حضور رهبران عربی در مسکو

مهر: روزنامه وطن امروز در یادداشتی به قلم «زیبا اکبر زاده» با اشاره به حضور رهبران عربی در مسکو برای حل سیاسی بحران سوریه و تکاپو برای حل این بحران بعد از توافق هسته ای ایران نوشت: پس از توافق هسته‌ای بین ایران و کشورهای غربی، تلاش‌های بازیگران اصلی جهانی و منطقه‌ای برای حل بحران سوریه جدی‌تر شده است و همچنین این توافق در اجماع جهانی برای حل‌وفصل سیاسی این بحران تاثیر عمده‌ای داشته است. آمریکا و روسیه این موفقیت را محملی برای همکاری‌ در حل بحران‌های عمیق از جمله سوریه تلقی می‌کنند ولی با وجود این، اختلافات در حال حاضر بر سر شخص بشار اسد و آینده سیاسی وی پایدار است. روسیه پس از آنکه با آمریکا بر سر حل سیاسی بحران سوریه به توافق رسید، محل رفت و آمد دیپلمات‌ها شده است. هفته گذشته ۳ تن از رهبران عربی، میهمان روسیه بودند؛ رئیس‌جمهور مصر، پادشاه اردن و ولیعهد امارات برای شرکت در نمایشگاه صنایع نظامی روسیه به مسکو سفر کرده بودند و در حاشیه این سفر نیز درباره بحران سوریه و مبارزه با تروریسم داعش به بحث پرداختند. منابع دیپلماتیک اعلام کردند ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در دیدارهایش با عبدالفتاح السیسی، ملک عبدالله دوم و شیخ محمد بن‌زاید درباره مسائل منطقه‌ای از جمله بحران سوریه و تهدید داعش گفت‌و‌گو کرده است و این گفت‌و‌گوها در چارچوب تلاش مسکو برای تشکیل ائتلاف منطقه‌ای علیه داعش می‌گنجد. بنا به این گزارش، با وجود حضور پادشاه اردن و ولیعهد امارات اما حضور عبدالفتاح السیسی از اهمیت بیشتری برخوردار است و دلیل این مساله به میزبانی قاهره از برخی معارضان سوریه بازمی‌گردد. از سوی دیگر، نباید فراموش کرد موضع مصر با موضع کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس به رهبری عربستان درباره سوریه متفاوت است؛ کشورهای جبهه عربستان عقیده دارند پیش از هر کاری باید بشار اسد از قدرت کنار رود و در مقابل مصر و روسیه مبارزه با داعش را در اولویت می‌دانند و عقیده دارند بشار اسد نیز باید در این روند نقش داشته باشد، زیرا هر گونه غیبت بشار اسد در صحنه سیاسی سوریه موجب می‌شود در این کشور سناریوی لیبی تکرار شود. روسیه سعی دارد نظر کشورها را درباره ابقای بشار اسد در چرخه قدرت در سوریه مجاب کند ولی عربستان‌سعودی در خلاف این جریان حرکت می‌کند و بر راه‌حلی اصرار دارد که از همان ابتدا اسد را کنار بگذارد، سناریویی که موفقیت آن بسیار کم است. وزیر خارجه سعودی روز پنجشنبه در سخنانی در لندن گفته است بشار اسد یا باید با حمله نظامی به سوریه یا با راهکاری سیاسی قدرت را ترک کند. سفر فرستاده ویژه جدید آمریکا به روسیه و عربستان سعودی و دیدار با مقام‌های این کشورها را می‌توان در همین راستا ارزیابی کرد. