4 سناریوبرای بررسی «برجام»

«هادی محمدی» در صفحه بین‌الملل شماره امروز روزنامه «جوان» نوشت: آسیب‌شناسی از محتوای توافق هسته‌ای به نقطه‌ای رسیده که نشان‌ می‌دهد شاخص‌های یک توافق خوب که باید همسان و برابر، متناظر و همزمان و هم وزن باشد تا حداقل‌های ممکن برای یک توافق برد- برد را ثبت کند، در برجام وجود ندارد و تلاش‌های دولت برای حذف مجلس از بررسی توافق هسته‌ای نیز که با تکیه بر توجیهات سست همراه بوده، بی‌نتیجه است. اگر دکتر روحانی با این توجیه که او و وزیر خارجه چیزی را امضا نکرده‌اند قصد دارد نشان دهد نیازی به وارد شدن مجلس نیست، باید پرسید آیا آنچه را هم که امضا نکرده‌اید، هنوز تعهدآور نشده است؟ اگر چنین است، آنچه در قبال آژانس در دو ماه گذشته انجام شده، مگر در چارچوب و اجرای مفاد برجام صورت نمی‌گیرد؟ به هر حال مجلس شورای اسلامی اکنون باید در قبال یک تکلیف ملی و سرنوشت‌ساز رأی خود را اعلام کند و حتی اگر دولت محترم تمایلی برای وارد شدن دیگر ارکان نظام ندارد و قصد دارد همین محتوای معیوب را بر نظام تحمیل کند، مجلس در نگاهی مسئولانه و ناظر به منافع ملی و همه ظرایف زمانی، سیاسی و امنیتی مواضع خود را روشن کند. به نظر می‌رسد مجلس حداقل با چهار سناریو مواجه است تا موضع خود را در قبال برجام اعلام کند. سناریوی اول این است که با توجه به اشکالات جدی و آسیب‌های غیرقابل اغماض و عدم رعایت خطوط قرمز یا قانون دفاع از حقوق هسته‌ای، آن را رد کند. این سناریو پیامد‌های داخلی و خارجی در بر خواهد داشت و ضمن اتهام خارجی برای بر هم زدن توافق در محیط داخلی هم، فرصت‌طلب‌های داخلی و فتنه‌گران، مجلس را به جلوگیری از حل مشکلات متهم خواهند کرد. در سناریوی دوم، مجلس می‌تواند صرفاً با دیدن مزیت‌های غیر نقد و اغماض آسیب‌ها و اشکالات و در موضعی انفعالی در قبال دولت، برجام را تأیید کند این سناریو هم با پیامدهای داخلی و خارجی و نامطلوب همراه خواهد شد. سناریوی سوم ناظر به این است که مجلس محترم با تکیه بر اشکالات غیرقابل اغماض و نادیده گرفتن برخی نواقص، «تأیید مشروط» خود را اعلام کند و دولت را در اجرای برجام موظف به تأیین این خواسته‌ها کرده و جایگاه نظارتی خود بر مفاد توافق را پررنگ‌تر کند. در سناریوی چهارم که همانند سناریوی سوم از پیامدهای منفی کمتر و مزیت‌های ملی برخوردار است، مجلس محترم می‌تواند بر اساس یک مصوبه قانونی خواسته‌های متکی بر نواقص و آسیب‌های اساسی را از شورای عالی امنیت ملی بخواهد تا در راستای قانون و مصوبه قبلی برای دفاع از حقوق هسته‌ای، به اعلام نظر و اعمال خواسته‌های مبتنی بر تأمین حداقل‌های حقوق هسته‌ای و رعایت خطوط قرمز و ملاحظات اعلام شده رهبر معظم انقلاب اقدام کند. همانگونه که اشاره شد، هر یک از سناریوهای چهارگانه از وجوه ایجابی و سلبی و پیامدهای مثبت و منفی برخوردارند که مجلس محترم با نگاهی حسابگرانه و منصفانه و ذیل منافع ملی از روش و سناریوهای مناسب‌تر استفاده کند.