آغاز عملیات اجرایی خط لوله گاز «تاپی»+تصاویر
عملیات اجرایی خط لوله گاز «تاپی» در حومه شهر «مرو» در جنوب ترکمنستان با حضور رؤسای جمهور ترکمنستان، افغانستان، نخست وزیر پاکستان و معاون رئیس جمهور هند آغاز شد.
«قربانقلی بردی محمداف» رئیس جمهور ترکمنستان طی سخنانی در این مراسم تصریح کرد: طول خط لوله گاز تاپی 1814 کیلومتر بوده و 214 کیلومتر آن از خاک ترکمنستان، 774 کیلومتر آن از خاک افغانستان، 826 کیلومتر آن از خاک پاکستان تا مرزهای کشور هند عبور خواهد کرد.
وی افزود: ظرفیت انتقال این خط سالانه 33 میلیارد متر مکعب برآورد شده و قرار است تا سال 2019 میلادی به طور کامل به بهره برداری رسد.
رئیس جمهور ترکمنستان تاکید کرد: خط لوله گاز تاپی در واقع خط لوله صلح و ثبات میباشد و نه فقط برای ترکمنستان و کشورهای ذینفع در آن بلکه فواید زیادی اقتصادی و رفاهی برای مردم منطقه خواهد داشت.
رئیس جمهور افغانستان نیز طی سخنانی با تاکید بر اهمیت خط لوله گاز تاپی گفت: ما در واقع از حرف به عمل پیوستیم و بعد از چندین سال پیگیری در نهایت عملیات اجرای طرح خط لوله گاز تاپی آغاز شد.
«اشرف غنی» تاکید کرد: این مراسم یک حادثه تاریخی است و فصل جدیدی را در مناسبات بین آسیای جنوبی و آسیای مرکزی رقم میزند.
وی گفت: تاپی نشان دهنده اراده نیک و راسخ کشورهای ذینفع در طرح تاپی است که به دنبال توسعه اقتصادی و ایجاد رفاه برای مردم خود هستند.
غنی گفت: تاپی در واقع نیاز افغانستان است و به همراه این طرح ما قصد داریم خط انتقال برق میان افغانستان و پاکستان را نیز اجرا کنیم.
نخست وزیر پاکستان نیز طی سخنانی در مراسم کلنگ زنی خط لوله گاز تاپی گفت: آغاز عملیات اجرای خط لوله گاز تاپی یک حادثه تاریخی است و نشان دهنده آن است که کشورها با اراده سیاسی قادر هستند چنین طرحهای بزرگ و عظیم انرژی بین المللی را نیز به اجرا درآورند.
«نواز شریف» گفت: حضور سران کشورهای مشارکت کننده در طرح تاپی از اهمیت منطقهای و فرا منطقهای حکایت میکند.
وی افزود: تاپی درهای جدیدی در راستای همگرایی بیشتر و تعاملات اقتصادی، تجاری و انرژی منطقه باز را میکند.
«انصاری» معاون رئیس جمهور هند نیز طی سخنانی تاکید کرد: تاپی دیگر یک طرح انرژی نیست بلکه یک عامل پیوند دهنده در راستای همکاری و همگرایی اقتصادی میان ملتها منطقه است که «دهلی نو» از این روند استقبال و پشتیبانی میکند.
وی افزود: ما سعی میکنم که از شهروندان خود حمایت و پشتیبانی کنیم و خدمات انرژی ارزان قیمت را برای مردم ارائه دهیم و کلیه موانع در این مسیر را حل و فصل و رفع کنیم و مصمم برای به اجرا درآوردن طرح خط لوله گاز تاپی هستیم.
سپس سران کشورهای حاضر در مراسم مذکور یادداشت تفاهم انتقال برق ترکمنستان به افغانستان و پاکستان همزمان با خط لوله گاز تاپی را نیز امضاء کردند.
لازم به ذکر است که این خط لوله گاز بعد از 214 کیلومتر در خاک ترکمنستان، وارد افغانستان میشود و با عبور از ولایتهای هرات، فراه، قندهار و هلمند وارد پاکستان و بعد هند میشود.
انتظار میرود که این خط لوله گاز در داخل افغانستان برای 12 هزار نفر فرصت شغلی مستقیم ایجاد کند و بخشی از نیازهای افغانستان به انرژی گاز را نیز مرتفع سازد.
افزون بر این، افغانستان انتظار دارد از مجرای حق العبوری که از کشورهای طرف قرارداد داد و ستد گاز دریافت میکند، سالانه میلیونها دلار درآمد کسب کند.
کابل در پی دستیابی به سودهای کلانتر در سایه عبور خط لوله تاپی از خاک افغانستان است.
بر پایه نموداری که متخصصان پروژه عظیم و درازمدت تاپی، ترسیم کردهاند سه ولایت از ناامنترین ولایتهای جنوبی و غربی افغانستان به علاوه هرات، از جمله مناطقیاند که خط لوله تاپی میبایست از آنها عبور کرده و وارد پاکستان شده و از آنجا به هند برود.
بنابراین یکی از اصلیترین نگرانیها که همواره مانعی بزرگ در برابر اجرایی شدن این پروژه، محسوب میشده، ناامنیهای وسیع و سنگینی است که بر این بخشها از خاک افغانستان همواره استمرار داشته است.
افغانستان امیدوار است با به جریان انداختن عملی این پروژه، کشورهای طرف قرارداد را به یک همکاری امنیتی به بهانه تامین امنیت خط لوله گاز تاپی نیز ترغیب کند.
در این میان، بازهم نگاه اصلی به پاکستان و ترکمنستان است.
با این حساب افغانستان در نظر دارد در سایه این پروژه، برای آغاز دیگر پروژههای بزرگ عمرانی، بازسازی، توسعه اقتصادی و تولید و تجارت و ترانزیت در افغانستان، زمینه سازی کرده و تاپی را به مثابه یک استارت و آغاز عملیاتی سازی این رویای بزرگ در نظر آورد.
خط لوله تاپی در اصل رقیب خط لوله صلح در جمهوری اسلامی ایران است که قرار بود گاز ایران را پاکستان و هند انتقال دهد،کار این خط لوله تقریبا در ایران تمام شده است اما طرف پاکستان تاکنون اقدامی برای اجرای این طرح انجام نداده است و علت اصلی آن کارشکنی کشورهای غربی از جمله آمریکا میباشد.
مخالفتهای آمریکا با اجرایی شدن خط لوله صلح
از نظر آمریکا این طرح باعث محوریت یافتن نقش و جایگاه جمهوری اسلامی ایران در منطقه و افزایش درآمد اقتصادی و همچنین باعث توسعه مناسبات سیاسی و امنیتی و اقتصادی ایران با هند و پاکستان و تغییر تراز تجاری به سود ایران میشود و از دیگر دلایل مخالفت آمریکا این است که این طرح را عامل تقویت نفوذ و جایگاه ایران در خلیج فارس و همچنین بوجود آمدن مزیت خاص رقابتی برای ایران در منطقه میداند چون کشورهای عربی فاقد مرز زمینی با پاکستان میباشند.
از سوی دیگر سیاست گرایش بسوی هند آمریکا، که در دورهی ریاست جمهوری بوش با امضای موافقتنامه اتمی هند و آمریکا در سپتامبر 2008 به اوج خود رسید از دیگر عواملی بود که باعث عدم پیوستن هند به این پروژه شد دولت هند همواره تحت فشارهای آمریکا مایل نبوده به خاطر این پروژه خللی در روابط خود با این کشور ایجاد شود.