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، روز پنجشنبه با اعلام اینکه مایکل رنتی، فرستاده ویژه آمریکا به سوریه ماموریت دارد در سفر به عربستان سعودی و روسیه به جنگ داخلی در سوریه پایان دهد و در مسیر «حل‌وفصل سیاسی و پایدار بحران تلاش کند»، افزود: «من نمی‌خواهم از جانب روسیه سخن بگویم اما به روشنی تمام می‌گویم سوریه راه‌حل نظامی ندارد. این موضع آمریکا و وزیر خارجه آن است». ناگفته نماند انگیزه‌ای که باعث شد بویژه آمریکا به مذاکره برای پایان دادن به جنگ جاری در سوریه روی بیاورد عبور گروه‌های تروریستی از جمله داعش از خطوط قرمز آن و افزایش قدرت این گروه تروریستی در سوریه بود که این نگرانی را برای آمریکا و دیگر حامیان تروریست‌ها به‌وجود آورده است که با برافتادن نظام اسد قبل از آنکه ساختار جدیدی برای جایگزینی آن شکل گرفته باشد، عملا کل سوریه به دست تروریست‌های تندرو خواهد افتاد و هرج و مرج و افراط‌گرایی در کل منطقه و بویژه پشت مرزهای سرزمین‌های اشغالی ابعادی بی‌سابقه خواهد گرفت. این نگرانی یکی از عوامل اصلی منتفی‌شدن اولویت براندازی رژیم اسد یا برکناری او قبل از آغاز مذاکرات بوده است. تحرکات کشورها برای حل بحران سوریه در حالی شدت گرفته است که هفدهم ماه آگوست اعضای شورای امنیت سازمان ملل در بیانیه‌ای بی‌سابقه بر شروع تلاش‌های جدید برای حل سیاسی این بحران مهر تایید زدند. امیدهای دی‌میستورا تاکنون ۲ نماینده پرتجربه سازمان ملل در امور سوریه، یعنی کوفی‌عنان و اخضر ابراهیمی، با استناد به مواضع سرسختانه طرف‌های درگیر و سنگ‌اندازی کشورهای حامی تروریست‌ها در مسیر حل بحران، تلاش‌های خود را شکست‌خورده اعلام‌ کرده‌اند و راهی جز استعفا ندیده‌اند ولی شرایط بین‌المللی و منطقه‌ای برای پیشرفت طرح‌های استفان دی‌میستورا، نماینده سازمان ملل در سوریه بهتر از قبل شده است و او حل بحران سوریه را نه در چارچوب کنفرانس‌های بزرگ، بلکه از طریق گام‌های کوچک و مذاکرات سخت، آرام و طولانی میسر می‌داند. روز پنجشنبه، منابع آگاه سوری از انتشار مضمون ۲ سند ارائه شده سازمان ملل به دولت سوریه درباره طرح دی‌میستورا برای حل سیاسی بحران این کشور خبر دادند. به گفته این منابع سوری، طبق یکی از این ۲ سند ارائه شده، سازمان ملل از دولت سوریه خواست اسامی اعضای کارگروه خود برای تعیین مجموع راه‍کارهای سیاسی جهت مشخص کردن چارچوب راه‌حل بحران سوریه را ارائه کند. این سند هدف فعالیت این کارگروه‌ها را دستیابی به پیش‌نویس سندهایی به عنوان زمینه مناسب برای برگزاری کنفرانس ژنو ۳ تعیین کرده است. در سند دی‌میستورا همچنین جدول زمانی ۹۰ روزه برای ارائه مجموع راهکارها جهت حل بحران سوریه که از ۱۷ آگوست آغاز شد، تعیین شده است. مضمون سند دوم نماینده سازمان ملل در امور سوریه، شامل اجرای بیانه ژنو ۱ است که براساس آن مذاکرات روند خود را دنبال می‌کند. دومین سند ارائه شده همچنین تاکید می‌کند مذاکرات باید از پرونده‌های آسان که اختلافی درباره آن وجود ندارد، آغاز شود و تشکیل حکومت انتقالی آخرین مساله در این چارچوب تدریجی است. سند سازمان ملل همچنین به کمیته انتقالی این حق را می‌دهد که بتواند شورای نظامی مشترک تشکیل دهد و علاوه