داعش چگونه در فضای مجازی عضو گیری می کند؟

زمانه ای که ما در آن زندگی می کنیم را "عصر ارتباطات" می نامند. ارتباط با اشخاص آشنا و یا غریبه ای که می توانند نزدیک و یا خیلی دورتر از محل زندگی ما ساکن باشند. لازمه برقراری این ارتباط چیست؟ بسیار واضح است که ابزارهای مختلفی ما را با دیگران پیوند می دهند که یکی از مهم ترین این ابزارها رسانه های الکترونیکی هستند. رسانه ها می توانند کارایی بسیار عادی و پیش پا افتاده ای در حد احوال پرسی و مکالمات روزمره را داشته باشند. اما از سویی دیگر این قابلیت را دارند تا به عنوان ابزار و عدوات قدرتمند در اختیار سازمان ها، گروه ها و حتی دولت‌ها قرار گیرند. داعش نیز با اقدامات تروریستی خود در فضای حقیقی، تلاش بسیاری را در عرصه فضای مجازی برای معرفی و شناساندن خود داشته است. تلاشی که با چندین هدف از جمله ترویج اسلام هراسی و همچنین جذب نیرو صورت می گیرد. این گروهک تروریستی در اکثر شبکه های اجتماعی معروف و حتی شبکه های موبایلی حضور داشته و در صفحات خود اقدام به انتشار تصاویر و فیلم هایی از صحنه های جنایت خود می کند. داعش سایت های مختلفی را در جهت معرفی اقدامات خود در عراق ایجاد کرده است. برای مثال: برای هر استانی (منظور مناطق تحت اشغال خود) یک حساب کاربری در توییتر دایر کرده و با انتشار اخبار و پیام های خود از آن ها به عنوان یک تریبون استفاده می کند. طبق یکی از آخرین آمارهای موجود، داعش تنها در فضای توئیتر46 حساب کاربری ایجاد کرده است (حامیان و یا اعضای آن گروه که هر یک ممکن است ده ها و یا صدها حساب کاربری با اسامی کاربری مختلف و اکثراً نامعتبر و غیرواقعی ایجاد کرده باشند). این گروه به زبان های مختلف دنیا توئیت می کند و به نشر عقاید و افکار خود می پردازد. حتی به زبان هایی که ممکن است کمتر کسی آن ها را بشناسد و کاربران آن زبان محدود باشند نیز پیام خود را نشر می دهد، به این امید که از میان آن ها بتواند به جذب نیرو بپردازد، به طور مثال: "اویغوری" زبان مسلمانان چین و ترکستان شرقی است که ریشه ترکی دارد و رسم الخط آن شبیه اردو است. بیش از ۱۱ میلیون نفر از جمعیت ایگوری ها در چین؛ و بقیه که جمعا کمتر از ۵۰۰ هزار نفر هستند در قزاقستان، ازبکستان، قرقیزستان، ترکیه و روسیه زندگی می کنند. "توئیتر" شاید مهم ترین ابزار رسانه ای داعش باشد. بیشترین حجم توئیت های این گروه به زبان انگلیسی و بعد از آن به عربی و با حجم کمتری به دیگر زبان ها انجام می شود چرا که بیشتر مخاطبان آن ها به زبان انگلیسی آشنایی دارند. نحوه فعالیت اکانت های داعشی در توئیتر تقریبا یکسان وشبیه به هم هست که گویی از الگوی واحدی برای فعالیت در فضای مجازی تبعیت می کنند. آن ها نخست، مدتی به انتشار تصاویر و اخبار داعش پرداخته و بعضا سایر کاربران را نیز به پیوستن به داعش دعوت کرده و سپس به صورت ناگهانی حذف می شوند! صفحات وابسته و منتسب به داعش روزانه قریب به 100 هزار پست در جهت تقویت، حمایت و نشر و تبلیغ افکار و عقاید آن گروه توئیت می کنند. " بی بی سی " در یکی از گزارش های خود مبنی بر شیوه تبلیغات داعش می نویسد: «ین حقیقت که داعش از اینترنت و ابزارهای رسانه اجتماعی برای رساندن پیام خود کمک می گیرد، ممکن است به این دلیل باشد که توانایی نظامی اش به حد کافی نیست. ولی جدا از این موضوع، ترتیبی که داعش از رسانه اجتماعی در مبارزه خود استفاده