بی‌اثری توافق هسته‌ای روحانی را در میان مردم به چالش می‌کشد

کیهان: یک مؤسسه آمریکایی نوشت ادامه رکود اقتصادی بعد از توافق هسته‌ای، برای روحانی در ایران چالش برانگیز خواهد بود.

مؤسسه مطالعات خاورمیانه در واشنگتن- تحلیلی را به قلم پاتریک کلاوسون- از حامیان اصلاح‌طلبان و طرفدار عادی‌سازی روابط میان آمریکا و ایران- نوشت: روحانی برای به حداقل رساندن آسیب‌پذیری خود در برابر روند کند بهبود اقتصادی قدم‌هایی برداشته است اما با گذشت زمان وقتی لغو تحریم‌ها نتواند گشایش قابل ملاحظه‌ اقتصادی ایجاد کند، چشم‌انداز سیاسی او آسیب خواهد بود. تحریم‌های آمریکا و جامعه بین‌الملل علیه ایران تا روز اجرای توافق هسته‌ای که چند ماه دیگر است، خیلی تغییر نمی‌کند. کاهش قیمت نفت نیز شاید هزینه بیشتر از آنچه که لغو تحریم‌ها عاید ایران می‌کند، از این کشور بگیرد و این موجب می‌شود یک فضای چالش برانگیز سیاسی برای حسن روحانی شکل بگیرد.

این تحلیل خاطرنشان کرد: توافق هسته‌ای همچنین موجب نشده موجی از خوش‌بینی در بازار ایران به وجود آید. شاخص‌های معروف تجاری، نرخ مبادله ارز و شاخص بازار بورس تهران هستند بیانیه لوزان در ماه آوریل موجب شد شاخص‌ سهام تهران از 61500 واحد به 800/70 واحد برسد. بعد از آن شاخص، نوسان داشت اما پس از توافق هسته‌ای، به تدریج رو به کاهش گذاشت و ششم اکتبر به 200/61 واحد رسید. خلاصه کلام این که تاجران ایرانی خیلی محتاط‌تر از همتایان اروپایی‌شان به توافق هسته‌ای واکنش نشان داده‌اند.

کلاوسون می‌افزاید: دولت ایران می‌گوید که روز بعد از اجرای توافق، می‌تواند تولید نفت خود را به سرعت افزایش دهد و ظرف چند ماه پانصد هزار بشکه دیگر روانه بازار کند. حتی اگر این ادعا درست باشد، مشکل مازاد مصرف در بازارهای نفت نیز وجود دارد. به گفته کارشناسان، بازگشت ایران به بازار نفت ممکن است قیمت نفت را بیش از پیش کاهش دهد.

این تحلیل خاطرنشان کرد: روحانی با نارضایتی فزآینده هواداران خود در خصوص اوضاع ضعیف اقتصادی روبروست. ششم سپتامبر 2014، روحانی در جمع مردم مشهد گفت که می‌تواند اعلام کند ایران از رکود عبور کرده است. اما انتظارات هنوز برآورده نشده است. چهارم اکتبر خبرگزاری‌ها نامه‌ای را منتشر کردند که گفته می‌شود وزیر دفاع و سه وزیر اقتصادی کابینه به روحانی نوشته‌اند. در این نامه دلایل متعدد برای آنچه که «افول بی‌سابقه» اقتصاد ایران نامیده شده، ذکر شده است اما دلیل اصلی، تصمیمات و سیاست‌های ناهماهنگ دستگاه‌های دولتی عنوان شده است.

با توجه به این شرایط، هنوز روشن نیست که اقتصاد ضعیف ایران تا چه حد بر نیروی روحانی در برابر منتقدان تاثیر می‌گذارد و بعید است رکود بر اجرای توافق هسته‌ای در کوتاه مدت تاثیر داشته باشد. اما در بلندمدت، توضیح اصلی روحانی درباره علت و ضرورت انعقاد توافق هسته‌ای- لغو تحریم‌ها- کمتر قانع‌کننده خواهد بود مگر این که اقتصاد در مسیر رشد قرار بگیرد. اگر اقتصاد برغم لغو تحریم‌ها رشد چندانی نداشته باشد، موقعیت او در برابر مجلس جدید و امیدش در انتخابات آینده متزلزل خواهد شد.