همسویی در مقابل هجمه عربستان

شرق: با اعدام فله‌ای مخالفان و اعدام شیخ نمر توسط عربستان‌سعودی، این فرصت فراهم بود تا ایران با بهره‌برداری از سازوکارهای بین‌المللی توجه شورای امنیت را نسبت به این اقدام - که در شرایط بحرانی و حساس کنونی منطقه، مصداق بارز «تهدید علیه صلح و امنیت بین‌المللی» است- جلب کند. به‌واقع، اعدام شیخ نمر از مواردی است که - هرچند در ظاهر در حوزه «داخلی» و «قضائی» عربستان‌سعودی تعریف می‌شود - اما به دلیل تأثیرش بر افزایش خشونت فرقه‌ای و تبعاتی که برای صلح و امنیت منطقه دارد، مستحق بررسی در این ارگان سازمان ملل بود. در صورت انفعال احتمالی شورای امنیت نیز، وزیر امور خارجه پرمخاطب و معتبر ایران می‌توانست با یک کمپین هوشمندانه تبلیغاتی، «افکار عمومی» غرب و منطقه را به‌‌نفع ایران و نسبت به حمایت غیراخلاقی برخی دولت‌ها از عربستان‌سعودی بسیج کند. ایران می‌توانست با استناد به بند ۸ قطع‌نامه A/RES/٦٠/٢٥١ مجمع عمومی سازمان ملل، نسبت به اخراج عربستان‌سعودی از «شورای حقوق بشر»،‌ به‌عنوان یک کشور «ناقض سیستماتیک حقوق بشر»، اقدام کرده و از این طریق دست‌کم آمریکا را در موضع‌گیری علیه ریاض در معذوریت قرار دهد. ایران می‌توانست با اتحادیه‌ اروپا برای محکوم‌کردن عربستان و اخذ قطع‌نامه یا «تعیین گزارشگر ویژه» رایزنی کند؛ یا در درون شورای حقوق بشر یارگیری کرده تا عربستان را از ریاست یکی از پنل‌های مهم این نهاد اخراج کند. ایران می‌توانست در «سازمان همکاری اسلامی» برای موضع‌گیری علیه سردمداران ریاض پیشتاز شود؛ و از یک موضع اخلاقی و حقوقی، کشورهای «جنبش عدم‌تعهد» را نیز در مقابله با عربستان با خود همراه کند یا حداقل، با اتخاذ مواضع پیوسته و سنجیده، فضای رسانه‌ای و بالطبع افکار عمومی را به نحوی سازماندهی کند که تدریجا «داشتن ارتباط تجاری یا سیاسی با عربستان» برای بخش خصوصی و دولت‌های غربی، «هزینه‌دار» شود. اما باید دانست نقض حریم سفارتخانه فقط نقض تعهدات حقوقی ایران نسبت به عربستان‌سعودی تلقی نخواهد شد بلکه نقض تعهدات حقوقی ایران نسبت به جامعه بین‌المللی (یا آنچه در حقوق بین‌الملل به آن تعهدات Erga omnes می‌گویند) محسوب خواهد شد؛ و بالطبع، ایران فقط یک «مدعی» در برابر خود نخواهد داشت. به‌واقع، همه کشورهایی که در ایران سفارتخانه دارند می‌توانند به تحریک عربستان و پشتیبانان قدرتمندش، علیه ایران اقدام كنند

...سفرای ایران را احضار کنند و نسبت به این اقدام اعتراض کرده و برای تداوم حضورشان در کشور شرط گذاشته و «تضمین‌های لازم» را از دولت تقاضا کنند.

قطعا، عربستان و جریان ایران‌ستیز، با «مهماتی» که عده‌ای خودسر در اختیارش قرار داده‌اند، تمام توان خود را به کار خواهد بست و از تمام ابزار دیپلماتیک موجود، از جمله همراه‌سازی سایر کشورها و توسل به شورای امنیت، استفاده خواهد کرد تا ایران بدهکار و پاسخ‌گوی «همه» کشورها شود. فراموش نکنیم که دولت کانادا، سفارتخانه‌اش را در تهران به بهانه حمله عده‌ای خودسر به سفارت بریتانیا تعطیل کرد، نه به خاطر حمله به سفارت کانادا!

درحال‌حاضر رفتار منطقی در وضعیت «مدیریت بحران» اهمیت زیادی دارد. در این راستا موضع قاطع و علنی‌ِ رئیس‌جمهوري علیه کسانی که به سفارتخانه عربستان‌سعودی یورش بردند و اقدامات متعاقب قوه قضائیه و نیروی انتظامی در دستگیری و مهار آنها قابل‌تقدیر است اما جا دارد مجلس شورای اسلامی هم، برای مدیریت و کاهش فشارهای بین‌المللی هم که شده، در اسرع وقت، قانون خاصی در راستای مقابله با «اخلال در نظام سیاست خارجه» و «هجوم به سفارتخانه‌های خارجی» تصویب کند تا با اتخاذ یک اقدام عملی، دیگر مستمسک و بهانه‌ای در دست رقیب باقی نگذاریم. ضمن اینکه هزینه‌های امنیتی، سیاسی و ملی این اخلالگری‌ها در انضباط و نظام سیاست خارجه بسیار فراتر از حد تحمل رسیده است و باید با جدیت تمام از تکرار این‌قبیل اقدامات جلوگیری کنیم.