد کسانی که صلاحیتشان احراز می شود بیشتر شود، چراکه خبر عدم احراز صلاحیت برای ما خوشحال کننده نیست.

ابراهیمیان همچنین با انتقاد از شیوه ثبت نام در انتخابات گفت: براساس اخباری که به دست ما می رسد این نکته مشخص می شود که در نبود فرهنگ تحزب، عادت هایی جا می افتد که ما را دچار مشکل می کند؛ اینکه یک شبه تصمیم گرفته می شود که وارد فعالیت های سیاسی شویم، آن هم بدون اینکه سابقه فعالیت سیاسی و تقنینی پررنگی داشته باشیم یا برای اینکه شانس خودمان را انتخاب کنیم و یا خانوادگی شرکت کنیم، اینها منجر به عادات بدی می شود که می تواند در نبود عادات خوب یا قوانین خوب، دامنگیر ما شود.

وی افزود: امیدوارم مشکلاتی از این دست، دولت ها را وارد کند تا تدبیری بیندیشند؛ از جمله موضوع سپردن تضمین توسط ثبت نام کنندگان که وقتی فردی دو درصد آرا را هم نمی تواند کسب کند چرا اسباب زحمت برای نظام درست می کند.

سخنگوی شورای نگهبان در همین رابطه تصریح کرد: خیلی بد است که وقتی من سوابق را نگاه می کنم، درباره برخی شرکت کنندگان سوابق ناامیدکننده ای مشاهده می شود؛ چرا سیستم باید طوری باشد که این افراد ثبت نام کنند و برای خودشان و کشور هزینه درست کنند.

ابراهیمیان در عین حال خاطرنشان کرد: برخی از این افراد با این سوابق در هیات های اجرایی رد صلاحیت شده اند اما برخی های دیگر نیز به مرحله هیات های نظارت رسیده اند.

شان و وزانت نهاد روحانیت در انتشار اخبار مربوط به انتخابات خبرگان، حفظ شود

سخنگوی شورای نگهبان در ادامه با اشاره به نکاتی درباره فرایند بررسی صلاحیت داوطلبان پنجمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری، اظهارداشت: در عرصه انتخابات خبرگان، با نهاد روحانیت و اعتقادات مردم سروکار داریم. بنابراین هم به عنوان رسانه و هم نهاد نظارتی، باید یک سری اصول بر رفتارهای حرفه ای ما حاکم باشد.

ابراهیمیان توضیح داد: اشخاصی که وارد این عرصه شده اند، قالباً دارای شان و منزلت علمی و اجتماعی و وثوق در بین مردم هستند؛ بنابراین شان و وزانت آنها در بین تیترهای هیجانی رسانه ها مخدوش نشود و مانند دعواهای معمولی سیاسی، با خبرگان و داوطلبان آن مواجه نشویم، چرا که این مسئله با اعتقادات مردم سروکار دارد.

احراز اجتهاد داوطلبان انتخابات خبرگان منحصر به شرکت در آزمون نیست

وی در ادامه با اشاره به شیوه ارزیابی شرط علمی (اجتهاد) داوطلبان شرکت در انتخابات مجلس خبرگان رهبری، گفت: اجتهاد در ایران یک معنی ویژه دارد؛ یعنی اجتهاد در حد تجزی که بتواند برخی مسائل فقهی را استنباط کند و توان تشخیص رهبری دارای صلاحیت را نیز داشته باشد.

سخنگوی شورای نگهبان با اشاره به تبصره ۱ ماده ۳ قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبری، عنوان کرد: بر این اساس مرجع تشخیص شرایط داوطلبان از جمله اجتهاد در حد تجزی، فقهای شورای نگهبان هستند و ترتیباتی هم که برای احراز شرایط اجتهاد مقرر شده، موضوع آئین نامه نیست، بلکه چون ملاک کار، ارزیابی فقها و اقناع آن است، ممکن است آنها در هر دوره ای شیوه ای را برای احراز این صلاحیت علمی پیش بینی کنند.

ابراهیمیان با اشاره به آزمون اخیر برگزار شده برای داوطلبان خبرگان خاطرنشان کرد: پیش از این آزمون اطلاعیه ای صادر شد مبنی بر اینکه تمام ثبت نام کنندگان باید در آزمون علمی شرکت کنند، مگر افرادی که در چند بند استثناء شده اند؛ حال این سوال پیش می آید که آیا راه احراز اجتهاد منحصر به همین است؟

وی در پاسخ به این سوال گفت: بر اساس فرمایشات آیت الله مومن (عضو شورای نگهبان) که در خبرگزاری هست و نیز سخنان دیگر فقهای شورای نگهبان، اینگونه استناد می شود که آقایان قصد محدود کردن اختیارات خود را به طور مطلق ندارند، بنابراین هر کسی در آزمون شرکت نکند، به منزله انصراف از نامزدی نیست و هیچ پیامکی هم به داوطلبان داده نشده است که اگر شرکت نکنند، به معنی انصراف است و من این موضوع را تکذیب می کنم؛ چرا که انصراف طبق قانون باید به صورت کتبی به وزارت کشور تحویل داده شود.

سخنگوی شورای نگهبان با طرح این سوال که آیا عدم شرکت در آزمون لزوماً به عدم احراز صلاحیت علمی منجر خواهد شد، تصریح کرد: تنها ابزار احراز صلاحیت علمی برای کسانی که اقتدار علمی آنها تاکنون از راه های دیگر برای فقهای شورای نگهبان مشخص نشده، همین آزمون است و در صورت عدم شرکت در آزمون، این تنها ابزار را از فقها می گیرند؛ در عین حال، همه پرونده ها باید به صورت تک تک مورد بررسی فقهای محترم قرار بگیرد و ممکن است در این مرحله بر اساس اختیارات کلی که قانون به آنها داده است، برای اجتهاد فردی اطمینان حاصل کنند.

