بیمار سعودی رفتنی است

وطن امروز: تحولات پشت‌پرده قدرت در خاندان بحران‌زده سعودی پس از رسوایی جهانی حکومت ریاض در جریان حادثه منا و همچنین افتادن در ورطه بی‌بازگشت جنگ یمن به سرعت در حال نمایان شدن است به طوری که رسانه‌های جریان اصلی غربی مجبور شده‌اند سکوت طولانی‌مدت خود درباره وخامت شرایط سلمان بن عبدالعزیز پادشاه بیمار را طی هفته‌های اخیر بشکنند. به فاصله 2 هفته پس از آنکه نشریه آمریکایی مشهور تایمز از آمادگی اکثریت مخالف شاهزادگان رده‌اول سعودی برای جمع شدن پشت سر احمد بن عبدالعزیز، برادر ناتنی کوچک‌تر پادشاه علیه تاج و تخت سلمان نوشت، حال روزنامه انگلیسی ایندیپندنت یکی از 2 نشریه پیشرو جزیره درباره افشای مسائل عربستان، از کودتایی قریب‌الوقوع در ریاض خبر می‌دهد. این روزنامه دیروز در یادداشتی درباره اختلافات داخلی خاندان آل‌سعود، به بازتاب افشاگری‌های یک شاهزاده ناراضی پرداخت که درحال حاضر 8 نفر از 12 پسر زنده عبدالعزیز، بنیانگذار پادشاهی عربستان از برکناری سلمان شاه لایعقل از قدرت و جایگزین کردن او با احمد برادر 73 ساله‌اش حمایت می‌کنند. این اشراف‌زاده سعودی همچنین مدعی شده است اکثر علمای وهابی نیز از کودتایی که به موجب آن پادشاه فعلی 79 ساله برکنار شده و به جایش «احمد عبدالعزیز» وزیر سابق کشور عربستان، بر سرکار‌ آید، حمایت می‌کنند: «در نظام عربستان سعودی تنها علما می‌توانند اختیارات مذهبی و سیاسی را به رهبر این کشور تنفیذ کنند و حال علما و طیف مذهبی مردم، احمد عبدالعزیز را ترجیح می‌دهند، البته نه همه‌شان، بلکه 75 درصدشان». ایندیپندنت بدون اشاره به نام این اشراف‌زاده سعودی، نوشت: «او نویسنده 2 نامه‌ای است که در آنها، وی از خاندان آل‌سعود خواسته است رهبرکنونی عربستان را برکنار کنند». سپس روزنامه انگلیسی به سابقه برکناری «سعود بن عبدالعزیز آل‌سعود» پادشاه وقت سعودی در سال 1964 توسط برادرش «فیصل» اشاره می‌کند که چگونه «سعود» نیز در آن سال حمایت اکثر مقامات خاندان سلطنتی را از دست داده و دستگاه مذهبی کشور نیز یکصدا حمایت‌شان را از وی متوقف کرده بودند و به نظر می‌رسد سلمان که دچار آلزایمر و زوال عقل است به عاقبتی مشابه دچار شود. اما با توجه به جنون قدرت و شخصیت متکبر محمد بن سلمان، پسر پادشاه و وزیر دفاع که از زمان به قدرت رسیدن علنا سعی در حذف اکثریت آل‌سعود از قدرت و به راه انداختن دیکتاتوری یک نفره خود به جای الیگارشی خاندانی موجود داشته است روزنامه انگلیسی چنین سناریویی را پیش‌بینی می‌کند: «یا ملک سلمان باید همچون سعود بن عبدالعزیز عربستان را ترک کند، تا در آن صورت هم در داخل و هم در خارج به وی احترام گذاشته شود یا اینکه احمد عبدالعزیز ولیعهد شود اما کنترل همه کشور را اعم از امور اقتصادی، نفت، امور داخلی، امنیتی و... به دست بگیرد». ایندیپندنت افزود: «حتی شاهزاده محمد بن نایف، ولیعهد 56 ساله، معاون دوم نخست‌وزیر و وزیر کشور سعودی نیز شخصیت محبوبی نیست». البته این تحلیل بسیار سطحی است، چرا که محمد بن نایف، ولیعهد فعلی مهره مورد اطمینان آمریکا و انگلیس است و محال است جایگاه ولیعهدی او در تحولات جدید تهدید شود. براساس این گزارش افزایش تنش‌ها در خاندان آل‌سعود به رشد فوق‌العاده قدرت فرزند جوان شاه، محمد بن سلمان و دامن زدن به جنگ یمن توسط وی بازمی‌گردد. محمد بن سلمان 30 ساله دارای پست وزارت دفاع است و از سوی ملک سلمان در ماه آوریل گذشته به سمت جانشین ولیعهد انتخاب شد. او همچنین علاوه برداشتن مسؤولیت شرکت نفتی آرامکو، ریاست شورای اقتصادی و امور توسعه عربستان را نیز برعهده دارد. به نوشته ایندیپندنت نه تنها از زمانی که او به این مناصب دست یافته، صاحب قدرت و ثروت زیادی شده است بلکه امضای مدارک (به جای شاه) یا تماس‌های تلفنی به پدرش از طریق وی صورت می‌گیرد. اما احمد بن عبدالعزیز که از او به عنوان جانشین احتمالی سلمان پس از کودتا یاد می‌شود، درون خاندان سلطنتی پرطرفدار است. وی جوان‌ترین فرزند «حصه بنت‌احمد السدیری» همسر مورد علاقه بنیانگذار عربستان سعودی است و به مدت 37 سال معاون وزیر کشور و 4 سال هم مسؤول اماکن متبرکه در مکه بوده است و در سال 2012 به عنوان وزیر کشور منصوب شد. او تنها 5 ماه وزیر کشور عربستان بود و به خواسته خودش از این سمت کناره‌گیری کرد و محمد بن نایف، ولیعهد فعلی زمام امور را در این وزارتخانه به دست گرفت. اشراف‌زاده دگراندیش سعودی مدعی است احمد عبدالعزیز از این رو پستش را ترک گفت که نسبت به سوء‌رفتار با زندانیان سیاسی معترض بود. ایندیپندنت به نقل از شاهزاده افشاگر نوشت: «احمد عبدالعزیز خواهان اصلاحاتی همچون آزادی‌بیان، اصلاح سیستم قضایی و آزادی زندانیان سیاسی که هیچ ارتباطی با تروریسم ندارند، است». به نوشته این نشریه «اشراف‌زاده یادشده می‌گوید که احمد عبدالعزیز تحصیلکرده علوم سیاسی است و موردعلاقه علمای سعودی و خاندان سلطنتی نیز هست. احمد عبدالعزیز در تمام عمرش پاک زندگی کرده، پولدار و عاقل است. او خود را آلوده به قمار، شرابخواری و مواد افیونی نکرده است». هفته‌نامه تایمز نیز اخیرا نوشته بود:

