سعودی‌ها به دنبال تسویه حساب سیاسی بودند

فارس: حمید رضا آصفی سخنگوی وزارت امور خارجه در دولت اصلاحات در مورد برجام و کمیسیون ویژه برجام در مجلس اظهار داشت: تصور من این است قبل از اینکه مجلس وارد کمیسیون برجام و گزارش این کمیسیون می‌شد لازم بود که درباره چگونگی ورود پیش بینی‌هایی انجام می‌داد.

وی افزود: این کاستی از خود مجلس بود چراکه باید از ابتدا روشن می‌کردند که آیا مجلس می‌خواهد ورود پیدا کند و یا خیر. یا اینکه دولت بدون نظر مجلس می‌تواند جلو برود یا نمی‌تواند بنابراین ما چنین خللی را می‌بینیم و همین موضوع سبب شد کمیسیون برجام گزارشی را بدهد و از آن سو طرح دیگری موازی با آن ارائه شود.

سخنگوی وزارت امور خارجه در دولت اصلاحات با بیان اینکه مجلس می‌بایست این موضوع را از زوایا و طرق مختلف می‌دید گفت: دولت خودش ابتدا باید خطی مشی خود را ترسیم می‌کرد. اگر در مذاکرات بین دولت و مجلس توافقی صورت می‌گرفت و در موردش بحث می‌شد شاید الان قضیه به این جا نمی‌کشید.

آصفی با تاکید بر اینکه بنده با ورود مجلس به برجام کاملا موافقم گفت: اینکه مجلس به برجام ورود کند تردیدی نیست چراکه مجلس به عنوان عصاره ملت باید ورود پیدا کند اما خود مجلس ورودش را پر ابهام کرد.

وی اضافه کرد: ما یک کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در مجلس شورای اسلامی داریم بنابراین این بررسی‌ها می‌توانست در همین کمیسیون صورت گیرد و تعدادی از افرادی که علاقه داشتند در موضوع برجام فعال باشند فرضاً به صورت انتصابی و یا انتخابی به کمیسیون سیاست خارجی می‌رفتند و این قضیه زیر چتر این کمیسیون که وظیفه ذاتی‌اش است دنبال می‌شد.

سخنگوی وزارت امور خارجه در دولت اصلاحات در پاسخ به این پرسش که ارزیابی‌تان از عقیده دولت مبنی بر اینکه اگر مجلس به برجام ورود پیدا کند این قضیه را الزام آور می‌کند گفت: دولت با حسن نیت بر این باور بود که کاری نکنیم برجام یک طرفه برای ما الزام‌اور شود.

آصفی خاطرنشان کرد: به جز کنگره آمریکا که به قضیه برجام ورود پیدا کرد و موفق هم نشد مجالس سایر کشورهای 1+5 وارد این موضوع نشدند بنابراین دولت با این نگرش این عقیده را مطرح کرد.

وی ادامه داد: از زمانی که مقام معظم رهبری فرمودند به مصلحت نیست مجلس کنار گذاشته شود دولت هم تبعیت کرد و یکی از اعضای تیم مذاکره کننده هم گفت هر نظری که مجلس داشته باشد اطاعت می‌کنیم و تابع آن هستیم بعد از آن دولت نه مخالفتی داشت و نه مواضع متفاوتی اتخاذ کرد.

سخنگوی وزارت امور خارجه در دولت اصلاحات تاکید کرد: من مشکل را از این نمی‌بینیم که دولت می‌خواست نقش مجلس فرمالیته باشد بلکه دولت می‌خواست بگوید که ما نباید کاری کنیم که قضیه برجام یک طرفه برای ما الزام آور باشد.

آصفی در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره دیپلماسی ایرانی در فاجعه منا و نقش وزارت امور خارجه در این کشتار انسانی گفت: وزارت خارجه تلاش داشت موضوع را حل و فصل کند اما این دولت عربستان بود که کارشکنی کرد.

وی تصریح کرد: وزارت امور خارجه که نمی‌توانست بجز مذاکره، تحت فشار قرار دادن، احضار سفیر و تماس‌های تلفنی کار دیگری کند و ما دیدیم که پس از فرمایشات رهبری بود که ما چرخش محسوسی را در طرف سعودی دیدیم و این منجر شد که تیم ما به عربستان برود.

«شما می‌دانید که چند هزار نفر اعم از ایرانی و غیر ایرانی در فاجعه منا جان خود را از دست دادند بنابراین رسیدگی به بیمارستان‌ها و سرخانه‌ها کار سختی بود و از آن سو فضای روحی بسیار بدی در عربستان حاکم شده بود 4 تن از دوستان ما در وزارت امور خارجه نیز جان خود را از دست دادند بالاخره وضعیت روحی‌، انتظارات موجود و فضای حزن و اندوه باعث شده بود تیمی که به عربستان می‌رود کار را به سختی دنبال کند و در یک شرایط روحی و روانی غیر متعارف قرار بگیرد.»

وی با بیان اینکه وزارت‌خارجه و دستگاه دیپلماسی نهایت تلاش خود را در فاجعه منا انجام داد گفت: من عملکرد وزارت امور خارجه و دستگاه دیپلماسی در قضیه منا را مثبت می‌بینم شاید ما به موفقیت صد درصدی نرسیدیم اما در عین حال مثبت است.

