اهمیت ویژه مترو در بخش حمل و نقل / وقتی که دولت‌ با عدم پرداخت بودجه مترو، مانع توسعه آن می شود

۲۶ آذر، به عنوان روز ملی حمل و نقل ایران نامگذاری شده است. تعیین این روز، در سال ۱۳۷۶ به پیشنهاد وزارت راه و ترابری و برای آگاه‌سازی جامعه با نقش و جایگاه بخش حمل و نقل، از سوی شورای فرهنگ عمومی کشور صورت گرفت. حمل ونقل و توسعه اقتصادی جامعه حمل و نقل از قسمت های زیربنایی اقتصاد جامعه به شمار می رود که با ایفای نقش رابط میان بازار تولید و مصرف، مانند پلی است که بخش های مختلف جوامع با عبور از روی آن، به سمت توسعه پایدار حرکت می کنند. صنعت حمل و نقل در کشور ما، دوران پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشت که ویژگی اصلی آن تلاش برای دستیابی به جایگاهی والاتر بوده است. روزها و ايام سرنوشت‏سازی بود كه نقش تعيين‏كننده‏ای در شكل‏گيری و انسجام شبكه حمل و نقل كشور داشته‏اند. ۲۶ آذر سال ۱۳۶۲ يادآور چنين ايامی است كه در آن حضرت امام خمينی(ره) فرمانی در زمينه اعزام كاميون‏ها به بنادر جنوبی برای تخليه كالاهای وارداتی و مايحتاج مردم صادر كردند. در پی اين فرمان كاميون‏داران سراسر كشور، آمادگی خود را برای تخليه بنادر و حمل و نقل مواد ضروري مورد نياز مردم اعلام كردند. ۱۴ سال پس از زمان صدور فرمان امام راحل(ره)، در سال ۱۳۷۶ به پيشنهاد وزارت راه و ترابری و برای آگاه‏سازی هر چه بيشتر جامعه با نقش و جايگاه بخش حمل و نقل، روز ۲۶ آذر ماه از سوی شورای فرهنگ عمومی به عنوان روز حمل و نقل شناخته شد. روز حمل و نقل، روز قدردانی از خدمات ارزشمند رانندگان و ساير دست‏اندركاران و شاغلان بخش حمل و نقل كشور و فرصتی مناسب برای بازنگری نيازها و مشكلات اين بخش است. اهمیت ویژه مترو در بخش حمل و نقل مهم ترین مسئله در بخش حمل و نقل، بحث حمل و نقل عمومی است که عمده ترین آن مربوط به مترو می شود. زیرا که این وسیله نقلیه یکی ازمهم‌ترین راهکار‌های حل مشکل ترافیک و آلودگی هوا در جهان شناخته شده است. علاوه بر آن می توان کاهش تصادفات رانندگی، کاهش مصرف انرژی، افزایش سرعت سفر، هزینه مناسب را از مزایای استفاده از مترو نام برد. از سوی دیگر مصرف روزانه ۱۳میلیون لیتر بنزین و چندین میلیون لیتر گازوئیل فقط در شهر تهران، خسارت‌های بسیار هنگفتی به اقتصاد ملی وارد می‌کند. بدین سبب مترو به عنوان پاک ترین، سالم ترین، سریع ترین و ایمن ترین شبکه حمل و نقل نقش متفاوتی در حل مسائل اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی ایفا می کند. براساس آمار و اطلاعات سفر با مترو باعث صرفه جویی سالانه ۳۵۰میلیارد تومان در مصرف سوخت می‌شود که البته در کنار آن آلودگی هوا و خسارات ناشی از آن نیز کاهش می‌یابد. روزانه حدود دو میلیون و ۵۰۰ هزار ‪ سفر در تهران با مترو انجام می‌شود که به ازای هر سفر حدود ۶ دهم لیتر در مصرف سوخت و ۲۷ دقیقه در اتلاف وقت صرفه جویی می شود توسعه خطوط مترو، نیازمند بودجه است مترو تهران یکی از پر مسافر ترین خطوط مترو در دنیا محسوب می شود و استقبال تهرانی ها از مترو بسیار خوب و چشم گیر بوده، چنانچه مترو پایتخت تاکنون حدود ۵ میلیارد مسافر را