رابطه آتن با تهران به نفع یونان است

تسنیم: یونانی‌هایی که ریاضت اقتصادی، طاقت آنها را به سر آورده و خیلی‌هایشان دوست دارند از اتحادیه بحرانی، خارج شوند تا با دراخما، نفسی تازه بکشند. برای بررسی آخرین تحولات در یونان و مشکلات پیش روی دولت دوم سیپراس، با دکتر ماریانا چارونتاکی ، استاد یونانی الاصل روابط بین‌الملل از دانشگاه ریدینگ انگلیس، گفتگویی انجام دادیم.

نظر شما در مورد انتخاب مجدد الکسی سیپراس در انتخابات اخیر یونان چیست؟

چارونتاکی:سیپراس در اصل صحنه سیاسی یونان را بر هم زده است و یک مسیر جدید در شرایط موجود ایجاد کرده که موجب سرنگونی کلیشه‌های قدیمی شده است؛ این کار مورد علاقه سیاستمداران کهنه‌کار با سال‌ها تجربه است. انتخاب مجدد او به نخست‌وزیری یونان یکی دیگر از شگفتی‌های سیاسی بود و تحت تاثیر عوامل کلیدی خاصی قرار داشت. نخست اینکه، او یک رقیب قوی نداشت که نیاز به زمان بیشتری برای خودسازماندهی مجدد، تعریف دوباره سیاست‌های خود و به دست آوردن اعتبار داشته باشد. از سوی دیگر، چشم‌انداز سیاسی فعلی یونان لزوما امن نیست و سطح بالایی از رای دهندگان با رای ممتنع وجود دارد.( 47 درصد رأیی که در مقایسه با 35.5٪ که توسط سیریزا بدست آمد.) این نارضایتی شهروندان را از ادامه ناتوانی نظام سیاسی برای حل مشکلات اجتماعی و فشار اقتصادی نشان می‌دهد. دوره زمانی دولت سیپراس برای تکمیل برنامه‌های در نظر گرفته شده، بسیار کوتاه بود.

عامل دوم در این انتخاب مجدد، درگیری های داخلی حزب سیریزا بود و زمانی به اوج خود رسید که 25 تن از نمایندگان مجلس عرصه را برای اعلام نارضایتی خود از خیانت آشکار سیپراس به برنامه ی اولیه ضد ریاضت اقتصادی این حزب فراهم دیدند و در تلاش برای مذاکره مجدد شرایط بهتر با اتحادیه اروپا، مجبور به ترک صحنه شدند. بنابراین، برای سیپراس برقراری مجدد کنترل و ادامه دادن راه با اعضای حزبی که با سیاست‌های واقعی او از جمله مسائل اقتصادی مخالف بودند، ناممکن شد. این یک اصل مهم بود، نه یک فرایند، زیرا اکنون سیپراس برای مدت چهار سال انتخاب شده است. بنابراین این یک تعهد خطرناک است که برای سیپراس پرداخت شد. مردم به سیریزا رأی دادند چرا که آنها هنوز باور داشتند سیپراس تنها نامزد مناسب برای اداره امور در این شرایط بود‌ و او بهترین مذاکره را برای توافق با اتحادیه اروپا و خارج کردن یونان از بحران فاجعه‌بار اقتصادی انجام داد که کشور برای مدتی طولانی به آن مبتلا بود.

آیا پیروزی سیریزا به این معنی است که خروج یونان از اتحادیه اروپا تسریع می شود؟

چارونتاکی: از سیاست‌های اخیر و اقدامات دولت یونان آشکار است که چه کشورهای عضو اتحادیه اروپا و چه سیریزا و سیپراس، شهروندان یونانی را در برابر عضویت در اتحادیه اروپا، تنها گذاشته اند. یونان به عنوان عضو موسس و به عنوان مهد دموکراسی در سراسر جهان است. اگر سیریزا می‌خواست یک مسیر متفاوت را دنبال کند، می‌توانست سیاست‌های مختلفی را به جای انتخاب گزینه شرکت در مذاکرات طولانی اتحادیه اروپا - یونان دنبال کند. سیپراس هرگز از خروج از منطقه یورو و یا اتحادیه اروپا حمایت نکرده است، بلکه به بحث و مذاکره برای اقدامات مناسب جهت بهبود وضعیت یونانی‌ها در شرایط دشوار مالی امید بسته است به گونه‌ای که در همه‌پرسی 5 جولای 2015 نیز این مسأله بیان شد.

