کری: توافق، گزینه‌هایمان را از ما نمی‌گیرد

فارس: جان کری وزیر خارجه آمریکا روز چهارشنبه همانطور که پیشتر اعلام شده بود، در مرکز ملی قانون اساسی آمریکا در فیلادلفیا، به سخنرانی پرداخت و از توافق هسته‌ای با ایران حمایت کرد. پیش از آنکه سخنرانی کری آغاز شود، سناتور بازنشسته «ریچارد لوگار» از توافق با ایران حمایت کرد و آن را در راستای منافع ملی واشنگتن دانست. وی در ابتدای این نشست گفت: «از هفته آینده کنگره برای تصمیم‌گیری در مورد حمایت از این توافق، رأی‌گیری را آغاز می‌کند.» کری با بیان اینکه رئیس‌جمهور آمریکا و او تردید ندارند که این یک توافق خوب است، گفت: «این توافق این اطمینان را به وجود می‌آورد که تهران به هیچ‌وجه به بمب هسته‌ای دست نمی‌یابد.» وزیر خارجه آمریکا افزود: «این توافق، تضمین می‌کند که برنامه هسته‌ای ایران صرفا صلح‌آمیز باقی می‌ماند و در عین حال، تمامی گزینه‌های ما برای پاسخ، در صورت نقض توافق از سوی ایران را حفظ می‌کند.» کری با بیان اینکه محدودیت‌های اصلی بر برنامه هسته‌ای ایران، از جمله پروتکل الحاقی همیشگی هستند، گفت مهمترین مسئله‌ای که همه منتقدان توافق باید در نظر بگیرند، این است که «برنامه هسته‌ای ایران، تا چه حد پیشرفت کرده بود.» وی تأکید کرد که زمانی که مذاکرات هسته‌ای آغاز شد، ایران هزاران بمب هسته‌ای، میزان زیادی ذخایر اورانیوم غنی‌شده داشت و رآکتور آب سنگین اراک را در دست ساخت داشت. کری افزود: «در سال 2012، نخست‌وزیر (بنیامین) نتانیاهو در سازمان ملل، گرافیکی را بالا گرفت و نشان داد که ایران تا چه حد پیشرفت کرده است.» وی با بیان اینکه سال پس از آن هم نتانیاهو بار دیگر در سازمان ملل تأکید کرد که ایران در موقعیتی قرار گرفته که می‌تواند بدون آنکه کسی متوجه شود، به سمت بمب حرکت کند، گفت نتانیاهو درست می‌گفت و «ایران توانست با موفقیت خود را به یک کشور در آستانه هسته‌ای، تبدیل کند.» وزیر خارجه آمریکا در ادامه تأکید کرد که تا پیش از دولت باراک اوباما، آمریکا نه فقط نتوانسته بود پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کند، بلکه حتی نتوانسته بود آن را کند، کند. وی با بیان اینکه کشورهای 1+5 در مذاکرات هسته‌ای تلاش کردند تمامی راه‌های تهران به سمت بمب را مسدود کنند،‌ به توافق موقت هسته‌ای اشاره کرد و گفت با آن توافق، «ما از طریق دیپلماتیک به چیزی رسیدیم که تحریم‌ها هرگز نمی‌توانستند انجام دهند و انجام هم نداده بودند.» کری تأکید کرد که در طول دو سال اجرای آن توافق موقت، ایران به طور کامل به تک تک مفاد آن سند متعهد بود و آن را کاملا اجرا کرد. وزیر خارجه آمریکا در ادامه گفت: «تنها قضاوت کنید که دو سال قبل ما کجا بودیم، الان کجا هستیم و در آینده کجا می‌توانستیم باشیم.» جان تأکید کرد که در صورت نبود یک توافق هسته‌ای، «زمان گریز ایران حدود دو ماه بود،‌ اما این توافق آن را برای دستکم یک دهه، 6 برابر می‌کند، یعنی حدود یک سال.» او همچنین گفت اگر توافق هسته‌ای نبود، ایران می‌توانست یک شبه ظرفیت غنی‌سازی و شمار سانتریفیوژهای خود را افزایش داده و به سمت بمب حرکت کند. وزیر خارجه آمریکا به رآکتور آب سنگین اراک هم اشاره کرد و گفت قلب این رآکتور خارج شده و با بتون پر می‌شود و دیگر ایران اجازه نخواهد داشت پلوتونیوم در سطح نظامی داشته باشد. او همچنین تأکید کرد که توافق هسته‌ای تمام راه‌های احتمالی برای «فریبکاری» ایران را می‌بندد و آمریکا را قادر می‌سازد تا هرگونه انحراف ایران را شناسایی کند. وی همچنین به تبعات رد توافق هسته‌ای هم اشاره کرد و گفت: «شنیدم که می‌گویند به خاطر قدرتی که داریم و به خاطر بانک‌هایی که داریم، تنها کاری که لازم است انجام دهیم، این است که توافق را رد کرده و دوباره مذاکره را آغاز کنیم.» کری افزود: «حتی شنیدم که یکی از نمایندگان می‌گفت ما باید با استفاده از تحریم‌ها، به آن بگوئیم که باید بین اقتصاد و بمب یکی را انتخاب کنند... اما این ایده جایی در واقعیت ندارد.» او در ادامه با بیان اینکه اگر توافق رد شود، ساختار تحریم‌ها شروع به فروپاشی می‌کند، گفت در صورت رد توافق، کشورها دیگر آمریکا را در اجرای تحریم‌ها همراهی نمی‌کنند. وی