ايران اجازه نداد

خراسان: ايده آل اين بود که در مقابل اتهامات بي اساس آژانس و غربي ها درباره پارچين هرگز کوتاه نمي آمديم اما با توجه به فضاسازي هايي که با اين بهانه عليه ما انجام شده بود، بايد به نحوي اين بهانه را از طرف مقابل مي گرفتيم. تصور کنيد آژانس چند سال است براي بازرسان خود به پارچين اصرار مي کند و حالا که قرار است ما اين بهانه را از آن ها بگيريم، خود ما ساز و کار آن را نيز تدوين کنيم. تصور کنيد، آژانس چندين سال منتظر ورود بازرسانش به پارچين باشد و حالا در توافقي که مجبور شده با ما امضا کند، نه بازرسانش بلکه مديرکل اتو کشيده آژانس، هم وسايل همراهش را تحويل دهد، هم از گيت هاي چک و بازرسي مي گذرد و به همراه معاون خود به يک سوله خالي از هر نوع تجهيزات وارد شود و «چند دقيقه» اطراف را «بازديد چشمي» کند و بعد هم برگردد و موبايل و وسايلش را از نيروهاي حفاظت پارچين تحويل بگيرد و برود! اين تنها يک تصور نبود واقعيتي بود که روز يکشنبه در سايت پارچين رخ داد.

نام پارچين در بيش ازنيمي از دوران مذاکرات 12 ساله هسته اي همواره مطرح بوده است .مرکزي نظامي که طرف هاي غربي مدعي انجام فعاليت هاي نظامي مرتبط با سلاح هسته اي در آن هستند .اگر چه ايران چند سال قبل حاضر شد براي گرفتن بهانه ها از طرف مقابل يکبار اجازه بازرسي از اين مرکز را بدهد اما پارچين و ادعا ها درباره آن همچنان بخش عمده اي از فضاي رسانه اي در موضوع هسته اي را به خود اختصاص داد چرا که آمريکايي ها روي موضوع «P.M.D» يا همان مطالعات ادعايي حساب ويژه اي باز کرده بودند و در طول مذاکرات به خصوص ماه هاي آخر مذاکرات بارها و بارها آن را روي ميز مذاکره گذاشتند و تاجايي پيش رفتند که مي گفتند اگر اين موضوع حل نشود، توافقي در کار نيست. حتي در ارديبهشت همين امسال از سوي تيم مذاکره کننده ايران اعلام شد که «بازرسي هاي پذيرفته شده براي مراکز نظامي به صورت مديريت شده است.» اين يعني اصل بازرسي ها پذيرفته شده بود. اما پس از آن بود که رهبر انقلاب صراحتا اعلام کردند که «ما اجازه نمي‌دهيم از هيچ يک از مراکز نظامي هيچ بازرسي از سوي بيگانگان صورت بگيرد.» و پس از اين موضع صريح، آمريکايي ها که مي گفتند بدون حل شدن مطالعات ادعايي خبري از توافق نيست، حرف شان را عوض کردند: «موضوع«P.M.D» مربوط به گذشته است»!

آن طور که شواهد و گزارش ها نشان مي دهد لااقل در چارچوب و شاکله اصلي که ايران و آژانس براي حل و فصل مسائل گذشته توافق کرده اند(نقشه راه)، آن چه رخ داده و مي دهد نشان از به کرسي نشستن حرف ايران دارد. آقاي آمانو که طي 2 ماه گذشته از توافق هسته اي و توافق محرمانه با ايران، به قول رويترز بااين انتقاد جدي مواجه بود که «آژانس با توافقي که با ايران امضا کرد توان انجام تحقيقات را ندارد» حالا به عنوان مديرکل اين نهاد بين المللي بدون هيچ وسيله و تشريفاتي به صورت «نمادين» به پارچين مي رود و برمي گردد! اين البته بخشي از اتفاقي است که در روابط ميان ايران و آژانس افتاد.

