مذاكرات وين وآينده مبهم سوريه

آرمان: چهار سال از بحران سوريه مي‌گذرد اما اكنون و پس از سال‌ها مذاكرات بدون نتيجه توسط ايالات متحده، شركاي اروپايي و همپيمانان عربي آنها در منطقه و موفقيت‌هاي جمهوري اسلامي درعرصه ديپلماسي جهاني موجب شد تا از ايران در نشست آتی وين دعوت شود. پيشنهادات تهران در مذاكرات پیش‌رو را بايد دستاوردي مهم براي کشورمان قلمداد كرد. حضور ایران در گفت‌وگوي اخير وين نشان داد كه غرب نمي‌تواند از این کشور به عنوان قدرتی منطقه‌اي و فرا‌منطقه‌اي چشمپوشي كند. علاوه بر اين مذاكره‌كنندگان به اين حقيقت انكارناپذير پي بردند كه بدون حضور ايران نخواهند توانست به يك راهكار سياسي جهت حل و فصل بحران سوريه دست يابند. اما در نشست دوم وين برخلاف مذاكرات چهارجانبه نخست، همین كه مذاكره‌كنندگان توانستند به يك بيانيه 9ماده‌اي دست پيدا كنند بايد آن را مطلوب دانست. حل بحران سوريه تنها با چند مذاكره آن‌هم در مقطعي كه همچنان برخي كشورها چون عربستان و تركيه موضع مخالف نشان مي‌دهند به ثمر نخواهد رسيد. به عبارتي در زمان كنوني رسيدن به يك راه‌حل مطلوب جهت خروج سوريه از بحران حتي با حضور نماينده‌های موافق و مخالف در نشست آتي وين بعيد به نظر مي‌رسد. همانطور كه اشاره شد بويژه با توجه به مواضعي كه عربستان در مقابل بحران سوريه و مشاركت جمهوري اسلامي ایران در فرآيند حل بحران سوريه در پيش گرفته، نمي‌توان اميدوار بود كه راهي روشن در مقطع كنوني جهت خروج از بحران جاري پيش روي مذاكره‌‌كنندگان وجود داشته باشد؛ اما در اين نشست مساله مهم آن است كه طرح ايران مورد بررسي قرار مي‌گيرد. البته گرچه اكنون كليات در مذاكرات وين بيش از هر چيز مطرح است،اما هنوز درباره جزييات بحران سوريه بحثي صورت نگرفته است. اميد مي‌رود كه در نشست آتي پيشنهادات ايران بتواند در حل‌وفصل بحران سوريه مفيد واقع شود و به عنوان نقشه راهي مطلوب مورد پذيرش همه مذاكره‌كنندگان اعم از كنشگران غربي و عربي قرار بگيرد. طي چند سال گذشته و در نشست‌هاي مختلفي كه در ژنو برگزار شد تلاش‌هاي زيادي بويژه از سوي برخي كشورهاي منطقه چون عربستان به عمل آمد تا از مشاركت و حضور ايران در مذاكرات جلوگيري شود اما نشست وين2 نشان داد كه بازيگران منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي در بحران سوريه به اين نتيجه رسيده‌اند كه بدون ايران به راهكاري مطلوب جهت بحران سوريه دست نخواهند يافت. در اين ميان حتي لابي‌هاي عربستان طي چند روز گذشته با ايالات متحده و روسيه به نتيجه‌اي نخواهد رسيد؛ زيرا به هر روي عربستان طي چهار سال گذشته نشان داده كه سياست و موضعي كه در منطقه و همچنين سوريه در پيش گرفته سياست شكست‌خورده‌اي است و شركاي اروپايي، ايالات متحده و آل سعود به اين حقيقت مهم پي بردند كه نقش جمهوري اسلامي را در منطقه و سوريه نبايد به هيچ روي ناديده انگاشت. پيش از اين يكي از موضوعاتي كه عربستان و همپيمانان وي بر آن تمركز داشتند و در نهايت به شكست انجاميد؛ تشكيل ائتلافي از مخالفان بشار اسد بودتا بتوانند بر اساس آن چارچوب سياست‌هاي خود را در سوريه پيش ببرند. حتي برخي از پايتخت‌هاي اروپايي از سپردن سفارت‌هاي سوريه به معارضان سوري خبر دادند؛ گرچه اروپايي‌ها دست به اين اقدام نزدند اما گام‌هايي در اين جهت برداشتند. با این پیش‌زمینه باید گفت برای حل بحران سوریه ابتدا بايد بازيگران منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي به يك نتيجه مطلوب درباره چگونگي رفع بحران تروريسم در این کشور و همچنين تفاهم بر سر بحران سياسي آن دست يابند تا پس از آن بتوانند درباره مخالفان سوري و راه‌حل مشترك سياسي در سوريه به گفت‌وگو بپردازند.