چقدر دحوالارض را می‌شناسید؟

باشگاه خبرنگاران جوان: این روز بزرگ را به زیبایی و سهولت به مخاطبان معرفی می‌کند: روز دحوالارض، روز گسترش زمین(خشکی) از زیر خانه کعبه بر روی آب است. که شب و روز آن مبارک و با ارزش و رحمت خدا در آن نازل می‌شود. عبادت در شب و روز آن اجر بسیار دارد. دربرخی از روایات این روز به عنوان روز قیام امام زمان حضرت مهدی موعود(عج) معرفی شده است. دحوالارض چیست؟ "دَحو" به معنای گسترش است و برخی نیز آن را به معنای جابه‌جا کردن چیزی از محلِ اصلی اش تفسیر کرده اند. منظور از "دحوالارض" «گسترده شدن زمین»این است که در آغاز، همه سطح زمین را آب‌ فراگرفته بود. این آب ها، به تدریج در گودال‌های زمین جای گرفتند و خشکی‌ها از زیر آب سر برآوردند و روز به روز گسترده‌تر شدند. از سوی دیگر، زمین در آغاز به صورت پستی و بلندی‌ها یا شیب‌های تند و غیرقابل سکونت بود. بعدها باران‌های سیلابی مداوم باریدند، ارتفاعات زمین را شستند و دره ها را گستردند. اندک اندک زمین‌هایِ مسطح و قابل استفاده برای زندگی انسان و کشت و زرع پدید آمد. مجموع این گسترده شدن، «دَحو الارض» نام گذاری می‌شود. برای آشنایی بیشتربا "دحوالارض" با یک کارشناس مذهبی و فرهنگی گفتگوی صمیمانه‌ای کرده‌ام. حجت‌الاسلام علی اصغر تقوی درباره مفهوم "دحوالارض" گفت: این اصطلاح به معنای گسترش زمين يا به تعبير قرآن گسترانيده و پهن شدن زمين از نقطه‌اي خاص و از ميان درياها يا همان آبي كه همه عالم را در برگرفته بوده است که آن نقطه خشكي ادامه پيدا مي‌كند و مركز ثقل آن، كعبه خوانده مي‌شود و از آن نقطه پرگار، زمين با همه پهنا و گستردگيش به وجود مي‌آيد که آيه 30 سوره نازعات به آن اشاره دارد: "والارض بعد ذلك دحاها" زمين به وجود آمد. وحضرت احديت خلقتش را به رخ می‌كشد. چرا روز دحوالارض در احادیث اهل بیت(ع) گرامی داشته شده است؟ این کارشناس مذهبی و فرهنگی افزود: خيلي از مسائل خلقت و عالم هستي ممكن است براي بشر قابل درك و در دسترس نباشد اماقابل انكار نيست يعني وجود دارد، ولی فهميده نمي‌شود، و نمي‌توان نوع خلقت يا وجود آن را انكار كرد که "دحوالارض" يكي از آن موارد است. حجت الاسلام تقوی گفت: موضوع "دحوالارض" براي موحدين در كتب آسماني به طور واضح و شفاف بحث شده است. قرآن شريف نیز به صراحت از گسترش و پهن شدن زمين از زير كعبه سخن به ميان آورده است و اوليای الهي در روايات برصحت و اهميت و معنويت آن تاكيد فرموده‌اند. بيانات معصومين به خوبي بيانگر آن است كه "دحوالارض" يكي از امور مهم عالم خلقت و پديده‌های بي نظير هستي است. توجه دادن به شب و روز "دحوالارض" در آموزه‌های ديني خود گواه اين مطلب است. در متون معتبر روايی و حديثي شيعه، روز 25 ذي‌القعده‌ الحرام به عنوان روز "دحوالارض" نامیده می‌شود و با توجه به اينكه خود ماه ذي‌القعده از اهميت والايي برخوردار است، براي آن آداب و ادعيه خاص شده که از آن جمله نمازهاي ويژه و غسل جزو مستحبات این روز است. "دحوالارض" باید به عنوان يك روز ويژه مورد عنايت و توجه قرار گیرد زیرا این روز يك پديده مهم جهاني و مربوط به آفرينش هستي و اعجاز الهي است. در این روز چه عملی توصیه شده است؟ حجت‌الاسلام تقوی گفت: بخشي از سفارش‌ها و اشارات پيرامون مستحبات روز دحوالارض در بيانات معصومين(علیهم السلام) اشاره شده است .غسل در شب و روز آن مستحب است، خواندن دعاي مخصوص که در مفاتيح الجنان بيان شده است . نماز و احيا در شب "دحوالارض" و طلب حاجت كردن ، دعاي براي پدر و مادر توسط فرزندان و براي فرزندان توسط پدر و مادر، طلب مغفرت براي درگذشتگان از مومنان و صالحان، عيادت از مريض ، كمك به افراد فقير و بي‌بضاعت، زيارت حضرت علي‌بن موسي‌الرضا(علیه السلام)، دعا به‌ صورت جمعی، طلب فرج و دعا براي ظهور حضرت مهدي(عج) از بهترین اعمالی است که برای این روز توصیه شده است. این کارشناس مذهبی افزود: طبق بعضي از روايات دحوالارض روزي است كه پيامبر اكرم(ص) سفر حجه الوداع را آغاز كردند و اين يعني آغاز موضوع ولايت علوي است و سرآغاز شكل گرفتن بحث مهدويت؛ و روزي كه پيامبر اكرم ماموريت يافتند درپایان این سفر حج، حضرت علي(علیه السلام) را به جانشيني خويش معرفي كنند. به عبارتی دیگر می‌توان "دحوالارض" را سرآغاز موضوع "امامت و ولايت" كه منجي بشريت است، دانست. استاد حوزه و دانشگاه در بخش پایانی صحبت‌های خود گفت: آنچه بیان شد بخشي از رواياتي است كه درباره روز بزرگ "دحوالارض" و پديده مهم عالم خلقت يعني گسترش زمين آمده و همه مبتنی بر روايات و احاديثي برگرفته از بيانات معصومان(علیهم السلام) است. دحوالارض از نگاه علمی و کاربردی حجت السلام تقوی با تبیین این موضوع از دیدگاه علمی، گفت: شب و روز "دحوالارض" هم از نظر علمي كاربردي جاي بحث و تبادل نظر دارد و هم از نظر شرافت مكاني و زماني داراي اهميت است. او افزود: آنچه پيرامون فضايل این روز گفته شده، همه كلام معصوم است و امتياز و شرافت و عظمت آن نسبت به ساير ايام، به جز معدودي مانند ليالي قدر، غدير و قربان حکایت دارد. این کارشناس مذهبی گفت: وقتي معصوم بزرگوار مي فرمايد روزه روز "دحوالارض" برابر با هفتاد سال عبادت است و نماز در این روز در فضيلت و عظمت هم سنگ صد سال عبادت است اين يعني امتياز . بيست وپنجم ذي‌القعده ممتاز شد چرا كه خداوند اين روز را مفتخر كرد تا گستره خود را براي بشريت مهيا كند و آغوش خود بگشايد تا اشرف مخلوقات عالم را دربرگيرد. روز دحوالارض روزي است كه اين مدال افتخار نصيب زمين شد تا بستري باشد براي پاكان و صالحان عالم، براي شهدا و و مجاهداني كه براي وحدانيت و عبوديت جان خود را نثار و ايثار مي‌كنند. "دحوالارض" برهمه عابدان و قدر شناسان ودیعه الهی ميمون و مبارك باد.