بر آن می‌تواند بستر انتخابات ریاست‌جمهوری آینده در سوریه را در قالب قانون اساسی جدید فراهم کند. زیبا اکبرزاده: پس از توافق هسته‌ای بین ایران و کشورهای غربی، تلاش‌های بازیگران اصلی جهانی و منطقه‌ای برای حل بحران سوریه جدی‌تر شده است و همچنین این توافق در اجماع جهانی برای حل‌وفصل سیاسی این بحران تاثیر عمده‌ای داشته است. آمریکا و روسیه این موفقیت را محملی برای همکاری‌ در حل بحران‌های عمیق از جمله سوریه تلقی می‌کنند ولی با وجود این، اختلافات در حال حاضر بر سر شخص بشار اسد و آینده سیاسی وی پایدار است. روسیه پس از آنکه با آمریکا بر سر حل سیاسی بحران سوریه به توافق رسید، محل رفت و آمد دیپلمات‌ها شده است. هفته گذشته ۳ تن از رهبران عربی، میهمان روسیه بودند؛ رئیس‌جمهور مصر، پادشاه اردن و ولیعهد امارات برای شرکت در نمایشگاه صنایع نظامی روسیه به مسکو سفر کرده بودند و در حاشیه این سفر نیز درباره بحران سوریه و مبارزه با تروریسم داعش به بحث پرداختند. منابع دیپلماتیک اعلام کردند ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در دیدارهایش با عبدالفتاح السیسی، ملک عبدالله دوم و شیخ محمد بن‌زاید درباره مسائل منطقه‌ای از جمله بحران سوریه و تهدید داعش گفت‌و‌گو کرده است و این گفت‌و‌گوها در چارچوب تلاش مسکو برای تشکیل ائتلاف منطقه‌ای علیه داعش می‌گنجد. بنا به این گزارش، با وجود حضور پادشاه اردن و ولیعهد امارات اما حضور عبدالفتاح السیسی از اهمیت بیشتری برخوردار است و دلیل این مساله به میزبانی قاهره از برخی معارضان سوریه بازمی‌گردد. از سوی دیگر، نباید فراموش کرد موضع مصر با موضع کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس به رهبری عربستان درباره سوریه متفاوت است؛ کشورهای جبهه عربستان عقیده دارند پیش از هر کاری باید بشار اسد از قدرت کنار رود و در مقابل مصر و روسیه مبارزه با داعش را در اولویت می‌دانند و عقیده دارند بشار اسد نیز باید در این روند نقش داشته باشد، زیرا هر گونه غیبت بشار اسد در صحنه سیاسی سوریه موجب می‌شود در این کشور سناریوی لیبی تکرار شود. روسیه سعی دارد نظر کشورها را درباره ابقای بشار اسد در چرخه قدرت در سوریه مجاب کند ولی عربستان‌سعودی در خلاف این جریان حرکت می‌کند و بر راه‌حلی اصرار دارد که از همان ابتدا اسد را کنار بگذارد، سناریویی که موفقیت آن بسیار کم است. وزیر خارجه سعودی روز پنجشنبه در سخنانی در لندن گفته است بشار اسد یا باید با حمله نظامی به سوریه یا با راهکاری سیاسی قدرت را ترک کند. سفر فرستاده ویژه جدید آمریکا به روسیه و عربستان سعودی و دیدار با مقام‌های این کشورها را می‌توان در همین راستا ارزیابی کرد. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، روز پنجشنبه با اعلام اینکه مایکل رنتی، فرستاده ویژه آمریکا به سوریه ماموریت دارد در سفر به عربستان سعودی و روسیه به جنگ داخلی در سوریه پایان دهد و در مسیر «حل‌وفصل سیاسی و پایدار بحران تلاش کند»، افزود: «من نمی‌خواهم از جانب روسیه سخن بگویم اما به روشنی تمام می‌گویم سوریه راه‌حل نظامی ندارد. این موضع آمریکا و وزیر خارجه آن است». ناگفته نماند انگیزه‌ای که باعث شد بویژه آمریکا به مذاکره برای پایان دادن به جنگ جاری در سوریه روی بیاورد عبور گروه‌های تروریستی از جمله داعش از خطوط قرمز آن و افزایش قدرت این گروه تروریستی در سوریه بود که این نگرانی را برای آمریکا و دیگر حامیان تروریست‌ها به‌وجود آورده است که با برافتادن نظام اسد قبل از آنکه ساختار جدیدی برای جایگزینی آن شکل گرفته باشد، عملا کل سوریه به دست تروریست‌های تندرو خواهد افتاد و هرج و مرج و افراط‌گرایی در کل منطقه و بویژه پشت مرزهای سرزمین‌های اشغالی ابعادی بی‌سابقه خواهد گرفت. این نگرانی یکی از عوامل اصلی منتفی‌شدن اولویت براندازی رژیم اسد یا برکناری او قبل از آغاز مذاکرات بوده است. تحرکات کشورها برای حل بحران سوریه در حالی شدت گرفته است که هفدهم ماه آگوست اعضای شورای امنیت سازمان ملل در بیانیه‌ای بی‌سابقه بر شروع تلاش‌های جدید برای حل سیاسی این بحران مهر تایید زدند. امیدهای دی‌میستورا تاکنون ۲ نماینده پرتجربه سازمان ملل در امور سوریه، یعنی کوفی‌عنان و اخضر ابراهیمی، با استناد به مواضع سرسختانه طرف‌های درگیر و سنگ‌اندازی کشورهای حامی تروریست‌ها در مسیر حل بحران، تلاش‌های خود را شکست‌خورده اعلام‌ کرده‌اند و راهی جز استعفا ندیده‌اند ولی شرایط بین‌المللی و منطقه‌ای برای پیشرفت طرح‌های استفان دی‌میستورا، نماینده سازمان ملل در سوریه بهتر از قبل شده است و او حل بحران سوریه را نه در چارچوب کنفرانس‌های بزرگ، بلکه از طریق گام‌های کوچک و مذاکرات سخت، آرام و طولانی میسر می‌داند. روز پنجشنبه، منابع آگاه سوری از انتشار مضمون ۲ سند ارائه شده سازمان ملل به دولت سوریه درباره طرح دی‌میستورا برای حل سیاسی بحران این کشور خبر دادند. به گفته این منابع سوری، طبق یکی از این ۲ سند ارائه شده، سازمان ملل از دولت سوریه خواست اسامی اعضای کارگروه خود برای تعیین مجموع راه‍کارهای سیاسی جهت مشخص کردن چارچوب راه‌حل بحران سوریه را ارائه کند. این سند هدف فعالیت این کارگروه‌ها را دستیابی به پیش‌نویس سندهایی به عنوان زمینه مناسب برای برگزاری کنفرانس ژنو ۳ تعیین کرده است. در سند دی‌میستورا همچنین جدول زمانی۹۰ روزه برای ارائه مجموع راهکارها جهت حل بحران سوریه که از ۱۷ آگوست آغاز شد، تعیین شده است. مضمون سند دوم نماینده سازمان ملل در امور سوریه، شامل اجرای بیانه ژنو ۱ است که براساس آن مذاکرات روند خود را دنبال می‌کند. دومین سند ارائه شده همچنین تاکید می‌کند مذاکرات باید از پرونده‌های آسان که اختلافی درباره آن وجود ندارد، آغاز شود و تشکیل حکومت انتقالی آخرین مساله در این چارچوب تدریجی است. سند سازمان ملل همچنین به کمیته انتقالی این حق را می‌دهد که بتواند شورای نظامی مشترک تشکیل دهد و علاوه بر آن می‌تواند بستر انتخابات ریاست‌جمهوری آینده در سوریه را در قالب قانون اساسی جدید فراهم کند.