مشت آهنین کرملین در سوریه

تسنیم: در این گزارش به بازخوانی رویدادهای هفته نخست قدرتنمایی روس‌ها در خاورمیانه می‌پردازیم.

در اواخر شهریورماه منابع روسی از آغاز آموزش نظامی 95 هزار نیروی یگان‌ ویژه روسیه برای انجام حملات علیه داعش در سوریه و آمادگی 170 جنگنده و 700 خودروی زرهی برای شرکت در عملیات آتی خبر دادند. در هفته نخست مهرماه نیز روسیه پرواز‌های شناسایی خود را بر فراز خاک سوریه آغاز کرد که مقدمه انجام حملات هوایی محسوب می‌شد. کرملین در برنامه پیش روی خود همراهی نامحسوس پکن را نیز کسب کرده بود زیرا که در همین روزها چند رزم ناو تهاجمی ‌چین برای همراهی ناوگان دریایی روسیه در بندر طرطوس لنگر انداختند. همچنین برخی منابع اعلام کردند که روسیه، ایران، سوریه و عراق مرکز اطلاعاتی مشترکی را در بغداد برای هدایت عملیات تشکیل داده‌اند.

هفتم مهرماه «سرگئی ایوانف» رئیس دفتر ریاست‌جمهوری روسیه اعلام کرد که بشار اسد رئیس‌جمهوری سوریه از دولت مسکو درخواست کمک نظامی کرده است.

در ششم مهرماه در حاشیه هفتادمین اجلاس سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل ولادیمیر پوتین ضمن دیدار با حیدرالعبادی نخست وزیر عراق تاکید کرد که روس‌ها به تسلیح عراق در جنگ با تروریست‌ها کمک خواهند کرد. در هفتم مهر نیز «سرگئی ایوانف» رئیس دفتر ریاست‌جمهوری روسیه اعلام کرد که بشار اسد رئیس‌جمهوری سوریه از دولت مسکو درخواست کمک نظامی کرده است و بدین ترتیب در روز چهارشنبه هشتم مهرماه دومای روسیه مجوز حمله هوایی به داعش را صادر کرد. روس‌ها به همه طرف‌های درگیر به جز فرانسوی‌ها اعلام کردند که جنگنده‌های آنان باید ظرف یک ساعت آسمان سوریه را ترک کنند و بلافاصله در همان روز سوخوهای روس مواضع داعش را در 5 نوبت در شهرهای «تلبیسه»، «الرستن»، «الزعفرانیه» و «المکرمیه» در حومه حمص در هم کوبیدند. پوتین ساعتی پس از آغاز عملیات نظامی این کشور در سوریه گفت: هزاران نفر از اتباع روسیه در حال جنگیدن کنار داعش هستند و در صورت موفقیت در سوریه، قطعا به روسیه بازخواهند گشت. او تأکید کرد که اجازه نمی‌دهد چنین اتفاقی روی دهد. کلیسای ارتدوکس روسیه از جنگ مقدس پوتین علیه تروریسم حمایت کرد.

حملات سنگین نیروی هوایی روسیه پنجشنبه نهم مهرماه نیز ادامه یافت. مواضع داعش، جبهه النصره و گروه موسوم به «احرار الشام» و «جیش الفتح» و «جیش الحر» زیر آتش قرار گرفتند. خبرگزاری ریانووستی گزارش داد که ارتش روسیه در قلمرو سوریه مستقر خواهد شد. نیروی هوایی روسیه با بیش از 50 جنگنده سوخو 25 و بالگرد به مواضع داعش حمله کرد و یک مرکز مهم فرماندهی داعش در حوالی «لطمنه» را با بمب تخریبی منهدم ساخت و چندین مرکز تسلیحاتی، انبار مهمات و یک کارخانه تولید مواد منفجره تروریست‌ها را در هم کوبید. سخنگوی وزارت دفاع روسیه اعلام کرد ساختمان سه طبقه و مستحکم مرکز فرماندهی شبه نظامیان با بمب تخریبی هوایی به نام «فاب ـ 500» منهدم شد. ارتش به اصطلاح آزاد سوریه نیز اعلام کرد که مواضع آنها با هواپیماهای روسیه مورد حمله قرار گرفته است. روزنامه روسی کامرسانت نوشت: هواپیماهایی که علیه داعش عملیات کردند از حریم هوایی جمهوری آذربایجان، ایران و عراق عبور کرده و در لاذقیه فرود آمده‌اند. برخی نیز از جمهوری آذربایجان و با عبور از دریای خزر، ایران و عراق به سوریه رسیده‌اند.