می کند، می تواند نشان دهنده تغییر استراتژی اش باشد؛ به این معنی که از صورت یک گروه کوچک منطقه ای خارج شده و به صورت تشکیلاتی که فعالانه قصد ارتباط با تمام دنیا را دارد، در می آید. به گفته کارشناسان رسانه و بین الملل، داعشی ها در عین حال که با پخش جنایات وحشیانه خود سعی در ایجاد ترس و وحشت در میان مردم را دارند، هدف دیگری را نیز توامان دنبال می کنند و آن فریب افکار عمومی از طریق ارایه تصویری مثبت از چهره خود است تا هم زمان که مخاطب از آنها به واسطه سفاکی ها و خون خواری هایشان می ترسد، آن ها را دوست هم داشته باشد و این یعنی استفاده همزمان از دو عنصر جاذبه و دافعه. (باشگاه خبرنگاران) می توان اهداف این گروه را از حضور گسترده و کاملاً حساب شده در فضای مجازی فهرست وار شامل موارد زیر دانست: - تضعیف روحیه طرف مقابل به واسطه بزرگ نمایی خود و پیروزی هایش. - تلقین قدرتمند بودن و شکست ناپذیری این گروه. - ایجاد رعب و وحشت در میان مردم عادی و مخالفان خود به واسطه خشونت های بی حد و مرز. - ارایه تصویری مثبت از خود به منظور فریب افکار عمومی و درراستای جذب نیرو از کشورهای مختلف دنیا. - القای این مطلب که این گروه، بازیگری تاثیر گذار در معادلات منطقه و صحنه بین الملل است. آمارها درسال 2015 حکایت از آن دارد که قریب به 4 هزار نفر از کشورهای غربی به گروه های افراط گرای تروریستی در منطقه پیوستند، گفته می شود حداقل 200 نفر از امریکا روانه سوریه و عراق شده اند تا به گروه داعش ملحق شوند. (البته در این موارد آمارهای اعلام شده رسمی نیست) داعش گروه های هدف مختلفی را مدنظر دارد و بر اساس کاری تشکیلاتی و حساب شده اقدام به پهن کردن دام و سپس جذب (اختیاری و یا اجباری ) آن ها می کند. پایگاه اینترنتی «الوقت» پیرامون جذب نیرو توسط داعش در فضای مجازی می نویسد: «اين سازمان دو نوع از اهداف را مد نظر خود دارد: اول اهداف غير معين که از جوانان توانمند اهل سنت تشکيل شده است که معمولا ميدان هاي مورد هدف آن ها نیز شامل جهان عرب، کشورهاي شمال آفريقا و شرق آسيا و مناطقي که اقوام سني در آنجا حضور دارند، می باشد. اما هدف دوم شامل اهداف تعيين شده مي باشد، که فرد مورد نظر از طريق وسايل فيزيکي، اينترنت، صفحه ها و آدرس هاي ويژه و همچنين اطلاعات بدست آمده در مورد او، از سوي تعدادي از مبلغين و مسئولين امنيتي داعش شناسايي شده تا بتوانند مقدمات جذب وي را فراهم کنند. غالبا اين نوع از اهداف شامل افراد خاص مثل خبرنگاران، فعالان اجتماعي، دانشجويان نظامي و امنيتي، افراد پرنفوذ صاحبان قدرت وثروت، صاحبان هنرها و توانايي هاي استثنايي، غير مسلماناني که تازه به اسلام روي آورده اند، افرادي که تابعيت هاي گوناگون دارند، مسافرين و... می شود. مراحل عضويابي: - تشخيص هدف: از طريق اينترنت، تلفن، وسايل فني ، کارمندان، نيروهاي امنيتي و مبلغیني که اکثر آن ها با نيروهاي امنيتي داعش همکاري دارند. - جمع آوري اطلاعات در مورد هدف: شامل نفوذ در مسائل شخصي افراد و کسب اطلاعات از آنان از طريق شبکه هاي اجتماعي، تلفن، بستگان و آشنايان و.... - نفوذ از طريق واسطه ها (نزديکان و بستگان، اينترنت، تلفن و...) براي برقراري ارتباط اوليه با هدف. - گفتگو پس از برقراري ارتباطات اوليه و امن، از طريق مشارکت در مباحث اجتماعي که فرد مورد هدف از آن ها رنج مي برد و همچنین از طريق استفاده از روش هاي روان شناسي