افق نیروگاه ساز شدن ایران

عناوین برگزیده صحبت های بهروز کمالوندی، معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی در گفت و گو با خراسان را در ادامه می خوانید: * افق نیروگاه ساز شدن ایران * خطوط قرمز و مسائل حاکمیتی در توافق محرمانه با آژانس به دقت رعایت شده است *با روس‌ها پروتکلی امضا کردیم تا نیروگاه‌های بیشتری داشته باشیم که قرار‌دادهای 2 نیروگاه هم تقریبا نهایی‌ و بخش‌های عمده آن انجام شده است. پروتکل این 2 نیروگاه حدود 26‌‌ قرارداد تجاری، فنی و نیز ضمایمی دارد *نیروگاههای جدید بوشهر نسل‌‌‌ 3+ هستند. معمولا‌ این نسل‌ها یک‌سری کلیات دارند و زمانی که اتفاقی رخ می‌دهد،‌ آن‌ها‌ می‌‌آیند و بر‌اساس تجربیات جدید مثل تجربه مشکلات نیروگاه فوکوشیما برخی اصلاحات را انجام می‌دهند‌ و برای همین نسل 3+‌ نامیده می‌شوند. مثلا به این نتیجه رسیدند که در نیروگاه علاوه بر پمپ‌ها‌ی دینامیک، پمپ‌ها‌ی استاتیک داشته باشند تا در صورت قطع برق بتوانند سرد کردن نیروگاه را انجام دهند * در این 2 نیروگاه پیش‌بینی شده که حداکثر کارهای قابل واگذاری به شرکت‌های ایرانی داده شود و شرط هم شده که اگر‌ تخصصی یا کالایی در ایران باشد، از خارج کشور وارد نشود. *ما در ساخت نیروگاه‌های بزرگ با روس‌ها ‌می‌توانیم روی‌30 تا 35 درصد مشارکت در ساخت ‌‌حساب ‌‌ کنیم و در نیروگاه‌های كوچك هم بین‌50 تا‌60 درصد ‌می‌توانیم در‌ ساخت دخیل باشیم. طی ‌10‌سال ‌می‌توانیم به این نقطه برسیم. البته اگر الان از ما پرسیده شود بعد از‌10 سال ‌می‌توانید نیروگاه بزرگ بسازید، ‌‌جواب ‌‌ ما منفی خواهد بود ولی ‌می‌توانیم بخش‌های مهمی از نیروگاه را خودمان بسازیم *‌در مورد همکاری با روسها رد ساخت سوخت هسته ای ، فعلا قرار شده ما تا مرحله مجتمع سوخت را ‌خودمان تولید کنیم و روس‌ها برای محصول ما لیسانس صادر کنند. بر‌اساس کنوانسیون‌های بین‌المللی و‌ ایمنی شما نمی‌توانید هر سوختی را استفاده نمایید و اگر استفاده کنید و اتفاقی بیفتد، مسئولیت خواهید داشت * طبق برجام ، مازاد بر‌300 کیلو ذخایر غنی شده ما، اگر به سوختی تبدیل شود که مورد‌تایید روسیه باشد‌، جزو آن‌300 کیلو محاسبه نمی‌شود. یعنی از این‌10‌تن که باید تا روز اجرا به‌300 کیلو کاهش یابد‌ و یا تولیدات سال‌هاى آینده‌ هر مقدار به مجتمع سوخت یا شکل میانی فرآیند تولید سوخت تبدیل شود، دیگر جزو‌300 کیلو محاسبه نمی‌شود. *خیلی راحت داریم سوخت بوشهر را می‌خریم و تا 7 سال آینده سوخت مورد نیاز پیش‌بینى شده است، بعد از 7 سال آن‌ها از خدا می‌خواهند که ما همچنان سوخت از آن‌ها بخریم. پس باید یک ملاحظه اقتصادی داشته باشیم و بدانیم که چه زمانی وارد ساخت صنعتی سوخت می‌شویم * این یک میلیون سو ظرفیت غنی سازی کمی جاه‌طلبانه است چون کشور ما به لحاظ معادن اورانیوم خیلی غنی نیست *در مورد سند محرمانه میان ایران و آژانس برای بازرسی ها یک‌سری حدسیات و شایعات وجود دارد اما آن چیزی که مهم است و قاطعانه می‌گوییم این است که خطوط قرمز و مسائل حاکمیتی ما به دقت رعایت شده است یعنی اگر قرار باشد روزی جزییات آن مطرح شود همه قضاوت و تایید خواهند كرد که مذاکره‌کنندگان ایرانی همه ملاحظات را در نظر گرفته‌اند. * فرق زیادی بین پروتکل الحاقی و پادمان نیست چون بر اساس اساسنامه و پادمان هم اگر بخواهند می‌توانند در شورای حکام بازرسی ویژه را تصویب کنند یعنی بدون قبول پروتکل از یک کشور می‌توانند بازرسی از هر جا و هر زمان را درخواست نموده و این خواسته خود را اجرایی کنند * آژانس الان دارد پروتکل پلاس را مطرح می‌کند که در آنجا گفته با گسترده شدن تاسیسات هسته‌ای در دنیا باید از امکانات مدرن استفاده کند تا مثلا به جای این‌که افراد زیادى را به کشورها بفرستد با نصب دوربین‌هاى آن‌لاین با یك نفر كه در وین مستقر می‌شود همه این‌ها را چک کند. این حرف آنجا خریدار دارد اما هنوز استاندارد جهانی و الزام‌آور نشده است. با ما هم مطرح نکرده‌اند و در مورد دوربین آن‌لاین حرفی نزده‌اند و اگر هم مطرح می‌کردند پاسخ ما منفی بود. * کلمه any location در پروتکل الحاقی علاوه بر سایت‌های هسته‌ای آمده است ولی در پادمان هم از طریق بازرسی ویژه می‌توانند به اماکن غیر هسته‌ای دسترسی داشته باشند البته این رویه معمول آن‌ها نبوده و استثنایی است و برای رفع نگرانی انجام می‌شود به همین جهت این نگرانی‌ها نیز هر روز نبوده و ممکن است سالی یا هر چند سال یک مورد ایجاد شود. * طبق حقوق بین‌الملل متاسفانه کشورهای دارای سلاح هسته‌ای وقتی ان‌پی‌تی را امضا کردند اجرای پادمان برای آن‌ها اجباری نشد حالا پروتکل الحاقی به پادمان ملحق می‌شود و وقتی اصلش برای این کشورها اجباری نیست دیگر فرعش هم اجباری نخواهد بود. اگر این کشورهای دارای سلاح هسته‌ای داوطلبانه آمده‌اند و پادمان را به نوعی گزینشی و با شروط مختلف قبول کردند، حالا نمی‌توانند به آن‌ها بگویند که به طور کامل پروتکل را باید قبول کنید. * اگرچه ما برخی محدودیت‌ها را پذیرفتیم اما این محدودیت‌ها خیلی هوشمندانه بوده است. ما پیش از قبول این محدودیت‌ها ده‌ها جلسه کارشناسی با کارشناسان امر در سازمان داشتیم تا مطمئن شویم پذیرش این محدودیت‌ها لطمه‌ای به کار توسعه مستمر و بدون وقفه صنعت هسته‌ای ما وارد نمی‌کند