«3 نامه در چند هفته اخیر میان خانواده سلطنتی عربستان در گردش بوده که در آنها ادعا شده است ملک سلمان 79 ساله دچار مشکلات جدی قوای ذهنی شده و از سوی 2 ولیعهدش آلت دست قرارگرفته است. در این نامه‌ها قید شده بسیاری از اعضای خاندان سلطنتی عربستان بر این باورند که شاه این کشور دچار بیماری زوال عقل شده است». روزنامه گاردین نیز اخیرا در گزارشی با اشاره به ناکامی‌های ریاض در برابر چالش‌های اقتصادی، جنگ یمن و نحوه مدیریتش بر مراسم حج که سبب فاجعه منا شد، نوشت: «در این شرایط یک شاهزاده سعودی به شکل بی‌سابقه‌ای خواستار برکناری ملک سلمان پادشاه عربستان شده است». اگرچه نام این شاهزاده سعودی به دلایل امنیتی فاش نشده باشد اما به نظر می‌رسد او همان شخصیت پشت سر نام مجتهد، افشاگر معروف سعودی باشد.

صندوق بین‌المللی پول: ورشکستگی عربستان تا 5 سال آتی

صندوق بین‌المللی پول (آی‌ام‌اف) در گزارشی اعلام کرد ذخایر نقدی عربستان در حال سقوط است و به دلیل کاهش قیمت نفت، دارایی‌های مالی این کشور حداکثر تا 5 سال آینده تمام می‌شود. به گزارش روزنامه «ایندیپندنت»، در گزارش اقتصادی و مالی جهانی سازمان‌ آی‌ام‌اف که هر سال در ماه اکتبر (مهر و آبان) منتشر می‌شود، اعلام شد که بالانس مالی دولت عربستان در سال 2015 میلادی شاهد کاهش 6/21 درصدی خواهد بود و این رقم برای سال 2016 بالغ بر 4/19 درصد برآورد شده است. در حال حاضر عربستان سعودی 5/654 میلیارد دلار ذخایر خارجی دارد اما این سرمایه به سرعت در حال کاهش است. آژانس پولی عربستان نزدیک به 70 میلیارد دلار از موسسات مالی خارج از کشور خود برداشت کرده و با کاهش قیمت نفت 73 میلیارد دلار متضرر شده است. اوایل سال میلادی جاری نیز پادشاهی عربستان هزینه گزاف 32 میلیارد دلاری را صرف تاجگذاری شاه سلمان بن عبدالعزیز آل سعود کرده بود.