یک گرم «زهرمار» معادل ۶۸۰ بشکه نفت

مشرق: وقتی صحبت از تجارت حیوانات به میان می‌آید نخستین چیزی که به ذهن بسیاری خطور می‌کند موضوع قاچاق و دلالی جانوران است، خبرهایی نظیر کشف صدها سنجاب زاگرسی که به دلیل کمبود اکسیژن یا گرما در خودرو قاچاقچیان تلف شده‌اند یا عقاب‌های ایرانی که به طور غیر مجاز راهی مناطق شیخ نشین حاشیه خلیج فارس می‌شوند؛ خبرهای نگران‌کننده از وضعیت جانوران که باعث شده از فرصت‌ها و ظرفیت‌های یک تجارت کمتر شناخته شده مطلع نباشیم. واقعیت این است که موضوع تجارت حیوانات در دنیای امروز به عنوان یک صنعت پر سود معرفی می‌شود و بسیاری از دولت‌ها با استفاده از پتانسیل و ظرفیت‌های جانوران علاوه بر اشتغال زایی و ایجاد بازارهای پویا، ثروت هنگفتی را وارد کشورهای خود می‌کنند. تجارت اسب‌های مسابقه‌ای و نمایشی، سگ‌های زنده یاب و امدادی، سگ‌های پلیس و موادیاب و همچنین تجارت داغ پوست کروکودیل و خرگوش برای پوشاک از جمله مواردی است که باعث شده این گردش مالی به عنوان یک صنعت پویا و پرسود در دنیا شناخته شود، به طور نمونه کشور آلمان به لطف این صنعت توانسته بیش از 300 هزار شغل تولید کند که یکسوم آن متعلق به تربیت سگ‌های گارد، امدادی، راهنما و سگ‌های هشدار دهنده بیماران مختلف است. البته ایران نیز مدت هاست از صنعت جانوری تا حدودی بهره‌مند بوده است ولی به دلیل ناشناخته بودن، هنوز آن‌طور که باید و شاید از ظرفیت‌های حیوانات کشورمان استفاده نشده است. به طور نمونه مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی با پرورش گونه‌های مختلف مار و عقرب و تهیه داروهای ضد سرطان و تولید پادزهر و صادرات این محصولات، درآمد قابل توجهی را عاید کشور می‌کند. همچنین در این مؤسسه سالانه هفت تا ده هزار آمپول برای صادرات تهیه می‌شود که هر آمپول محتوی 10سی سی پادزهر با قیمت 52 دلار است و به عبارتی هر 10سی سی پادزهر مار ساخت متخصصان ایرانی حدود 70 لیتر نفت، ارز‌آوری دارد این در حالی است که با یک محاسبه ساده می‌توان به این نتیجه رسید که هر گرم زهر خشک مار معادل ۶۸۰ بشکه نفت صادراتی می‌تواند برای کشورمان ارزآوری داشته باشد، موضوعی مهم که نمی‌توان از آن بسادگی گذشت. درهمین راستا قرار است برای نخستین بار همایش و نمایشگاه سراسری علوم جانوری و ملزومات دام کوچک در کشورمان برگزار شود تا به طور تخصصی صنعت جانوری را در ابعاد اقتصادی و علمی مورد بررسی قرار دهد؛ زوایای ناشناخته‌ای که قرار است با حضور دامپزشکان، روانشناسان، صاحبان صنایع دامی، بازرگانان و فعالان محیط زیست به بستری برای رونق اقتصادی در این عرصه تبدیل شود. امیر حسین خجسته مسئول برگزاری این نمایشگاه و همایش سراسری می‌گوید: در دنیای امروز صنعت جانوری به عنوان یکی از صنایع چند وجهی شناخته می‌شود که به طور همزمان پتانسیل‌های گردشگری، ورزشی، پزشکی، امنیتی و پلیسی را در خود دارد. او در خصوص تأثیر صنعت جانوری در گردشگری این‌گونه توضیح می‌دهد: اکوتوریسم به عنوان یکی از شاخه‌های اصلی گردشگری در دنیا شناخته می‌شود و بسیاری از گردشگران کشورهای مختلف برای تماشای حیات وحش به اقصی نقاط جهان سفر می‌کنند؛ کشورهای آفریقایی به لطف وجود گونه‌های متنوع حیوانی، سالانه پذیرای هزاران گردشگر خارجی هستند. این درحالی است که همواره صنعت جانوری در ورزش نیز تأثیرگذار بوده است تا جایی که بسیاری از ورزش‌ها برای موفقیت در رقابت‌های بین‌المللی و حتی المپیک نیازمند حیواناتی اصیل است؛ خجسته با تأیید این موضوع می‌گوید: ورزش‌هایی نظیر اسبدوانی و چوگان نیازمند صنعت جانوری است به طور نمونه یک اسب با‌نژاد اصیل و تربیت شده بیش از 400 میلیون تومان قیمت دارد که اگر بتوانیم در کشورمان به صورت گسترده‌تری اقدام به پرورش اسب‌های اصیل مسابقه‌ای کنیم علاوه بر ایجاد مشاغل متنوع در این حوزه باعث رونق اقتصادی خواهیم شد. همانگونه که پیشتر نیز به آن اشاره شد، پرورش و تربیت سگ‌های گارد سال‌ها است که به عنوان منبع درآمدی برای کشور آلمان محسوب می‌شود ولی براستی یک سگ پلیس یا سگ زنده یاب امدادی تا چه اندازه می‌تواند سودآور باشد، این کارشناس علوم جانوری چنین توضیح می‌دهد: هم‌اکنون پرورش این نوع سگ‌ها در کشور انجام می‌شود و قیمت هر سگ امدادی یا موادیاب حدود 120 تا 130 میلیون تومان است، تربیت این سگ‌ها ممکن است 2 سال به طول بینجامد ولی اگر بتوانیم به نقطه صادرات این حیوانات برسیم، ثروت بسیاری وارد کشور می‌شود. با یک محاسبه ساده از اعداد و ارقام به دست آمده می‌توان به این نتیجه رسید که صنعت جانوری این روزها به عنوان بازویی پرتوان در اقتصاد کشورها نقش آفرینی می‌کند و از صادرات حیوان گرفته تا فرآوری‌های حیوانی نظیر دارو و سرم می‌تواند به ایجاد اشتغال و ارز‌آوری کمک کند؛ اما با همه این موارد مبرهن(!) پس چرا جای این صنعت در کشورمان خالی است؟ مسئول برگزاری همایش و نمایشگاه سراسری علوم جانوری، هدف از برپایی این گردهمایی را معرفی همین پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های صنعت علوم جانوری بر می‌شمارد و می‌افزاید: این همایش و نمایشگاه قصد دارد زوایای پنهان این صنعت کمتر شناخته شده را به جامعه معرفی کند چرا که به زعم بسیاری از کارشناسان اقتصادی، صنعت علوم جانوری می‌تواند در حد و اندازه صنعت گردشگری باعث رونق اقتصادی در ایران شود.