توسعه اقتصادی چگونه استقلال کره جنوبی را خدشه دار کرد؟

پایگاه 598: در طول تاریخ زندگی بشر یک اصل کلی همواره پابرجا و ثابت بوده است. این اصل نانوشته می گوید حکومت ها برای حفظ قدرت خویش ناچار بوده اند یکی از این دو گزینه را انتخاب کنند: یا رضایت توده های مردمی را جلب کنند و یا با دیکتاتوری و سرکوب به حاکمیت خویش استمرار ببخشند! اگرچه حکومت های دیکتاتوری در طول تاریخ به وفور وجود داشته اند (و هنوز هم نمونه های عینی فراوانی را می توان از این دست حکومت ها نام برد) اما مطمئنا فرجام آنان جز شکست و زبونی نبوده و نخواهد بود. بدین ترتیب صاحبان قدرت به تدریج و با کسب تجربه از گذشتگان ترجیح دادند به هر ترتیب ممکن رضایت ملت ها را به دست آورده تا از حمایت آنان برخوردار باشند.

در این میان، حکومت ها گمان می کردند فراهم نمودن شرایط مناسب اقتصادی و اجتماعی بیشترین میزان رضایت را در بین مردم به وجود خواهد آورد. بدین ترتیب برخی از آنها که هنوز تا رسیدن به شرایط مناسب فاصله بسیاری داشتند، با گره زدن سرنوشت خود به دولت هایی که به نوعی قدرت های برتر شناخته می شدند و با فراموش کردن خودباوری و اتکاء به درون، راه را به خطا رفتند و با هدف رسیدن به یک اقتصاد پیشرفته، عزت ملی خود را از دست دادند.

کره جنوبی یکی از این کشورها بود که عمدتا برای رها شدن از مشکلات اقتصادی، خاک خویش را در اختیار نظامیان امریکایی قرار داد. البته سابقه ی حضور آمریکا در کره ی جنوبی به جنگ جهانی دوم و جدا شدن دو کره برمیگردد که باعث شد شوروی در کره شمالی و امریکا در کره جنوبی مستقر شده و از خاک این کشور به منظ.ر برآورده ساختن نیات خویش سوء استفاده کنند.

کره جنوبی در سال 1967 پیمان موسوم به سوفا (SOFA) یا موافقت نامه ی وضعیت نیروها را از سوی امریکا پذیرفت. سوفا پیمانی است که میان یک کشور و نیروهای نظامی استقرار یافته خارجی در آن کشور بسته می‌شود. در این معاهده، مواردی همچون مکان و تعداد پایگاه های نظامی و همچنین حقوق قضایی نیروهای نظامی موردبحث، گنجانده شده است. کره ی جنوبی که هنوز توانایی مقابله با خطرات بیرونی مخصوصا از جانب کره ی شمالی را نداشت و هر آن بیم سقوط و پیوست دوباره اش به کره ی شمالی می رفت، پذیرفت تا در مقابل کمک کشورهایی نظیر امریکا بخشی از خاک خویش را در اختیار آنان قرار دهد و به تبع آن قانونی را بپذیرد که تاثیر عمیق و دردناکی بر فرهنگ و زندگی بخشی از مردمش داشت.

در نگاه ظاهری، اکنون کره ی جنوبی کشوری پیشرفته است که چهارمین رتبه را در بین اقتصاد های برتر قاره ی آسیا داشته و در دنیا نیز مقام سیزدهم را از آن خود کرده است. این کشور، توانست تورم را در سال 2012 تا 2.2 کاهش داده و متوسط نرخ بیکاری را در سال 2013 در حد 2.3 نگه دارد. روابط قوی اقتصادی کره جنوبی با کشورهای همسایه و همچنین اکثر کشورهای سرتاسر دنیا کارشناسان بسیاری را وادار کرده است تا علت این رونق عجیب که ظرف مدت حدود چهل سال، چهره ی کره را دگرگون ساخت و از فقر و فلاکت اقتصادی نجات داد بررسی نمایند.

آیا وابستگی کره جنوبی به قدرت هایی نظیر امریکا علت اصلی پیشرفت اقتصادی این کشور بود؟

قطعا نمی توان از تاثیر حضور نظامیان امریکایی در کره جنوبی چشمپوشی کرد. سئول، در سایه ی امنیتی که کمپ های نظامی امریکا فراهم نموده بودند توانست با آسودگی خاطر از تهدیدات خارجی (عمدتا از طرف کره ی شمالی)، به توسعه ی اقتصادی خویش بپردازد. اما آیا تبعات این مسئله فقط به جنبه ی مثبت قضیه یعنی رشد اقتصادی منتهی شد؟

نوامبر سال 2011 دو مورد تجاوز به عنف و هتک حرمت زنان کره ای از سوی نظامیان امریکایی باعث شد تا انتقادات نسبت به قانون سوفا بار دیگر بالا بگیرد و این بار با شدت بیشتری دنبال شود. سوفا برای نظامیان امریکایی تبدیل به حاشیه ی امنی شده بود که اجازه ی هر تخلفی را به آنان می داد. این نظامیان در سایه ی این قانون به راحتی مرتکب جنایت شده و خیالشان آسوده بود که کسی حق پیگرد قانونی علیه آنان را ندارد!