وزارت دفاع روسیه در صفحه توئیتری خود نوشت: «جنگنده‌های سوخوی 24 ام، و سوخوی 25 برای معدوم سازی عناصر تروریستی داعش و مهمات آن‌ها در نزدیکی ادلب و یک مرکز سه طبقه در حما، 8 سورتی پرواز انجام دادند». وزارت دفاع روسیه اعلام کرد علاوه بر تفنگداران، نیروهای چترباز کوهستان برای حمایت از تأسیسات روسیه وارد سوریه شده‌اند و نیروهای دریایی روسیه امنیت پایگاه دریایی در طرطوس و پایگاه هوایی در لاذقیه را برقرار می‌‌کنند. دو ناو جنگی روس با نام‌های «کورولف» و «الکساندراوتراکوفسکی» از تنگه‌های دریای سیاه عبور کرده و به سمت دریای مدیترانه در حال حرکتند. وزارت دفاع روسیه تاکید کرد که شناورهایی که برای پیاده کردن نیرو در دریای مدیترانه مستقر هستند؛ در عملیات روسیه مشارکت خواهند داشت. ناوهای روسی در حال حرکت به سمت دریای مدیترانه مجهز به موشک‌های آماده به شلیک «توپول» هستند. سرهنگ ایگور یگوروف نماینده دفتراطلاع رسانی وزارت دفاع روسیه گفت: یگان‌های موشکی دیگر و نیز یگان‌های ویژه تامین امنیت که در عالی‌ترین سطح آمادگی جنگی قرار دارند، به سمت پایگاه یگان موشکی حرکت خواهند کرد. تمرینات یگان‌های موشکی با مشارکت حدود 3 هزار نیروی نظامی و بیش از صد قطعه از تجهیزات در حال اجراست.

یک روز پس از آغاز حملات روسیه، واکنش‌ها به این حملات نیز شروع شد. شبکه ان‌بی‌سی بمباران مراکز تروریست‌ها در سوریه از سوی روسیه را محصول سفر چندی پیش سرلشکر سلیمانی به مسکو دانست و روزنامه دیلی‌تلگراف نیز نوشت: آمریکا در موضوع سوریه به حاشیه رانده شده است. پوتین با حمایت نظامی از همتای سوری خود بشار اسد، باراک اوباما را مغلوب کرده است. واشنگتن پست نوشت: «یک سال پس از آنکه روسیه به خاطر دخالتش در اوکراین از سوی جامعه بین‌المللی در انزوا قرار گرفته بود، به نظر می‌رسد ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه با برنامه‌های جسورانه به صحنه جهانی باز می‌گردد». خبرگزاری اسپوتنیک گزارش داد: همکاری و تبادل اطلاعاتی میان‌ 4 کشور ایران، روسیه، سوریه و عراق موجب نگرانی پنتاگون شده است. همچنین سناتور ارنست گفت: «از اینکه نقشمان در خاورمیانه و بسیاری از مناطق دیگر ضعیف شده است، بسیار نگرانم. من پیش از این هم به این موضوع اشاره کرده‌ بودم. این باعث نگرانی شدید همه ماست. من فکر می‌کنم ما باید دراین‌باره بسیار جدی‌تر تلاش کنیم».