بخش دوم آن چه رخ داده است، نمونه برداري است که از پارچين انجام شد و بعد از سال ها اصرار آژانس براي نمونه برداري، نه بازرسان آژانس، که خود ايراني ها در «روند پيچيده» اي که تنها تحت نظارت و مسئوليت آژانس طراحي شده بود از مکان هاي مورد نظر آژانس نمونه برداري کردند؛ بدون حضور حتي يک نفر از بازرسان آژانس! آن هم آن طور که آسوشيتدپرس قبلا نوشته بود با «تجهيزات ايراني».

اين اتفاقات ويژه البته براي خيلي ها ممکن است غير قابل باور باشد. شايد به همين دليل ديروز وقتي بيانيه آمانو منتشر شدبرخي اين نکته آمانو را که گفته «فرايند نمونه برداري تحت مسئوليت و نظارت آژانس انجام شد» به اين معنا دانستند که بازرسان آژانس در پارچين حضور داشته اند و بر نمونه گيري نظارت کرده اند درحالي که اولا آمانو در گزارش خود نمي گويد بازرسان آژانس حضور داشته اند بلکه مي گويد «روند» نمونه برداري تحت نظارت آژانس بوده است. از اين گذشته او يک جمله صريح دارد:

the Iranian side played a part in the sample-taking process by swiping samples

که به نظر مي رسد بسياري از رسانه ها در ترجمه اين جمله صرفا نوشته اند:«ايران در نمونه برداري ايفاي نقش کرده است». درحالي که عبارت «by swiping samples» که يک عبارت فني مربوط به «انجام نمونه برداري» بازرسان است را بايد جدي تر در نظر گرفت. بنابراين ترجمه دقيق تر آن مي شود: «در مورد پارچين، طرف ايراني با «انجام نمونه برداري» در فرآيند نمونه برداري ايفاي نقش کرده است.» واضح است اين که بگوييم ايران «نمونه برداري را انجام داده» با اين که صرفا بگوييم «ايفاي نقش کرده» است، بسيار تفاوت دارد. به بيان ديگر ايران در «روند» نمونه برداري با «انجام نمونه برداري يعني swiping samples» «ايفاي نقش» کرده است.

اين تحولات يعني،اقتدار ايران در ايستادگي پاي مواضع صريحش کارش را کرده است. نمونه برداري ايران از پارچين بدون حضور بازرسان آژانس و «حضور تشريفاتي» مديرکل آن و نه «بازرسي» يک خارجي در اين سايت همان اتفاقاتي است که 2 ماه پيش سناتورهاي آمريکايي را عصباني کرده بود، تاجايي که حتي آن ها تا وين رفتند و آمانو را نيز به کنگره فراخواندند تا متن توافق محرمانه را ببينند. اين ها نشان مي دهد که ايران با اقتدار پاي «اجازه نمي دهم» خود ايستاد؛ همان طور که رهبر انقلاب تاکيد کرده بودند:«اجازه نمي دهيم از هيچ يک از مراکز نظامي هيچ بازرسي از سوي بيگانگان صورت بگيرد». و اين ايستادگي و اقتدار دليل اصلي عصبانيت سناتور ها بود؛ 2 ماه پيش وقتي شنيدند ايران قرار است خودش از پارچين نمونه برداري کند. ديروز حتي اولي هاينونن، بازرس سابق آژانس هم عصباني بود و مي گفت بايد معلوم شود، ايران چطور خودش نمونه گرفته است ديروز رسانه هاي غربي هم عصباني بودند و منتقد آژانس حتي رويترز که ارتباطات نزديکي با اين نهاد دارد هم نتوانست آن را کتمان کند و نوشت: «حضور آمانو در پارچين يک اقدام نمادين بود». هم رويترز مي داند و هم ما که «اقدام نمادين» را ايراني ها به آمانو و مجموعه تحت مديريت او تحميل کرده اند.