جابه جا کرده است. توسعه خطوط مترو یکی از مطالبات اصلی شهروندان تهرانی محسوب می‌شود و پیش بینی می شود با توسعه و تکمیل شبکه خطوط مترو سهم قابل توجهی از سفرهای شهری پایتخت تحت پوشش مترو قرار گیرد. از سوی دیگر توسعه خطوط مترو، نیازمند بودجه است. سیدجعفر تشکری هاشمی، معاون شهردار تهران با انتقاد از رویه دولت در این‌باره می گوید: مشکل متروی تهران امروز تنها تأمین اعتبارات لازم است و درصورت تکمیل خطوط در دست ساخت می‌توانیم ظرفیت جابه‌جایی مسافر توسط مترو را در تهران افزایش دهیم. زمان آن رسیده که مردم بدانند پولی که از عوارض دریافتی از آنها به‌دست می‌آید و پولی که از محل بودجه‌های میلیاردی حاصل از فروش نفت به‌دست می‌آید، کجا و چگونه هزینه می‌شود. افزایش تعداد سفر با مترو از 3 میلیون نفر به 10 میلیون نفر در روز شهریور ماه امسال، در مراسم افتتاح نيمه شمالی خط سه مترو تهران به طول 18 کيلومتر، دکتر محمدباقر قالیباف، شهردار تهران اظهار داشت: ساخت یک کیلومتر مترو به قیمت فهرست بهای سال قبل 150 میلیارد و با قیمت فهرست بهای سال94 ، 230 میلیاردتومان هزینه در بر دارد . از این میان بودجه مصوب دولت برای متروی تهران 275 میلیاردتومان بوده است که109 میلیارد تومان آن پرداخت شده است. این در شرایطی است که ساخت یک کیلومتر مترو 150 میلیاردتومان هزینه داشته است . وی خاطرنشان کرد: ما دقیقا مشکلات دولت را درک می کنیم. همیشه به ما فشار می آورند که مطالبه گری کنیم اما ما معتقدیم مطالبه گری هم باید منطق داشته باشد. می فهمیم که دولت در شرایط سختی قرار دارد، اما در حال حاضر بدون اینکه از جایی اعتباری کسب شود، بودجه ای کم شود و یا پروژه ای معطل بماند می توانیم این فرصت را فراهم کنیم. قالیباف افزود: در این زمینه وزیر نفت نیز همراهی کردند و این فرصت برای گشایش ال سی خطوط مترو فراهم شده است . این موضوع به کمیسیون اقتصاد رفته و احتیاج به تصمیم گیری شخص رییس جمهور دارد . به این ترتیب با حل این مشکل می توانیم در 6 ماهه اول سال 96 ظرفیت حمل ونقل مترو را از 3 میلیون نفر فعلی به 10 میلیون نفر در روز برسانیم . تفاوت عملکرد دولت دهم و دولت یازدهم در رفع مشکلات مترو آذرماه امسال بود که محمدباقر قالیباف در مورد ارزیابی عملکرد دولت دهم و یازدهم نسبت به رفع مشکلات اجتماعی مردم و پرداخت بودجه مترو، گفت: اگر به عنوان مثال بودجه مترو را بخواهید در نظر بگیرید ما می‌گوییم دولت دهم و یازدهم در حوزه بودجه چه مترو و چه غیر آن برای ما با یکدیگر هیچ فرقی نکردند البته فرقی نکردند که می‌توانم بگویم که در یک زمینه فرق کردند و در یک زمینه فرقی نکردند در زمینه‌ای که فرق نکردند در ندادن پول است که نه دولت دهم و نه دولت یازدهم هیچ پولی پرداخت نکردند و ندادند در آن جایی که فرق کرده است آن است که دولت دهم پول نمی‌داد و اخم می‌کرد، دولت یازدهم هم پول نمی‌دهد و می‌خندد. طبق آمار بانک جهانی در سال گذشته، خسارات ناشی از ترافیک و آلودگی هوا در کشور نزدیک به 10 میلیارد دلار بوده است که طبیعتا با توسعه خطوط مترو و احداث خطوط طراحی شده می توان سرمایه های هدر رفته ناشی از آن را جبران کرد.