«پیتر کوک»، سخنگوی پنتاگون گفت «اشتون کارتر» وزیر دفاع آمریکا دستور باز شدن کانال‌های ارتباطی با روس‌ها برای کاستن از درگیری‌ها را داده است. وی افزود: نمی‌خواهیم در آسمان سوریه و عراق با روس‌ها درگیر شویم. کوک اعلام کرد که آمریکا اعزام نیروهای جدید برای آموزش تروریست‌ها در خارج از سوریه را متوقف کرده است. در این حال جان کری تصریح کرد که آمریکا دیگر خواستار برکناری فوری اسد از قدرت نیست. سفیر سوریه در مسکو نیز تأکید کرد، هدف جنگنده‌های روسی در سوریه تمامی گروه‌های تروریستی فعال از جمله داعش و جبهه النصره خواهد بود. وزیر خارجه چین در جمع اعضای شورای امنیت سازمان ملل خواستار یافتن راه حل سیاسی برای پایان دادن به بحران سوریه شد. وزیرخارجه عربستان نیز در اظهاراتی مداخله‌جویانه ضمن تاکید بر حمایت عربستان از مخالفان به اصطلاح میانه‌رو در سوریه گفت: «ما با طرح‌ها و اقدامات روسیه در حمایت از نظام بشار اسد و درخواست مسکو برای تشکیل ائتلاف بین المللی ضد تروریسم مخالفیم».

وزیر امور خارجه فرانسه، لوران فابیوس، اقدمات روسیه درباره مبارزه با داعش در سوریه را کاملا نمایشی خواند و گفت که این اقدامات با هیچ عملیات‌ نظامی‌ حمایت نشده است. دبیرکل ناتو از حمایت روسیه از بشار اسد انتقاد کرد: «روسیه باید نقش سازنده در سوریه ایفا کند. حمایت از حکومت اسد نمی‌تواند کمک سازنده‌ای به یافتن راه‌حل سیاسی در سوریه کند». مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا «فدریکا موگرینی» گفت: «در خصوص آغاز یک روند سیاسی در سوریه، هفته‌های آتی شاهد یک فضای سیاسی برای ابتکار عمل‌های جدید خواهیم بود». نخست وزیر انگلیس اظهار داشت که کشورش از ماندن رئیس جمهوری سوریه بر سر قدرت برای دوره گذار حمایت خواهد کرد اما وی نمی‌تواند مدت طولانی این مسئولیت را به عهده داشته باشد. وزیر خارجه سوریه ولید معلم نیز در پاسخ به این دخالت‌ها ضمن تاکید بر اینکه دمشق به موضع روسیه در مبارزه با تروریسم اعتماد دارد گفت: «نه اوباما و نه هیچ کس دیگری قادر به تصمیم‌گیری برای مردم سوریه نیست».

حیدر العبادی نخست وزیر عراق در مصاحبه با شبکه خبری فرانس 24 درباره گسترش عملیات روسیه علیه داعش به خاک عراق گفت: «این احتمال وجود دارد. اگر به ما پیشنهادش را بدهند آن را بررسی می‌کنیم. در واقع من از آن استقبال می‌کنم». ایلیا روگاچف از مقامات وزارت خارجه روسیه نیز اعلام کرد که اگر دولت عراق از روسیه درخواست دخالت کند، مسکو انجام حملات هوایی علیه مواضع داعش در عراق را مد نظر قرار خواهد داد. پوتین خبر منتشره توسط تعدادی از رسانه‌های حامی تروریست‌ها درباره تلفات غیر نظامی در سوریه پس از حملات روسیه را تکذیب و اعلام کرد چنین خبری قبل از بلند شدن هواپیما های روسی به آسمان منتشر شده بود! وزارت خارجه ایران با اعلام حمایت از حملات روسیه علیه داعش اعلام کرد: «پیشتر روحانی و پوتین روسای جمهور ایران و روسیه در دیدار خود در نیویورک هماهنگی اقدامات در مبارزه با تروریسم در سوریه را مورد بحث قرار داده بودند». فؤاد معصوم رئیس جمهور عراق از عملیات روسیه در حمله به مواضع گروه تروریستی داعش در سوریه حمایت کرد. روزنامه السفیر نوشت: با دور نخست حملات هوایی روسیه که پس از جنگ افغانستان در قرن گذشته نخستین حملات در نوع خود نه در سوریه بلکه در منطقه خاورمیانه محسوب می‌شود، روند جنگ در سوریه وارد مسیر جدیدی شده و می‌تواند فصل جدیدی را برای سراسر منطقه رقم بزند.