افزود: «دوستان، تحریم‌ها تنها یک طرف را آزار نمی‌دهد، بلکه برای طرف دیگر نیز دارای هزینه است.» وی افزود: «اگر ببیند که از توافقی عبور کرده‌ایم که خودمان برای به دست آمدن آن دو سال تلاش کرده‌ایم، آن هم بدون داشتن یک جایگزین مناسب یا عملی، با خود می‌گویند که چرا باید با ما همراهی کنند و تحریم‌ها را اجرا کنند؟» وزیر خارجه آمریکا همچنین بار دیگر با تکرار این مسئله که رد توافق هسته‌ای موجب تقویت «تندروها» در ایران می‌شود، گفت: «در ایران کسانی هستند که شعار مرگ بر آمریکا، مرگ بر اسرائیل و حتی مرگ بر روحانی سر می‌دهند. آن‌ها بیش از دیگران می‌خواهند که این توافق از بین برود.» وی افزود: «آن‌ها از همان ابتدا می‌گفتند که نمی‌توان با ایران معامله کرد. همین خود پاسخ شما را می‌دهد. چرا ما باید کاری انجام دهیم که حرف آن‌ها درست از آب درآید.» وزیر خارجه آمریکا تأکید کرد که بر خلاف گفته‌های جمهوری‌خواهان، توافق هسته‌ای با ایران به هیچ وجه بر اساس اعتماد نیست و تک تک اجزاء آن بر اساس راستی‌آزمایی است. وی در مورد اقدامات منطقه‌ای ایران هم گفت: «حمایت ایران از تروریسم و سیاست‌های فرقه‌ای این کشور، چیز جدید نیست، بلکه بر اساس برداشت خاص سران این کشور از امنیت ملی است و انتظار نداریم که در آینده نزدیک تغییری در آن ایجاد شود.» کری ادامه داد: «واقعیت غیرقابل اجتناب این است که همه این‌ها خطرناک‌تر خواهد بود، اگر ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند.» وی همچنین تأکید کرد که واشنگتن پس از اجرای توافق تلاش خواهد کرد که همکاری‌های اطلاعاتی و نظامی خود با اسرائیل و متحدان منطقه‌ای خود را افزایش دهد. او گفت آمریکا تمام تلاش خود را می‌کند تا از دست بالای اسرائیل در منطقه اطمینان یابد. کری افزود: «ما هر روز، هر روز با اسرائیل در رایزنی هستیم تا افرادی را که در تسلیح حماس و دیگر کشورها دخیل هستند، تحریم کنیم و از تأمین آن‌ها از سوی ایران و منابع دیگر، جلوگیری کنیم.» وی با تأکید بر همکاری گستره آمریکا با اسرائیل از جمله پروژه گنبد آهنین و همچنین انتقال جنگنده‌های نسل پنجم به اسرائیل، گفت در یک دهه گذشته، واشنگتن بیش از 20 میلیارد دلار به اسرائیل کمک کرده است. وزیر خارجه آمریکا تصریح کرد که این کشور به تلاش برای مقابله با اقدامات منطقه‌ای ایران ادامه می‌دهد، گفت: «قطعنامه شورای امنیت در مورد حزب‌الله وجود دارد، قطعنامه شورای امنیت در مورد شبه‌نظامیان شیعی عراق وجود دارد، قطعنامه شورای امنیت در مورد حوثی‌ها وجود دارد و همه این‌ها خارج از این توافق است.» وی همچنین گفت آمریکا از ایران خواهد خواست که در مورد تبعه آمریکا که چند سال قبل در ایران ناپدید شده، به واشنگتن اطلاعات دهد و ضمنا آمریکایی‌ها را که به صورت «ناعادلانه» در ایران زندانی شده‌اند، آزاد کند. او با بیان اینکه بخشی از تعهدات ایران از جمله پروتکل الحاقی و بازرسی‌ها همیشگی هستند، گفت در صورتی ایران این تعهدات را نقض کند، آنگاه توافق را نقض کرده و آنگاه «ما تمام گزینه‌هایی را که حالا داریم، برای پاسخ خواهیم داشت، ابزار دیپلماتیک یا بازگشت به تحریم‌ها و یا گزینه‌ها دیگر. این ابزاری فوق‌العاده برای پاسخگو کردن ایران در برابر اقداماتی که انجام می‌دهد، در اختیار ما قرار می‌دهد.» وی ادامه داد: «منطقی نیست که به خاطر چیزی که ممکن است، و البته تضمینی هم نیست، که 15 سال دیگر اتفاق بیافتد، کل توافق را رد کنیم. در آنصورت تمام آنچه از آن نگران بوده‌ایم، می‌تواند بلافاصله یا ماه دیگر رخ دهد.» کری با بیان اینکه نمی‌داند اگر توافق هسته‌ای رد شود، ایران چه می‌کند، گفت: «آنچه می‌دانیم این است که ایران بدون هرگونه محدودیتی شروع به توسعه برنامه‌ هسته‌ای‌اش می‌کند، چراکه دیگر توافقی وجود ندارد که محدودیتی اعمال کند.» وی گفت در آنصورت ایران به سمت افزایش ذخایر اورانیوم 5درصد، بازسازی ذخایر 20درصد، پیگیری پلوتونیوم و همچنین تحقیقات و توسعه می‌رود. کری تأکید کرد که حتی با وجود توافق،‌ واشنگتن از ابراز مخالفت خود با سیاست‌های ایران و صحبت در مورد حقوق بشر، اقدامات منطقه‌ای و همچنین «مخالفت ایران با اسرائیل»، دست برنمی‌دارد.