شاید بتوان گفت سوفا چیزی از کاپیتولاسیون کم ندارد زیرا بر طبق آن، زمانی که یکی از نیروهای نظامی یا غیرنظامی آمریکا هنگام انجام وظیفه مرتکب تخلف یا جرمی شود، فقط ارتش آمریکا می‌تواند علیه وی اعلان جرم کند. این وضعیت به سربازان امریکایی جرأت داده بود تا حتی به کودکان کره ای نیز رحم نکنند! بدین ترتیب آنان حتی سابقه ی سیاه تجاوز جمعی به یک دختربچه را نیز در پرونده ی خود ثبت کردند. اگرچه تصادف یک سرباز امریکایی با یک شهروند ژاپنی که به فوت وی انجامید منجر به لبریز شدن خشم مردم کشورهای مختلف (که این قانون در آنها پیاده میشد) گردید و سرانجام اصلاحاتی را در اجرای این قانون (فقط) ژاپن به دنبال داشت اما حتی در آن کشور نیز چارچوب کلی آن پابرجا بود و درد چندانی را از کردم کره دوا نکرد.

بدین ترتیب امریکا با فریب افکار عمومی سعی نمود اعتراضات را کنترل کرده و در چند مورد که سربازان وقیح امریکایی به هتک حرمت شهروندان کره ای دست زده بودند، مقامات امریکایی با عذرخواهی از مردم و قول تنبیه سربازان مذکور، سر و صداها را فرو نشاندند. اما فریب اصلی امریکا به گونه ی دیگری رقم خورد: امریکا در سالهای متمادی حضور خود در این کشور، حس خودباوری را از مردم کره دزدید! بدین ترتیب تا زمانی که مردم کره ی جنوبی امنیت خود را فقط وابسته به نظامیان امریکایی می دانند ایالات متحده با خیال راحت به حضور خویش ادامه خواهد داد. امریکا با گسترش جنگ روانی و توسعه ی تنش هسته ای کره شمالی و با معرفی این کشور به عنوان تهدید جدی علیه کره ی جنوبی، به حضور مستمر خویش در آنجا مشروعیت می بخشد. فریبکاری امریکا به حدی تاثیرگزار بوده است که وقتی در سپتامبر 2014 وزارت دفاع کره‌ی جنوبی در بیانیه‌ای اعلام کرد مقامات مسئول و واشنگتن برای ایجاد یک پایگاه مشترک نظامی در سال 2015 به توافق رسیده‌اند فریاد اعتراض چندانی از مردم بلند نشد!

ماجرای شهرک کمپی آنجئونگ-ری در کنار پایگاه نظامی آمریکا در کره جنوبی چیست؟

اگر به محله آنجئونگ-ری شهر پیونگ‌تائک در کره جنوبی سفری کنید، خواهید دید بیش از 70 پیرزن در یک محله کثیف بین دروازه پشتی پایگاه نظامی هامفریز متعلق به ارتش آمریکا و پنج شش کاباره تعطیل شده در کنار این پایگاه زندگی می‌کنند! ئاین زنان، روزی به عنوان روسپی برای سربازان آمریکایی در این شهرک کمپی کار می‌کردند!

علت اسف بار ماندن این زنان در این محله ی کثیف و بدنام این است که هیچ جای دیگری برای رفتن ندارند. با این حال ساختمان سازها و صاحب خانه هایی که می‌خواهند در اطراف این پادگان رو به گسترش، خانه های واقعی بسازند، زنان کره ای را مجبور کرده اند تا خانه های خود را ترک کنند. این زنان در سال های حضور نظامیان امریکایی در این پایگاه، بهترین سالهای جوانی خویش را با روسیاهی و بدنامی گذراندند تا از ترس فقر و فلاکت، ناموس خود را به اجنبی هایی بفروشند که سرنوشتشان برای آنها ذره ای ارزش نداشت. این مسئله به رواج عجیب تن فروشی در کره منجر شد که تاثیر تاسف برانگیزی بر فرهنگ این جامعه داشت. تحلیلگران می‌گویند دولت کره جنوبی استفاده از این زنان را برای هزاران سرباز آمریکایی مستقر در مناطق جنوب کشور ضروری می‌دانسته است. زیرا هم سرمایه‌ای که از کار این زنان حاصل می‌شده برای دولت ضروری بوده و هم راضی نگه داشتن سربازان آمریکایی! در سال 1962، دولت کره این شهرک‌های کمپی را مناطق گردشگری ویژه اعلام و فاحشه‌گری را در این مناطق قانونی کرد. در همان سال، حدود 20 هزار روسپی به طور رسمی و تعداد بی‌شمار دیگری به طور غیررسمی، در 100 شهرک کمپی به این کار اجیر شدند!

