وقتی سوریه «اف-4» ترکیه را ساقط کرد،واکنش سران ترک چه بود؟
نگاهی به سخنان سران ترکیه در سال 2012، وقتی که سوریه، دو جنگنده ترکیه را ساقط کرد، تناقض و خطای پشیمان‌کننده امروز آنکارا درباره سرنگون کردن «سوخو-24» روسیه را آشکار می‌کند.
آن روزها، اوایل بحران، عُمر این جنگ شبه‌جهانی علیه سوریه هنوز پنج ماه نشده بود اما دولت سوریه از حجم کار لجستیک و اطلاعاتی ترکیه علیه خود آگاه بود. برای همین دمشق، دو جنگنده اف-4 را که گفته شد با هدف کار اطلاعاتی برای ناتو ( + ) وارد حریم هوایی سوریه شدند، ساقط کرد.
رئیس‌جمهور ترکیه آن روز چه گفت؟
در آن روزها -که «رجب طیب اردوغان» نخست‌وزیر و «عبدالله گل» رئیس‌جمهور بود-، سران ترکیه مثل اسپند روی آتش به بالا و پایین پریدند و دمشق را تهدید کردند. گُل که مواضع آرام‌تری در مقایسه با اردوغان در مقابل دمشق داشت، گفت: نمی‌توان سرنگون کردن جنگنده ترکیه را نادیده گرفت.
آن روز عبدالله گل اذعان کرد که احتمالا جنگنده‌های ترکیه وارد حریم هوایی سوریه شده‌اند و در توجیه این نقض حریم هوایی همسایه گفت :
« هواپیمای ترکیه ظاهرا برای مدتی کوتاه حریم هوایی سوریه را به دلیل سرعت بالایی که داشته نقض کرده است... (اما) پرواز هواپیماها در ارتفاع پایین برای عبور از مرز برای مسافتی کوتاه امری روتین (و عادی) است... ».
خبرگزاری آناتولی آن روز این اذعان مهم گل را اینطور منعکس کرد:
« زمانیکه شما به سرعت زیاد هواپیماها[ی نظامی] بالای سطح دریا فکر کنید، طبیعی است که از مرز [کشور همسایه] برای مدتی کوتاه عبور کنید و این عبور و مرور تکرار شود. این اقدام ناشی از سوء نیت نیست. اینها اموری غیرعامدانه است که به دلیل سرعت بالای هواپیما رخ می‌دهد ».
به اتفاق روز سه‌شنبه بازگردیم.
دو جنگنده آمریکایی «اف-16» ترکیه، یک فروند جنگنده «سوخو-24» روسیه را غافلگیرانه با موشک «هوا به هوا» ساقط کردند و دولت ترکیه مدعی شد که این سوخو وارد حریم هوایی ترکیه شده است.
دیلی استار به نقل از منابع ترکیه‌ای نوشت که ظرف 5 دقیقه 10 بار به هواپیمای روس هشدار داده شده اما این جنگنده اعتنایی به هشدارها نکرده است.
هر چند وزارت دفاع روسیه با انتشار تصویر ماهواره‌ای مختصات حرکت جنگنده خود نشان داد که وارد حریم هوایی ترکیه نشده است، یک مقام آمریکایی که نامش فاش نشد، سه‌شنبه به شبکه خبری اسکای‌نیوز گفت که بر اساس شواهد اولیه، جنگنده سوخو 24 روسیه تنها "چند ثانیه" وارد حریم هوایی ترکیه شده است .
مشاهده اندازه بزرگتر نقشه در اینجا
حال سوال این است که به گفته ولادیمیر پوتین، آیا جنگنده سوخو، برای ترکیه تهدید به شمار می‌رفته یا برای تروریست‌ها در شمال غرب سوریه؟ چرا جنگنده‌های ترکیه برای سوخو-24 روسیه کمین کردند و خلبان سوخو، بدون اینکه «اف16»های ترکیه را پرنده‌های متخاصم به شمار بیاورد، با موشک غافلگیر کردند؟
سرگی لاوروف وزیر خارجه روسیه امروز چهارشنبه گفت، «تلفنی با وزیر خارجه ترکیه (مولود چاووش اوغلو) صحبت کردم. به او گفتم آیا آمریکایی‌ها ادعای شما را درباره اینکه جنگنده روسیه وارد حریم هوایی ترکیه شده‌اند، تایید کردند؟ اما او جوابی نداشت».
حقیقت این است که اگر جنگنده روسیه، حتی برای چند ثانیه هم وارد حریم هوایی ترکیه شده باشد -که نشده است- به استناد گفته‌های خود سران ترکیه، برای جنگنده‌های با سرعت بالا، در مرز، امری روتین و عادی است و این کار حامل سوء نیست نیست، پس چرا ترکیه چنین خطای بزرگی را مرتکب شد؟
مشاهده بزرگتر نقشه در اینجا
ترکیه و نقض حریم یونان؛ یک سال بیش از 2000 بار
عمق خطای ترکیه وقتی آشکارتر می‌شود که بدانیم هواپیماها و بالگردهای نظامی و جنگی ترکیه در سال گذشته (2014) بیش از 2244 بار حریم هوایی یونان را نقض کرده‌اند ( + ). آیا یونان می‌بایست هر بار جنگنده‌های ترکیه را ساقط می‌کرد؟
به نظر می‌رسد، ترکیه بسیار عصبی است. دمشق، مسکو و تهران در حال پاکسازی «جبل الترکمان»، منطقه‌ای هستند، که بخش مهمی از داشته‌های آنکارا برای ساقط کردن نظام سوریه را بر باد می‌دهد. اردوغان این موضوع را تاب نیاورد و ظاهرا بدون هماهنگی کلی با «ناتو» و فقط با اطلاع آمریکا چنین اقدام خطرناکی را مرتکب شد؛ اقدامی که به گفته پوتین بر روابط مسکو-آنکارا تبعات سنگینی خواهد داشت.
اگر تا دیروز جنگنده‌های ترکیه می‌توانستند با آسودگی خاطر تا مرز لاذقیه بیایند، از امروز باید فکر موشک‌های ضدهوایی روسیه را بکنند.
تبعات ساقط کردن سوخو-24، به لاذقیه محدود نخواهد ماند. جبل الترکمان و تروریست‌هایی که مورد حمایت ترکیه هستند، اکنون زیر آتش سنگین جنگنده‌های روسیه و سوریه هستند. تبعات این اقدام به این سادگی یقه اردوغان را رها نخواهد کرد.