طی روز جمعه دهم مهرماه نیز حملات روسیه و موضع‌گیری‌های مخالفان و موافقان ادامه یافت. وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که جنگنده‌های ‌روس در 20 نوبت هشت موضع داعش در سوریه را هدف قرار داده و مرکز فرماندهی آن را منهدم کردند. جنگنده‌های سوری نیز وارد میدان نبرد شده و در چارچوب عملیات موسوم به «مشخص کردن اهداف» به مواضع تروریست‌ها در استان لاذقیه حمله کردند. تلویزیون سوریه اعلام کرد: جنگنده‌های روس به مواضع تروریست‌ها در مناطق الرستن، تلبیسه، الزعفرانیه و دیرفول در استان حمص و مناطق تلول الحمر، عیدون و محیط السلیمه در استان حماه حمله کردند.

آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، قطر، عربستان و ترکیه؛ سازمان‌دهندگان گروه های تروریستی و تکفیری بویژه داعش و جبهه النصره، با صدور بیانیه مشترکی از روسیه خواستند عملیات علیه تروریست‌ها در سوریه را هر چه سریعتر پایان دهد. پایگاه خبری النشره گزارش داد: داعش از ترس حملات جنگی روسیه، مساجد شهر الرقه را تخلیه و نماز جمعه را لغو کرد و شمار زیادی از عناصر داعش از شهر الرقه به سمت عراق متواری شدند. در عراق نیز ابو یوسف الخزعلی از فرماندهان گردان‌های سیدالشهداء عراق تاکید کرد: «دولت باید همانند دولت سوریه از مسکو بخواهد که حملات هوایی علیه داعش که می‌تواند در جبهه زمینی نیز موثر واقع شود و نبرد زمینی را به نفع نیروهای عراقی رقم بزند را انجام دهد».

آمریکایی‌ها که به شدت نگران تضعیف تروریست‌های غیرداعشی هستند مواضعی حاکی از سردرگمی در پیش گرفتند. سخنگوی کاخ سفید برای ایجاد تعادل در انتقادهای چند روز گذشته آمریکایی‌ها از حملات هوایی روسیه اعلام کرد: «هنوز زود است که بگویم چه مواضعی هدف قرار دارد». در این میان «فیلیپ هاموند» وزیر خارجه انگلیس از تصمیم روسیه برای حمله نظامی به مواضع داعش استقبال کرده و در عین حال گفت مسکو باید مطمئن شود که جنگنده‌های آن مواضع داعش و گروه‌های مرتبط با القاعده را هدف قرار می‌دهند نه مبارزان مخالف سوریه را. نخست وزیر ترکیه به پیروی از سیاست‌های غرب در یک واکنش تند مخالفت خود را با بمباران گروه‌های تروریستی توسط روسیه ابراز داشت. داوداوغلو گفت: در حملات هوایی روز نخست روسیه در سوریه، فقط مواضع ارتش آزاد سوریه هدف قرار گرفت. این عملیات به نفع داعش است. آیت الله العظمی سیستانی خواستار جنگ علیه گروه تروریستی داعش در عرصه جهانی شد.

شنبه یازدهم مهرماه روزنامه انگلیسی «میرور» نوشت نیروهای ویژه روسیه قصد دارند «رقه» را که مرکز گروه‌‌های افراطیست تسخیر کنند و رییس جمهور روسیه برای دستیابی به این هدف قصد اعزام 150 هزار نیروی ذخیره خود به سوریه را دارد. «دیوید کامرون» نخست وزیر انگلیس پوتین را متهم به قتل غیرنظامیان سوری برای تقویت اسد کرد. ژنرال «فلیپ برید لاو» فرمانده نظامیان آمریکا در اروپا اظهار داشت نیروهای ائتلاف قصد دارند در ماه‌های آینده عملیات وسیعی را از پایگاه اینجرلیک علیه داعش انجام دهند و در همین رابطه 300 نیروی ویژه عملیات نجات آمریکا به جنوب ترکیه منتقل شده و آماده نجات خلبانان سرنگون شده نیروهای ائتلاف هستند. نخست وزیر عراق اعلام کرد که عراق به صورت اصولی با حملات جنگنده¬های روسی به داعش در عراق مخالفتی ندارد و هرگونه حمله با موافقت عراق صورت می‌گیرد.