ابراهیمیان تاکید کرد: اطلاعیه شورای نگهبان درباره لزوم شرکت داوطلبان در آزمون اجتهاد، ناسخ قانون و سلب ابزارهای دیگر احراز صلاحیت نیست، بنابراین اگر قانون را در کنار این اطلاعیه بگذاریم، این تعارض ظاهری از بین می رود و اگر گفته شده است که به برخی از داوطلبان پیامک داده شده این پیامک صرفاً جنبه احتیاطی داشته وگرنه دعوت رسمی، همان اطلاعیه شورای نگهبان است.

وی همچنین درباره نقش حقوقدانان شورای نگهبان در بررسی صلاحیت داوطلبان خبرگان رهبری گفت: در تبصره ۴ ماده ۱۶ آئین نامه مجلس خبرگان آمده است که احراز صلاحیت علمی داوطلبان به وسیله فقهای شورای نگهبان، مانع نظارت استصوابی و عام اعضای شورای نگهبان نیست.

سخنگوی شورای نگهبان با تاکید مجدد بر اینکه حتی از زمان صدور اطلاعیه شورای نگهبان، فقهای این شورا این اختیار قانونی را برای خود قائل بوده اند که از راه های مختلف صلاحیت علمی داوطلبان خبرگان را احراز کنند، تصریح کرد: کسانی که در امتحان اجتهاد شرکت نکرده اند، اگر صلاحیت و اقتدار علمی آنها اینقدر مشخص نباشد که با علم فقهای شورای نگهبان احراز شود، کار را برای خود سخت کرده اند.

ابراهیمیان همچنین درباره بخشی از اطلاعیه شورای نگهبان که گفته بود کسانی که در آزمون های قبلی تائید شده اند، نیاز به شرکت در آزمون این دوره ندارند، گفت: در این رابطه روش احراز صلاحیت علمی مدنظر نبوده است و کسانی که قبلاً صلاحیت آنها ولو بدون امتحان و با توصیه علمی احراز شده اند دیگر نیاز به احراز صلاحیت علمی ندارند و سایر شرایط درباره آنها بررسی می شود.

امکان بررسی و احراز صلاحیت داوطلبان زن در انتخابات خبرگان وجود دارد

سخنگوی شورای نگهبان همچنین در پاسخ به سوالی درباره امکان حضور داوطلبان زن در انتخابات خبرگان نیز گفت: برداشت من از رفتار فقهای محترم شورای نگهبان این است که وقتی خانم ها را به آزمون علمی دعوت کرده اند، بدان معنی است که امکان احراز سایر شرایط برای آنها نیز وجود دارد.

وی همچنین در پاسخ به سوال دیگری درباره سازوکار جایگزین به جای آزمون علمی پانزدهم دی ماه برای آن دسته از افرادی که در این آزمون شرکت نکرده اند، تصریح کرد: هنوز ترتیب رسمی خاصی غیر از بررسی مورد به مورد پرونده داوطلبان، پیش بینی نشده است.

جدول زمانی وزارت کشور برای انتخابات الکترونیک رعایت نشده است

سخنگوی شورای نگهبان در ادامه درباره نتیجه جلسات این شورا با وزارت کشور درباره طرح انتخابات الکترونیک با بیان اینکه همکاری نزدیک و همدلی خوبی با وزارت کشور داشته ایم، در عین حال تاکید کرد: مسئله مربوط به فرایند انتخابات الکترونیک خیلی دیر شروع شد.

ابراهیمیان در توضیح این نکته گفت: ما در جلسات مشترکی که داشتیم درخواست یک جدول زمانی کردیم که بر اساس آن، برای شورای نگهبان فرجه ای در نظر گرفته شود تا امنیت دستگاه های رای گیری الکترونیک را بررسی کنند و فرصت آموزش ناظران را نیز داشته باشند.

وی تصریح کرد: جدول زمانی که وزارت کشور به ما داده، عملاً رعایت نشده است؛ البته آرزو و خواست ما این است که تا حدی پیش برویم که فرصتی نسبت به دوره های قبل داشته باشیم.

سخنگوی شورای نگهبان با اشاره به جلسه چهارشنبه هفته گذشته با وزارت کشور، گفت: در این جلسه دغدغه ها را اعلام کردیم و خواهش کردیم که در طی کردن این مراحل، تسریع کنند و ضرب العجلی را تعیین کنند که ما هم به این نتیجه برسیم که آیا امسال می توانیم طرح را برگزار کنیم یا خیر؟ چرا که اگر مشکلاتی مانند خرابکاری یا اختلال در سیستم به خاطر ازدحام جمعیت و کاهش مشارکت پیش بیاید، آسیب خواهد داشت.

وی اضافه کرد: در نهایت قرار شد فرصت ده روزه ای تعیین شود تا دستگاه های مربوط به شورای نگهبان درباره امنیت این نرم افزار و سخت افزار اعلام نظر کنند تا در صورت لزوم وارد مرحله آموزش شویم؛ فعلاً 2-3 روز از اعلام این فرصت گذشته است.

سخنگوی شورای نگهبان همچنین تاکید کرد: البته مجلس شورای اسلامی هم باید در تعیین تکلیف مواد باقی مانده مربوط به اصلاح قانون انتخابات مجلس تسریع کند تا بستر قانونی لازم فراهم شود.