و بررسي محيط و شرايط وي‍ژه آن؛ - ارائه راه حل و کمک هاي اوليه، و اگر مشکلي وجود نداشته باشد از طريق ايجاد انگيزه هايي مانند تشويق، انتقام خواهي، خون خواهي، جهاد و.... - استمرار ارتباط با شخص مورد هدف براي آشنايي بيشتر و تاييد اطلاعات اوليه پيرامون وي، که معمولا از طريق نفوذ افراد غيرواقعي و با عنوان هاي مشخصي صورت مي گيرد. - در صورت عدم اطمینان از امکان پذیرش داوطلبانه، از تهدید و باج خواهی (استخدام اجباری) استفاده مي شود» داعش از طریق رسانه هایی که در اختیار دارد همان گونه که در گزارش به آن اشاره شد اقدام به جذب نیرو می کند و حقیقتاً نیز این اقدام آنها برایشان بسیار سودمند افتاده است چرا که می توانند از سراسر دنیا افرادی را که به هر دلیل فریب می خورند و یا هم عقیده و هم مسلک هستند را یافته و آنها را به خود اضافه می کنند. برخی از شعارهای تبلیغاتی که "تیم رسانه ای داعش" در سایت ها، توئیت ها و دیگر شبکه های اجتماعی خود مطرح کرده و به واسطه آنها افرادی را به خود جذب می کنند شامل موارد زیر می باشد: «زندگی بهتری را تجربه خواهید کرد به شما جایگاه، امکانات، پول و خلاصه هر آنچه که ممکن است در گذشته نداشته بودید، داده خواهد شد. به ما بپیوندید تا شانس زندگی بهتری را بدست آورید. اگر به دنبال ماجراجویی هستید و زندگی تان یکنواخت و کسل کننده است به ما ملحق شوید.» Hate how your life turned out? Join us and become something more. » برای برخی این سوال پیش می آید که چطور عده ای ساده لوح و زود باور می توانند ادعاهای پوچ و بی محتوای تروریست ها را پذیرفته و از شهر و کشور خود دل کنده و به مناطق تحت اشغال داعش بروند در حالی که می بینند و می دانند که روزانه چه جنایاتی را که اعضای این گروه مرتکب نمی شوند! ده ها مورد از زنان و دختران فرار کرده از چنگال داعشی ها را داریم که روایات بسیار هولناک و غم انگیزی را از دوران بردگی خود در میان اعضای داعش تعریف می کنند. برخی مواردی که داعشی ها در تبلیغات خود جهت جذب نیرو القا می کنند: - نشان دادن وضعیت مطلوب از زندگی میان اعضای داعش و در مناطق تحت کنترل. - قدرتمند و بی رقیب نشان دادن خود که در چشم مخاطب عام و بی اطلاع با شکوه و با هیبت جلوه می کند. - مانور تبلیغاتی با استفاده افراد مشهور و تاثیرگذاری که بعضاً به این گروه پیوستند. - مدینه فاضله و یا آرمان شهر ترسیم کردن مناطق تحت اشغال خود ( به گونه ای که به وسوسه زندگی در چنین جایی، برخی کیلومتر ها مسافت را می پیمایند تا به داعش ملحق شده و البته خیلی زود متوجه می شوند که سرابی بیش نبوده). - وضعیت خوراک، پوشاک، مسکن، خودرو و سایر امکانات و تفریحات اعضای داعش را بسیار مدرن و متنوع به نمایش می گذراند. در پایان این گزارش بایستی این مطلب را عنوان کرد که داعش دو بال تنومند را داراست و مادامی که این دو بال از آن گرفته نشود همچنان به مسیر خود ادامه می دهد و هر روز جان شمار بیشتری انسان بی گناه را به دلیل سهل انگاری، اهمال و یا عدم آگاهی کافی به خطر می اندازیم. آن دو بال عبارتند از: منابع مالی سرشار و متنوع و استفاده از ابزار قدرتمند رسانه. داعش و دیگر گروه های افراط گرا نه تنها برای منطقه ما، بلکه برای تمام بشریت و تمام کشورهای دنیا نگران کننده و مضرر هستند و مقابله با آنان عزم و همتی همگانی را می طلبد. منبع: هفته نامه چی چست استان آذربایجان غربی