یکشنبه دوازدهم مهرماه جنگنده‌های روسیه، 10 موضع مهم گروه تروریستی داعش را در 20 پرواز هدف قرار دادند و 9 پایگاه داعش را در عرض 24 ساعت منهدم کردند. سخنگوی وزارت دفاع روسیه اعلام کرد نیروهای هوایی این کشور از موشک‌های لیزری با دقت بالا در حمله علیه مواضع تروریست‌ها در سوریه استفاده می‌کند. حملات هوایی روسیه، 600 نفر از تروریست‌های داعش را وادار به تلاش برای فرار به اروپا کرد. ارتش سوریه با حمایت هوایی جنگنده‌های روس به مواضع تروریست‌ها در حاشیه شهر دمشق، استان دیرالزور، حمص و همچنین بخش‌هایی از شهر باستانی تدمر حمله کرده و آنها را عقب راند. روزنامه انگلیسی «دیلی استار» ادعا کرد پوتین برای نابود کردن تروریست‌های داعش، 150 هزار سرباز این کشور را به سوریه اعزام خواهد کرد.

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه مدعی شد روسیه مرتکب خطایی بزرگ در سوریه شده است. دیوید کامرون، نخست وزیر انگلیس گفت تصمیم رئیس جمهور روسیه برای اقدام نظامی در سوریه، «اشتباهی بزرگ» است. چین برای همکاری با روسیه به منظور مبارزه با تروریسم در سوریه، یک ناو هواپیمابر را در دریای مدیترانه مستقر کرد. حیدر عبادی، نخست وزیر عراق، اعلام کرد کشورش آماده است با روسیه، ایران و سوریه علیه گروه تروریستی داعش تبادل اطلاعات کند. آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان، اعلام کرد روسیه، آمریکا، عربستان، ایران، آلمان، فرانسه و انگلیس می‌توانند در حل بحران سوریه نقش اساسی داشته باشند. روزنامه تلگراف به نقل از دیوید کامرون، نخست وزیر انگلیس، از تلاش برای تصویب اقدام نظامی در سوریه در پارلمان این کشور خبر داد! سامح شکری، وزیر خارجه مصر، از حضور نظامی روسیه در سوریه حمایت کرد. پایگاه اینترنتی میدل ایست پانوراما در گزارشی نوشت پنجاه و پنج شخصیت دانشگاهی وهابی و مبلغ تکفیری سعودی در بیانیه¬ای از همه کسانی که توانایی دارند خواستند برای جنگ به سوریه بروند و در کنار دیگر گروه‌های تکفیری مقابل روس‌ها بجنگند.

دوشنبه سیزدهم مهرماه، صبح امروز نیروی هوایی سوریه با ریختن برگه‌هایی در جنوب استان حماه، ضمن هشدار به شهروندان درباره آغاز موج شدید حملات، از تروریست‌ها دعوت کرد تا خود را تسلیم کنند. «ولادیمیر کومویدوف،» دریاسالار ارتش روسیه و رئیس کمیته دفاعی دوما، در گفتگو با خبرگزاری «اینترفاکس» از احتمال اعزام نیروهای داوطلب روس به سوریه به‌ منظور همکاری با ارتش این کشور خبر داد. المیادین انبار شدن هزاران تُن سلاح و مهمات توسط روسیه در سوریه را نشانه در پیش بودن جنگی طولانی در سوریه به شمار آورد و گزارش داد هزاران تن از تجهیزات و مهمات و سلاح طی یک ماه وارد سوریه شده است. تنها از بندر سباستوپول روسیه در دریای سیاه 71 کشتی و ناو روسی به سمت سوریه به حرکت در آمده‌اند و از تنگه بسفر عبور کرده‌اند. ناوهای حامل زره‌پوش‌ها و تانک‌ها وارد بندر طرطوس شده‌اند که احتمالا حامل ده فروند تانک و 300 نظامی باشند. یک کشتی دیگر از همین نوع نیز از تنگه بسفر عبور کرده است که حامل 20 دستگاه تانک و 40 زره پوش و احتمالاً 400 نظامی است.