سخنگوی وزارت امور خارجه خاطرنشان کرد: شاید شما بگویید مردم در ایران داغدار هستند و خیلی‌ها همچنان چشم انتظار هستند که 65 نفر از حجاج ایرانی ما که هنوز مفقود هستند به کشور بازگردد. بله ممکن است ما بگوییم کار به کندی پیش رفت و سعودی‌ها اذیت کردند اما این در محدوده وزارت‌خارجه نبود.

آصفی دلیل کارشکنی و عدم همکاری سعودی‌ها را ریشه در برخی مشکلات دیگر دانست و عنوان کرد: وقتی سعودی‌ها همکاری نمی‌کنند دلیلش این است که آن‌ها می‌خواهند انتقام جان حجاج را از جای دیگری بگیرند آنها در قضیه یمن و سوریه شکست جدی خوردند و بی جهت از چشم ما می‌بینند بالاخره مردم یمن عاقل و بالغ هستند و می‌دانند چه کار می‌کنند.

وی با بیان اینکه من همواره گفته‌ام ما اصلاً نباید موضوع را سیاسی کنیم گفت: موضوع فاجعه منا یک موضوع کاملاً انسانی است چرا که عربستان به وظایف ذاتی خود عمل نکرده و حداقل قضیه این است که سعودی‌ها کارشکنی کرده و سوء نیت داشته‌اند.

سخنگوی وزارت امور خارجه در دولت اصلاحات در پاسخ به این پرسش که برخی‌ها معتقدند آقای ظریف در فاجعه منا به نیویورک رفته بود باید نیویورک را ترک و به تهران باز می‌گشت و قضیه را پیگیری می‌کرد گفت: از ایران چه چیزی را پیگیری می‌کرد؟ وزیر خارجه آن زمان در نیویورک بود و همه وزرای خارجه در نیویورک بودند وزیر خارجه باید آن‌جا می‌نشست و با همتایان خود صحبت، رایزنی و افشاگری می‌کرد.

آصفی ادامه داد: اگر قرار بود با سفرای مقیم صحبت کند معاونان این کار را انجام می‌دادند اگر قرار بود با دستگاه‌های دیگر هماهنگ کنند معاون اول این کار را انجام می‌داد بنابراین من این را خیلی نقصان وزارت خارجه نمی‌بینیم که وزیر خارجه به تهران برمی‌گشت البته اگر برمی‌گشت کار بدی نبود.

وی خاطرنشان کرد: حرف من این است چه وزیر امور خارجه و چه ظریف به تهران برمی‌گشت و چه در نیویورک می‌ماند خیلی متفاوت نبود بلکه در نیویورک به دلیل اینکه همه وزرای خارجه در آن مکان حضور داشتند و می‌شد از ظرفیت سازمان ملل استفاده کرد به لحاظ برخی مسائل ارجعیت نیز داشت.

سخنگوی وزارت امور خارجه در دولت اصلاحات در مورد دست دادن ظریف و اوباما در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل و اینکه آیا این کار اتفاقی بوده یا خیر گفت: من با یکی از دوستانم که به وی اعتماد دارم و در این هیات و همراه آقای ظریف بود در مورد این موضوع سوال پرسیدم و ایشان گفت این موضوع کاملا اتفاقی بود. بنابراین ما معتقدیم دست دادن آقای ظریف با اوباما کاملا اتفاقی است.

آصفی خاطرنشان کرد: من نمی دانم که این موضوع از سوی آمریکا کاملا اتفاقی بوده است یا خیر چراکه من در این سفر حضور نداشتم اما ساختمان سازمان ملل به گونه‌ای است که می‌تواند موضوع اتفاقی باشد.

وی ادامه داد: من خودم که در سازمان ملل رفت و آمد داشتم به تکرار با وزیر خارجه امریکا و حتی با وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی روبرو می‌شدم اما ما سرمان را می‌‌انداختیم پایین و به راه خود ادامه می‌دادیم.

سخنگوی وزارت امور خارجه در دولت اصلاحات تاکید کرد: وقتی آقای ظریف می‌گوید دیدارش با اوباما اتفاقی بوده ما باید این موضوع را تمام شده تلقی کنیم.

آصفی در مورد این پرسش که شما دست دادن آقای ظریف با یک کشور که از لحاظ مواضع غیر همسو و دشمن ما است را از لحاظ دیپلماتیک چگونه تلقی می‌کنید گفت: وزیر امور خارجه در یک موقعیت ناخواسته قرار گرفته و براساس اظهارات خود مسئولان دست داده است من می‌گویم پرداختن به این قضیه موضوعیت ندارد.

وی افزود: قاعدتا شرایط به گونه‌ای بوده است که آقای ظریف نتوانسته دست ندهد البته خود آقای ظریف هم از این قضیه دفاع نمی‌کند.

آصفی در پاسخ به این پرسش که چرا شما آن زمان که وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا را می‌دیدید به وی دست نمی‌دادید و یا سلام نمی‌کردید گفت: شاید آن زمانی که ما در سازمان ملل بودیم فاصله به گونه دیگری بود چراکه ما با طرف آمریکایی مذاکراتی نداشتیم و طرفین رغبتی برای این کار نداشتند که دست داده و سلام کنند.

سخنگوی وزارت امور خارجه در دولت اصلاحات ادامه داد: بالاخره بعد از 10یا 20 دور مذاکره شاید آمریکایی‌ها فکر کردند می‌توانند دست بدهند و شرایطی را به وجود بیاورند اما باز هم می‌گوییم وقتی وزیر خارجه می‌گوید این موضوع اتفاقی است ما باید تمام شده تلقی کنیم.