راه‌های محکومیت عربستان

شرق: با اعدام «شیخ‌نمر»،‌ روحانی سرشناس شیعه‌عربستان‌سعودی، به‌همراه ٤٦ نفر دیگر توسط حاکمان ریاض، موجی از مخالفت و انتقاد از سوی شیعیان جهان، نهادهای حقوق ‌بشری، سازمان‌های بین‌المللی و حتی کشورهای متحد عربستان به راه افتاده است. بنابر گزارشات منابع مستقل و معتبر جهانی، این موج اعدام، بدون محاکمه عادلانه و تنها براساس یک تصمیم سیاسی حول حذف مخالفان رژیم حاکم انجام گرفته است. چنانچه به گفته «زید رعد الحسین»، کمیسر عالی حقوق ‌بشر سازمان ملل متحد، «شیخ‌نمر و دیگر افراد اعدام‌شده توسط دولت ریاض برپایه حقوق‌ بشردوستانه بین‌الملل مرتکب جرمی نشده بودند که مستوجب مجازات اعدام باشند». همچنین جان کربی، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، گفته است: «پیش‌‌تر نگرانی‌‌ها در مورد روندهای قضائی در عربستان‌سعودی را ابراز کرده‌ایم و آن را با بالا‌ترین مقامات دولت عربستان در میان گذاشته‌ايم». حتی هیلاری کلینتون، نامزد دموکرات ریاست‌جمهوری سال ٢٠١٦، در جریان کمپین تبلیغاتی خود در ایالت آیوا می‌گوید: «اگر عربستان تلاش می‌کند پیام قدرتمند خود را در مورد مقاومت در برابر مخالفت‌های داخلی و رفتارهای تروریستی، این‌گونه ارسال کند، این موضوع حتی بیش‌ازپیش منطقه را ملتهب می‌کند و من تصور می‌کنم منجر به مخالفت‌های بیشتر خواهد شد». ادامه این اعتراضات به اظهارات علنی سازمان عفو بین‌الملل و مقامات رسمی فرانسه و آلمان نیز رسید و از قول یکی از سخنگویان وزارت خارجه برلین گفته شده است: «اعدام شیخ‌نمر نگرانی‌ها درباره افزایش تنش‌ها در منطقه را تشدید می‌کند». بدون تردید اقدام عربستان در مورد اعدام روحانی برجسته شیعه این کشور در ایران بازتاب وسیعی داشته و اعتراضات شدیدی را موجب شد که قابل پیش‌بینی بود. در شرایطی که حاکمان ریاض در سیبل انتقادات بین‌المللی برای این اقدامات جنایتکارانه قرار داشتند، ماجرای سفارت عربستان پدید آمد. رئیس‌جمهور، رئیس و سخنگوی قوه‌قضائیه از این مسئله انتقاد کردند تا دیگر شکی باقی نماند که این دست اقدامات، مذموم و نافی منافع ملی کشور بوده است. از این مرحله به‌بعد موضوع به سمتی حرکت کرد که این‌بار تمام نگاه‌ها به سمت ایران چرخید و تبعات خود را خواهد داشت.

می‌دانیم روابط ایران و عربستان در طول چندسال گذشته و به‌خصوص پس از شروع ناآرامی‌ها در سوریه و سپس تجاوز سبعانه ریاض به کشور یمن، در یک شرایط خاص قرار داشته و «قطع رابطه» رسمی که از سوی عربستان اعلام شده است فرق چندانی در معادله نخواهد داشت. در این شرایط مخالفان منطقه‌ای ایران به‌دنبال بهره‌برداری از اتفاق روی‌داده در ایران هستند. حرکت در جهت خلاف منافع ملی ایران در منطقه و جهان و ایفای نقش ستون پنجم دشمن تاکنون چندبار تکرار شده و جای شکی باقی نمی‌گذارد که منافع این گروه‌ها با منافع ملی و حتی نظام جمهوری اسلامی نیز همسو نیست. به‌همین‌دلیل زمان آن فرا رسیده است که دولتمردان و مقامات ارشد نظام اسلامی در راستای حفظ منافع ملی و جایگاه حکومت در افکارعمومی و نظام بین‌المللی قاطعانه دست این عوامل خودسر را از سر مردم ایران کوتاه کنند. اما در شرایط فعلی هم راه مقابله با اقدامات جنایتکارانه و ضدحقوق‌بشری عربستان، همراهی و همکاری با سازمان‌های حقوق ‌بشری جهت محکومیت و منزوی‌کردن ریاض است. ازجمله درحالی‌که زنان ایرانی طبق قوانین کشور از حق رانندگی به‌خوبی استفاده می‌کنند می‌شد با یک کمپین علیه حاکمان مرتجع ریاض، «رانندگی زنان» را مطالبه کرد و شیوخ وهابی عربستان را در مقابل یک خواست حقوق‌بشری به چالش گرفت. باید با اتخاذ تصمیمات جدی، در مسیر پایان‌دادن به تندروی داخلی و استفاده از ظرفیت‌های بین‌المللی کشور حرکت کرد.