ژنرال «آناتولی نیستچوک» فرمانده پایگاه پانزدهم نیروی هوایی روسیه گفت: «آمریکا با تحریف اطلاعات موقعیت جغرافیایی و ارتباطی در سامانه GPS، سامانه‌های ناوبری جهانی را مختل می‌کند و به همین دلیل روسیه به این سامانه اعتمادی ندارد و از داده‌های ماهواره‌ای خود بهره می‌برد». رئیس کمیته دفاعی دومای روسیه اعلام کرد مسکو احتمالا از ناوگان دریای سیاه روسیه به منظور محاصره دریایی سواحل سوریه و نیز حملات احتمالی توپخانه‌ای در این کشور استفاده خواهد کرد. وزارت دفاع روسیه اعلام کرد جنگنده‌های این کشور طی 24 ساعت گذشته 9 بار دیگر مواضع گروه تروریستی داعش را در سوریه هدف قرار داده‌اند.

تلویزیون العربیه گزارش داد مهمترین سلاحی که روسیه تا کنون در سوریه به خدمت گرفته جنگنده‌های سوخوی 25 بوده که ویژه پشتیبانی از نیروهای پیاده نظام است. سوخو 25 برای انهدام دقیق اهداف زمینی در تمامی شرایط آب‌ و هوایی شبانه‌روزی طراحی شده است. بالگردME24 با سیستم دید در شب و مجهز به موشک‌های متعدد و معروف به تانک پرنده، نفربر زرهی BTR82 برای حفاظت از نیروهای زمینی و پشتیبانی آتش پیاده نظام، بمب افکن سوخوی 24 که زرادخانه متحرک و شمشیرباز نامیده می‌شود نیز از دیگر تسلیحات به کار گرفته توسط روس‌ها بوده است. سوخو 24 توانایی حمل 8 تن مهمات از جمله بمب‌های هسته‌ای تاکتیکی، و دیگر انواع بمب و موشک و راکت و سوخت اضافی را دارد. همچنین جنگنده‌های سوخو 30 ام و سوخو 34 نیز آماده عملیات در روزهای آینده هستند. بدنه سوخو 34 به گونه‌ای طراحی شده است که آشکار بودن آن برای سیستم راداری در حد یک موشک کروز مافوق صوت است.

بنابر اعلام سخنگوی ستاد مشترک عملیات نظامی ارتش روسیه، طی 72 ساعت اول تهاجم، بیش از 100 حمله هوایی علیه 35 هدف شامل مراکز استقرار، انبارهای سلاح و سوخت، مقرهای فرماندهی و یگان‌های تانک و توپخانه تروریست‌ها انجام شده است. در استان ادلب خسارات شدیدی به سازمان رزم و تسلیحات سنگین تروریست‌ها وارد آمده و ائتلاف جیش الفتح به رهبری القاعده بخش اعظم تسلیحات سنگین شامل توپ و تانک و یگان‌های موشکی خود را به روستاهای مجاور مرز با ترکیه انتقال داده است. در استان لاذقیه مواضع تروریست‌ها در حاشیه شمالی و در مجاورت مرز ترکیه به شدت مورد حمله قرار گرفته است. در استان رقه جنگنده‌های سوخو ارتش روسیه مواضع، پادگان‌ها و مراکز استقرار گروه داعش را در هم کوبیده‌اند. بیش از 3000 هزار تروریست از گروه‌های داعش، جبهه النصره و جیش الیرموک در پی پیشروی ارتش سوریه، این کشور را ترک کرده و به اردن گریختند. در حملات به استان دیرالزور بیش از 160 تروریست به هلاکت رسیدند.

خبرگزاری‌ها اعلام کردند رئیس جمهوری روسیه از نظامیان این کشور خواسته است ابوبکر البغدادی و دیگر سرکرده‌های داعش را زنده دستگیر کنند. ایگور کوناشینکوف سخنگوی وزارت دفاع روسیه اعلام کرد: نیروی هوایی روسیه اکنون به طور مستقیم مقر اصلی داعش را در شهر الرقه سوریه هدف قرار می‌دهد. به گزارش اسپوت‌نیک در حملات امروز به مواضع داعش در شهر حمص، 20 تانک این گروه تروریستی و مقر فرماندهی آنان نابود شد. سکوهای پرتاب موشک‌های داعش نیز هدف امروز بمب‌های روسیه بوده است. رئیس کمیته دفاعی پارلمان روسیه گفت: نیروهای داوطلب روس که مهارت‌های رزمی خود در اوکراین را آزمایش کرده‌اند احتمالا به منظور شرکت در درگیری‌های سوریه در کنار نیروهای بشار اسد به این کشور سفر خواهند کرد.

