آمریکا چقدر نفت دارد؟/امنیت خلیج فارس برای ایالات متحده مهم است/ نفت نامتعارفی که آمریکایی های به دنبال آن هستند!

سرویس اقتصادی فردا؛ برخلاف تصورهای رایج درخصوص پایان ناپذیربودن ذخایر نفتی آمریکا، طبق گزارش سازمان اطلاعات انرژی آمریکا میزان ذخایر نفتی این کشور به سختی به ۲۰ میلیارد بشکه می رسد که این رقم تنها ۲ درصد کل ذخایر نفتی اثبات شده جهان است.

سال هاست که جنگ های آمریکا، از کشوری به کشور دیگر در جهان منتقل می شود و به نوعی خط بطلان بر نظریه ساموئل هانتینگتون درباره جنگ تمدن ها کشیده است. هر مرحله بحث درباره بیشتر جنگ های معاصر نشان دهنده آن است که حقوق بشر، آزادی، توسعه دموکراسی، مبارزه با تروریسم و... بهانه ای برای آغاز جنگ بوده و همواره نفت و در اصلاح سوخت های فسیلی در تمام جنگ ها محور بوده است و همچنین برای دستیابی بهتر و ارزان تر از منابع نفتی به دنبال راه های جایگزین از جمله انرژی نامتعارف نیز هست؛ بنابراین سیاست آمریکا مبتنی بر نیاز این کشور به نفت به ویژه نفت کشورهای خاورمیانه پایه ریزی شده است؛ به طوری که امنیت خلیج فارس قسمت مهمی از سیاست های نظامی و دفاعی واشنگتن به حساب می آید.

موقعیت هژمونیک آمریکا در سیاست بین المللی، اهمیت مسئله امنیت انرژی و تقاضای زیاد انرژی این کشور، مسئله انقلاب نفت های نامتعارف، ایالات متحده را به کانون توجه صاحب نظران و کارشناسان صنعت نفت تبدیل کرده است. حال نکته حائز اهمیت آن است که بهره برداری و تولید از منابع نامتعارف نفت خام در آمریکا تا چه حد سبب خودکفایی و کاهش وابستگی این کشور به واردات نفت خام به ویژه از منطقه خاورمیانه خواهد شد؟

با وجود اینکه آمریکا تولید بهره برداری از منابع نامتعارف نفت خام را در برنامه کاری خود قرار داده؛ اما آنچه مشخص است بهره برداری از منابع نامتعارف نفت خام در آمریکا، میزان واردات این محصول و وابستگی این کشور به سایر کشورهای تولیدکننده به خصوص خاورمیانه را کاهش می دهد؛ اما سطح بازیافت از میادین نامتعارف و ویژگی های این نوع میادین به اندازه ای نیست که سبب خودکفایی این کشور از واردات نفت خام به ویژه از منطقه آسیای غربی شود.

اکتشاف و بهره برداری از منابع نامتعارف نفت و گاز باعث ایجاد فضای جدیدی در عرصه انرژی جهان شده که تحلیلگران حوزه انرژی بعضا با عنوان «انقلاب انرژی های نامتعارف» از آن یاد می کنند. بسیاری از تحلیلگران انرژی بر این عقیده اند که پیدایش انقلاب انرژی، باعث تحول در قدرت های عرصه انرژی جهان خواهد شد؛ به طوری که کشورهایی مانند ایالات متحده که عمدتاً از جمله مصرف کنندگان بزرگ انواع انرژی به شمار می آیند در زمره تولید کنندگان انرژی قرار خواهند گرفت که این امر به منزله افزایش قدرت و نفوذ این کشورها در بازار انرژی است.

هرچند حجم کل ذخایر نفت نامتعارف ایالات متحده حدود ۳۳ میلیارد بشکه برآورد شده؛ اما طبق این آمارها، با توجه به ضریب بازیافت کم میادین نامتعارف و هزینه های نسبتا زیاد بهره برداری از این میادین، امکان استخراج تمام ذخیره آنها وجود ندارد. در واقع حجم زیاد منابع نامتعارف به معنای امکان بهره برداری و تولید به همان اندازه نیست.

طبق مطالعاتی که با استفاده از روش های مختلف از جمله محاسبه نرخ بازیافت میادین مشابه در همان منطقه و تحلیل منحنی تولید میدان، برای محاسبه نرخ بازیافت تولید از میدان Bakken انجام شده، نرخ بازیافت تولید این میدان ۷ درصد برآورد شده است. بر اساس اطلاعات موجود در خصوص منابع نامتعارف نفت آمریکا، تولید این میادین پس از یک افت شدید در سال نخست بهره برداری، در سالهای آینده با نرخ کمی (حدود یک درصد) ادامه می یابد. ضریب بازیافت میادین نامتعارف آمریکا حدود ۱۰۱ درصد برآورد شده است. بر اساس پیش بینی های انجام شده تولید منابع نامتعارف نفت در ایالات متحده از یک میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۲ به ۲ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۰ افزایش خواهد یافت.

وضعیت کنونی و آتی واردات نفت خام آمریکا

بر اساس آمار در سال ۲۰۱۱ ، آمریکا ۵۲ درصد از نفت وارداتی خود را از کشورهای اوپک تأمین کرده است. واردات نفت خام این کشور از کشورهای عضو اوپک حوزه خلیج فارس ۲۲ درصد و از سایر کشورهای اوپک ۳۰ درصد بوده است. در سال ۲۰۱۱ خالصی واردات نفت خام ایالات متحده، ۸۸ میلیون بشکه در روز بوده که این میزان نسبت به واردات نفت خام این کشور در سال ۲۰۰۵ (۱۲/۵ میلیون بشکه در روز)، به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. این مقدار، کمترین میزان واردات این کشور از سال ۱۹۹۵ بوده است .

به طور تقریبی ۶۹ درصد نفت خام آمریکا از کشورهای کانادا، عربستان، مکزیک، ونزوئلا و نیجریه تأمین می شود. بر اساس گزارش های آژانس بین المللی انرژی، در سال ۲۰۱۲ واردات نفت خام ایالات متحده از خاورمیانه ۲۰ درصد افزایشی یافته؛ این در حالی است که میزان واردات این کشور از نیجریه و آنگولا حدود ۴۰ درصد کاهش یافته است. براساس آمارهای موجود، در سال های اخیر روند واردات نفت خام آمریکا از عربستان و کانادا افزایشی بوده؛ در حالی که میزان واردات این کشور از مکزیک، ونزوئلا و نیجریه کاهش یافته است. این امر مؤید آن است که در سالهای اخیر آمریکا بیشترین میزان نفت خام وارداتی خود را از کشورهای عربستان و کانادا تأمین کرده است.