دلیل اصلی کاهش میزان مشارکت شهروندان یونانی در انتخابات پارلمانی چه بود؟

چارونتاکی: یونانیان ناامیدی بالایی را پس از خوشحالی از انتخابات ژانویه تجربه کردند؛ هنگامی که آنها فکر می‌کردند همه چیز تغییر می‌کند. در مقابل، در انتخابات ماه سپتامبر مردم احساس کردند که هیچ صدای واقعی‌ای در مقابل برنامه ریاضت اقتصادی خاص که در حال حاضر نهایی شده است، وجود ندارد‌. تنها کمک آنها انتخاب مدیر درست بود، اما در حالی که سیاست‌های از پیش تعیین شده اتحادیه اروپا باقی مانده؛ این نامربوط به نظر می‌آید ،حالا می‌خواهد هر کسی در قدرت باشد.

مهمتر از همه، آمار مشارکت به این دلیل کاهش یافته است که مردم یونان ایمان و اعتماد به سیاستمداران و ابتکار عملشان را از دست داده‌اند. بنابراین، احزاب سیاسی یونان نیاز به تلاش زیاد برای به دست آوردن اعتماد مجدد مردم یونان دارند.

تا چه اندازه بسته کمک مالی اروپا به یونان در خروج از بحران مالی موثر است؟ وضعیت به راحتی می تواند حل و فصل شود و آیا ممکن است که سال 2016 علایمی از پایان کابوس اقدامات ریاضتی یونان مشاهده شود؟

چارونتاکی: همانگونه که سیپراس در 27 سپتامبر 2015 در بنیاد ابتکار جهانی کلینتون اعلام کرد ، نیاز مبرمی برای تغییر ساختار بدهی، تمرکز روی سرمایه گذاری و اعمال سیاست های تشویقی به منظور ایجاد اشتغال دوباره و ثبات اقتصادی وجود دارد. او نقش این بسته را در پوشش نیازهای مالی کشور در طول سه سال آینده برجسته خواهد کرد اما، به نظر من، این فقط یک «چسب زخم» است. مسائل مهم یونان نیاز به درمان فوری مثلا توسط تنظیم اساسی بدهی ها (بازپرداخت های دست یافتنی)، باز تعریف و سازماندهی مجدد ساختارهای دولتی ، اصلاحات در حوزه های اصلی، رشد اهداف خاص و پیشگیری از فرارهای مالیاتی دارد. بعید است که یک وضعیت مولد و امن تا سال 2016بوجود آید، اما پس از سال 2016 و پیشرفت واقعی در یک دوره دراز مدت 10 ساله می تواند احیاء شود. با این حال، یونان نیاز به شروع یک استراتژی بلند مدت با نهادهای اتحادیه اروپا و به خصوص آلمان برای تسهیل پیشرفت های عمده مانند مالیات بر ارزش افزوده پایدار و افزایش فرصت های صادرات و سرمایه گذاری دارد که در مقابل دور باطل کنونی قرار می گیرد. در حال حاضر، وجوه قرضی منجر به بدهی های بیشتر و افزایش نرخ بهره شده است . جز اینکه با مشکلات یونان به طور ریشه ای برخورد شود، هر بسته کمک مالی فقط یک دارونما محسوب می شود و اقتصاد یونان یز بیمار باقی خواهد ماد.

نظر شما در مورد سرمایه گذاری ایران در بخش انرژی یونان چیست؟

چارونتاکی: اول اینکه، این نیاز وجود دارد که یونان تحت حکومت دولت سیریزا، راه را برای ایجاد روابط حسنه یونانی- ایرانی هموار کند، رابطه‌ای که بین دو کشور دارای میراثی تاریخی است. جلسه 28 می 2015 بین دو وزیر خارجه سازنده بود و نشانگر یک اراده متقابل خوب برای به اشتراک گذاشتن طرح‌های آتی بود اگر چه این هنوز به عمل منتهی نشده است. این قطعا برای یونان مفید است، نه فقط به این دلیل که یونان نیاز به واردات نفت خام دارد (16٪ از ایران با توجه به آمار اتحادیه اروپا)، بلکه به دلیل اینکه باعث تقویت بیشتر روابط بین دو کشور است. علاوه بر این، با توجه به جغرافیایی طبیعی و ژئواستراتژیک یونان می تواند نقطه‌ای برای ورود بیشتر به بازار عرضه انرژی اتحادیه اروپا باشد. تاکنون هیچ سرمایه‌گذاری قطعی وجود نداشته است اما در حال حاضر که «توافق هسته‌ای» یک محیط مثبت‌تر از وضعیت دشوار اقتصادی و سیاسی ایران ایجاد کرده است، به نظر می‌رسد شانس خوبی در آینده برای ایران و یونان به عنوان شریک در بخش انرژی با نفوذ گسترده‌تر در سراسر اتحادیه اروپا وجود دارد.