عمار حکیم، رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق گفت: قدرت‌های بین المللی مهمی به ویژه روسیه وارد جنگ علیه تروریسم شده‌اند و اگر این مسئله با دولت عراق مورد بررسی قرار گیرد احتمالا در عراق نیز این عملیات انجام خواهد شد. دونالد ترامپ، نامزد جنجالی ریاست جمهوری آمریکا، از آغاز کمپین نظامی روسیه علیه داعش در سوریه استقبال کرد! ترامپ گفت از اینکه پوتین درحال فرستادن داعشی‌ها به جهنم است، خوشحال شده است. به دنبال حمایت ترامپ از اقدام روسیه علیه داعش، سناتور نومحافظه‌کار جان مک‌کین اعلام کرد که اظهارنظر ترامپ از روی بی اطلاعی اوضاع سوریه است: «فکر نمی کنم ترامپ به خوبی اوضاع سوریه را درک کرده باشد». عبدالله ‌المعلمی نماینده دائمی سعودی در سازمان ملل، نگرانی خود را از حملات هوایی روسیه ابراز کرد و گفت این حملات باعث قتل کودکان و زنان سوری می‌شود! (گویا در یمن موجودات دیگری به دست سعودی کشته می‌شوند!) ریاض از مسکو خواست فورا حملات هوایی خود را در سوریه متوقف و دیگر آن را تکرار نکند! به گزارش خبرگزاری رویترز از بیروت، تروریست‌های فعال در سوریه از جمله گروه احرار الشام از کشورهای منطقه درخواست کردند ائتلافی را علیه روسیه و ایران در سوریه تشکیل دهند. اخوان المسلمین سوریه جهاد علیه روسیه را واجب شرعی اعلام کرد.

وزیر امور خارجه سوریه، ولید المعلم، گفت مقدمات اقدامات روسیه در سوریه از چندین ماه پیش آغاز شده بود. فارین افرز نوشت مسکو معتقد است اقدام نظامی در روسیه بر قدرت این کشور مهر تایید می‌زند و منزوی‌سازی این کشور را که پس از اشغال کریمه توسط غرب آغاز شد، ناکام می‌گذارد. پائولو جنتیلونی، وزیر خارجه ایتالیا گفت: «حملات هوایی متعدد برای حل بحران سوریه کافی نیست. برنامه‌ای برای انتقال قدرت سیاسی در این کشور لازم است که بتواند منجر به کناره‌گیری بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه بدون ایجاد خلاء قدرت شود». وزیر امور خارجه فرانسه، فابیوس، در گفت‌ و گو با شبکه «یوروپ 1» اعلام کرد: «حملات هوایی روسیه باید بر داعش و تمامی گروه‌های تروریستی از جمله جبهه النصره که شاخه سوری شبکه القاعده است، متمرکز شود». وزیر امور خارجه فرانسه در پاسخ به این پرسش که «آیا جنگ جاری در سوریه ممکن است به یک مقابله نظامی جهانی منتهی شود؟» گفت: «این خطری وحشتناک است. زمانی که شاهد آن هستید که این مناقشه که یک جنگ داخلی بوده با مشارکت و درگیر شدن قدرت‌های بین‌المللی به یک جنگ منطقه‌ای تبدیل شده، این حاکی از آن است که خطرات آن جدی است».

وزیر خارجه روسیه تاکید کرد: مسکو تغییر نظام سوریه را با توسل به زور نمی‌پذیرد. به گزارش شبکه تلویزیونی الجزیره مباشر اشتون کارتر وزیر دفاع آمریکا گفت: «آنچه روسیه در سوریه برای حمایت از بشار اسد انجام می‌دهد، شکست خواهد خورد و فقط باعث پیچیده‌تر شدن اوضاع در سوریه می‌شود». روزنامه الحیات از تمایل چین برای پیوستن به ائتلاف منطقه‌ای ضد تروریسم خبر داد و نوشت پکن خواهان پیوستن به مرکز اطلاعاتی چهار جانبه در بغداد است، زیرا صدها چینی از اقلیت اویغور در میان داعشی‌ها می‌جنگند. «عمر مشوح»، رئیس دفتر رسانه‌ای اخوان المسلمین به خبرگزاری‌های ترکیه گفت: «ما تأکید می‌‌کنیم که هم اکنون در برابر ورود نیروهای نظامی روسیه و حمله به افراد غیر نظامی و تجاوز آشکار روسیه قرار داریم». مشوح ایستادگی در برابر روسیه را یک وظیفه شرعی دانست. با این حال، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس، که خود از شاخه‌های اخوان المسلمین به شمار می رود، با ارسال نامه‌ای به وزیر خارجه روسیه، از وی به سبب انتقادات یکی از اعضای ارشد این جنبش نسبت به عملیات روسیه در سوریه عذرخواهی کرد.

