آسانسور ۲۰ کیلومتری فضایی

علمولوژی: کمپانی کانادایی ثاث تکنولوژی (Thoth Technology) در پی پیاده‌سازی روشی است که طی آن برای ارسال انسان و محموله‌ها به فضای بیرون جو زمین نیازی به پرتاب موشک نیست. این کمپانی پتنتی را ثبت کرده که براساس آن یک تونل یا به بیان بهتر آسانسور به ارتفاع ۲۰ کیلومتر احداث شده و از طریق آن بدون نیاز به موشک و راکت‌های فضایی، انواع محموله‌ها به فضا پرتاب خواهد شد.

کمپانی کانادایی ثاث تکنولوژی پتنتی را ثبت کرده که براساس آن از یک آسانسور فضایی به ارتفاع ۲۰ کیلومتر برای ارسال محموله‌ها به جو زمین استفاده خواهد کرد. در صورتی که چنین روشی پیاده‌سازی شود، هزینه‌ی ارسال محموله‌ها به جو زمین بسیار کاهش خواهد یافت.

تونل مورد نظر کمپانی کانادایی از مواد بسیار سبکی تشکیل شده که برای ثابت نگه داشتن آن از گاز با فشار بالا استفاده خواهد شد. ارتفاع این آسانسور فضایی بیش از ۲۰ برابر بیشتر از ارتفاع بلند‌ترین برج احداث شده روی کره‌ی زمین، یعنی بر خلیفه‌ی دوبی خواهد بود.

برندن کوئین، مخترع این طرح به این موضوع اشاره کرده که فضانوردان با استفاده از یک آسانسور الکتریکی در این ستون ۲۰ کیلومتری صعود خواهند کرد. وی در این خصوص گفت:

پس از رسیدن فضانوردان و محموله‌های فضایی به آخرین نقطه از برج، یک فضاپیما که در سکوی بالایی قرار دارد، وظیفه‌ی حمل مسافران و بار ارسال شده را به مقصد بر عهده خواهد داشت. فضا پیمای مورد نظر پس از انجام وظیفه، دوباره روی سکو نشسته و پس از سوخت‌گیری در انتظار ماموریت بعدی خواهد بود.

آسانسور فضایی می‌تواند تا ۳۰ درصد در میزان سوخت مصرف شده برای پرتاب راکت‌های فضایی صرفه جویی کند

کارولین رابرتز، مدیرعامل ثاث تکنولوژی در مورد فناوری کمپانی خود چنین اظهار نظر کرده است:

آسانسور ما می‌تواند تا ۳۰ درصد در میزان سوخت مصرف شده برای پرتاب راکت‌های فضایی صرفه جویی کند. علاوه بر این مسافرت‌های فضایی بسیار ساده شده و تجربه‌ای نظیر بلند شدن یک جت از روی زمین را در فضانوردان و مسافران فضایی القاء خواهد کرد.

ایده‌ی استفاده از آسانسور فضایی برای سفر به خارج جو زمین چندان جدید نیست. در سال ۱۸۹۵ میلادی، کنستانتین تسیوکوسکی، نظریه پرداز فضایی روس ایده‌ی احداث تونلی را مطرح کرده بود که فضانوردان می‌توانستند با استفاده از آن به مدارثابت کره‌ی زمین، صعود کنند. مدار ثابت کره‌ی زمین نزدیک‌ترین مدار به زمین است که ماهواره‌ها در آن با سرعتی برابر سرعت گردش کره‌ی زمین به دور خود، حرکت می‌کنند.

البته در حال حاضر ساخت تونلی براساس نظریه‌ی تسیوکوسکی با ارتفاع ۳۵٫۵۰۰ کیلومتر امری محال به نظر می‌رسد؛ چراکه در حال حاضر ماده‌ای با چنین توانایی خاصی برای نگه‌داری برجی با این ارتفاع وجود ندارد. با استفاده از آسانسور فضایی هزینه‌ی ارسال محموله‌ها به فضا بسیار کاهش خواهد یافت. در حال حاضر هزینه‌ی ارسال هر نیم کیلو بار به فضا بالغ بر ۱۰٫۰۰۰ دلار است که با استفاده از فناوری آسانسور فضایی این مقدار به ۲۳۰ دلار برای هر نیم کیلو کاهش می یابد.

هر چند احداث یک تونل بیست کیلومتری فاصله‌ی زیادی با رسیدن به مدار ثابت زمین دارد، اما به هر حال می‌تواند صرفه‌‌جویی مناسبی در هزینه‌ی سفرهای فضایی داشته باشند.

وظیفه‌ای که آسانسور فضایی بر عهده دارد، یکی از سنگین‌ترین و پرمصرف‌ترین بخش‌‌های پرتاب یک موشک از نظر انرژی مورد نیاز است. بخش اعظمی از بار یک راکت فضایی را سوخت تشکیل می‌دهد و حمل همین میزان از ماده نیز نیاز به مصرف سوخت دارد. با اضافه شدن اصطکاک و همچنین جاذبه‌ی زمین، انرژی مورد نیاز برای صعود در جهت عمود بیش از پیش افزایش می‌یابد؛ بطوریکه موشک مورد نظر باید به سرعت ۴۰٫۲۳۳ کیلومتر در ساعت دست یابد. یقینا وجود یک تونل بیست کیلومتری می‌تواند بخش زیادی از مصرف سوخت و انرژی را در این مرحله کاهش دهد. تنها کافی است تا محموله‌های فضایی و فضانوردان به سکوی انتهایی انتقال داده شده و سپس با استفاده از یک فضاپیما به مقصد برسند.

به واقع این فناوری بسیار جالب توجه به نظر می‌رسد؛ هرچند این ایده در حال حاضر تنها اندکی از یک پتنت ثبت شده فاصله دارد. براساس اطلاعات ارائه شده این فناوری در کنفرانس Space Elevator 2015 به مباحثه گذاشته خواهد شد.