بین اواسط دهه 1990 تا اوایل دهه اول بعد از سال 2000 حدود 5000 زن روس و فیلیپینی به درون کره قاچاق و به اجبار به برده‌های جنسی در کمپ‌های نظامی آمریکایی تبدیل شده‌اند. در سال 2010 حتی وزارت خارجه آمریکا هم اعتراف کرد که مشکلات زنانی که در میکده‌های اطراف کمپ‌های نظامی آمریکایی زندگی می‌کنند به یکی از نگرانی‌های اساسی در زمینه قاچاق انسان در کره جنوبی تبدیل شده است.

ارتش آمریکا از دهه 1950 تا دهه 1980 در قاچاق برده‌های جنسی در کره دست داشت. پس از اشغال کره به دست نیروهای متفقین و به ویژه حضور نیروهای آمریکایی در این کشور شمار فاحشه‌های نظامی به بیش از یک میلیون نفر رسید. این در حالی است که در شهر لانگ آیلند ایالت نیویورک پارک و یادبودی به سربازان آمریکایی اختصاص داده شده که در جنگ کره شرکت داشتند تا کره جنوبی را از کمونیسم نجات دهند.

آماری محدود از جنایات و جرائم سربازان امریکایی در کره جنوبی

طبق برآوردها، سربازان امریکایی حاضر در کمپ های نظامی در خاک کره جنوبی و خانواده های آنان بین سالهای 1967 تا 1998 تعداد 50082 جرم را مرتکب شده اند که البته این ها فقط آمار جرائمی است که پلیس کره، متوجه آنان شده است! اما اگر بخواهیم کل جرائم سربازان امریکایی از روز اول حضورشان در کره جنوبی (یعنی 8 سپتامبر 1945) را بررسی کنیم آمار تا 100000جرم بالا می رود. متاسفانه با تصویب قانون سوفا در سال 1967، که به نوعی بیمه ی سربازان امریکایی در مواجهه با پیگرد قضایی بود باعث شد تا دولت کره نتواند آمار دقیقی از جرائم سربازان امریکایی داشته باشد.

نکته ی قابل تاسف دیگر اینکه از فاصله ی سالهای 1967 تا 1987 و از تعداد 39452 جرمی که توسط دیوان قضایی کره جنوبی ثبت شده است، فقط به 234 پرونده رسیدگی شده و تاسف برانگیز تر اینکه فقط 351 سرباز امریکایی به خاطر ارتکاب به جرم تنبیه شده اند!

تجاوز چهار سرباز امریکایی به یک زن کره ای در سال 1946، تجاوز به یک دختر 14 ساله در سال 1956، تجاوز به یک مادر و دختر در سال 1967، تجاوز جمعی هشت سرباز به یک زن در سال 1971، تجاوز به یک زن معلم باردار در سال 1986 و آزار و اذیت جنسی یک دختربچه 6 ساله در سال 1997 تنها گوشه ای از آمار بیشمار جرائم سربازان امریکایی است.

توسعه اقتصادی به چه قیمتی؟

شاید به نظر برسد حضور امریکا با توجه به سرکوب کردن تهدیدهای خارجی علیه کره جنوبی، منجر به توسعه ی اقتصادی شده و ارزش بالایی دارد. اما با نگاهی به وضعیت فرهنگی این کشور تردیدهای فراوانی به ذهن متبادر می شود. علاوه بر این، ازآنجائیکه کشور کره جنوبی تنها پس از طی چند دهه به فرایند توسعه اقتصادی دست یافت، لذا نیل به این رتبه در اثر یک فرایند توسعه ناهمگون بوده که با یک سری از مشکلات اجتماعی ناشی از تغییر شدید، نظیر مشکلات اقتصادی، عدم برابری در توزیع ثروت و فاصله طبقاتی بالا، رقابت سنگین و طاقت فرسا برای دست یابی به طبقات بالای اجتماعی، افزایش سن ازدواج ، ازدیاد میران جرم و جنایت و ناهنجاری در مدارس، بحران های اقتصادی، مواجه با بحران فرهنگ شهرت و خشونت های داخلی همراه بوده است. براساس آمار سازمان بهداشت جهانی، کره جنوبی، با 31 مورد در هر صد هزار نفر، دومین نرخ خودکشی (پس از لیتوانی) را در جهان دارد که میزان خودکشی طی ده سال گذشته این کشور نیز دوبرابر شده است.

قطعا رها شدن از مصائب ناشی از فقر دغدغه ی تمام ملت هاست. اما قطعا اتکاء به درون و بی نیازی از اجانب تبعات کمتری در مسیر توسعه ی اقتصادی بر جای خواهد گذاشت.