سه‌شنبه چهاردهم مهرماه، گزارش‌های وزارت دفاع روسیه از نتایج عملیات نشان می‌دهد 60 مرکز اصلی تروریست‌ها به ویژه مراکز فرماندهی، تسلیحاتی و انبار مهمات، مراکز مخابراتی، پایگاه‌های آموزشی و مسیرهای ارتباطی، منهدم شده و بخش مهمی از اهداف عملی شده است. بر اساس برنامه انتشار یافته وزارت دفاع روسیه، مرحله دوم حملات که گسترده‌تر بوده و شامل بمباران تمامی مناطق و اصلی‌ترین مواضع داعش است؛ آغاز خواهد شد. وزارت دفاع روسیه اعلام کرده است در حملات جدید، از جنگنده‌های سوخو 34 برای حمله به اهداف استفاده خواهد شد. دریادار ولادیمیر کومویدوف، قانونگذار ارشد روس و رئیس کمیته دفاعی مجلس سفلی پارلمان این کشور گفته است: روسیه هیچ عملیاتی با حضور نیروهای زمینی‌اش در سوریه اجرا نمی‌کند و اجرا نیز نخواهد کرد. ایگور کوناشنکوف، سخنگوی وزارت دفاع روسیه نیز اظهار کرد: همه گزارش‌های رسانه‌های خارجی مبنی بر اینکه جنگنده‌های روسیه حملات هوایی علیه شهر پالمیرا انجام داده‌اند دروغ محضند. نیروی هوایی ما در سوریه به مناطق مسکونی و آثار باستانی حمله نمی‌کند.

«زیبیگنیو برژینسکی»، مشاور اسبق امنیت ملی آمریکا در یادداشتی در روزنامه فایننشال‌تایمز نوشت واشنگتن باید در صورت حمله مسکو به مواضع ارتش آزاد سوریه، این کشور را به حملات تلافی‌جویانه تهدید کند. برژینسکی دولت اوباما را به داشتن «جسارت راهبردی» تشویق کرده است. اردوغان رئیس جمهور ترکیه نسبت به نقض حریم هوایی کشورش توسط روسیه هشدار داد و گفت: «حمله به ترکیه به معنی حمله به ناتو است.» وی ادامه داد: رابطه مثبت ما با روسیه معروف است. اما اگر روسیه دوستی همچون ترکیه را که با آن در زمینه‌های بسیاری همکاری دارد، از دست بدهد، ضرر فراوانی خواهد کرد و باید به این مساله واقف باشد». کارتر همچنین مدعی شد راهبرد مسکو در تقویت اسد نتیجه عکس خواهد داد. او گزارش‌ها درباره حضور سربازان داوطلب روس در سوریه را تایید نکرد اما هشدار داد: «چنین چیزی اگر درست باشد به راحتی موجب عمیق‌تر شدن اشتباه آن‌ها در سوریه خواهد شد. چنین نیروهایی هدف حمله قرار خواهند گرفت».

دونالد توسک، رییس شورای اروپا در گفت‌وگو با جمعی از قانونگذاران اروپا در استراسبورگ گفت: «اکنون با توجه به حمایت روسیه و ایران، پیروزی احتمالی دولت بشار اسد محتمل‌تر شده است». کارتر وزیر دفاع آمریکا درباره عدم پاسخ روسیه به پیشنهاد همکاری اطلاعاتی برای جلوگیری از درگیری‌های احتمالی بین دو کشور در سوریه گفت: «ما منتظر پاسخ روس‌ها هستیم. آن‌ها این پاسخ را به ما بدهکارند. آن‌ها باید جلو آمده و همین الان این کار را انجام دهند»