هدف طرح رتبه‌بندی چیست؛ افزایش حقوق معلمان یا ارتقای جایگاه؟/ رتبه‌بندی دردی را دوا نمی‌کند
طرحی که با عنوان رتبه‌بندی معلمان در ابتدای امسال از سوی معاون اول رییس جمهور ابلاغ شد، شباهتی به طرحی که در راستای سند تحول بنادین آموزش و پرورش باید تهیه می‌شد ندارد و بعید است این طرح بتواند دردی از مشکل معلمان دوا کند.
سرویس اجتماعی فردا- عطاالله سلطاني صبور*: یکی از بندهای سند تحول آموزش و پرورش، رتبه بندی معلمان است تا در این رتبه بندی معلمان ارتقای رتبه و آموزشی داشته باشند و همزمان با دانش روز پیش بروند یعنی یک معلم تصور نکند همین که به استخدام آموزش و پرورش درآمد دیگر نیاز به آموزش ندارد.
متاسفانه اکنون برخی معلمان به ویژه در مقطع دبیرستان با توجه به تغییر کتب آموزشی و تغییرهای فرهنگی جامعه نیاز به آموزش‌هایی دارند که باید این آموزش‌ها به روز باشد. معلم باید تحقیق کند و برای شیوه تدریس خود طرح درس داشته باشد و معلمان نباید همین که ساعت درسی تمام شد دیگر تا فردا کاری به کلاس و مدرسه نداشته باشند.
قرار بود شرایطی پیش آید که حتی یک معلم که در آستانه بازنشستگی هم قرار دارد انگیزه کافی برای برای رشد جایگاه خود داشته باشد. با این رویکرد، وزیر قبلی یکی طرحی را به نمایندگان کمیسیون آموزش ارائه داد که خیلی ایراد داشت و تا پایان وزارت هم تکمیل نشد.
در دولت یازدهم نمایندگان از آقای فانی خواستند که این طرح را تکمیل و ارائه کند. همانطور که می‌دانید وزیر هم هر بار وعده ارائه آن را برای تصویب به کمیسیون می‌داد اما هیچ‌گاه میسر نمی‌شد تا اینکه با فشار و اعتراض معلمان و نمایندگان اوایل امسال یک طرحی را معاون اول رئیس جمهور با این نام ابلاغ کردند. متاسفانه این ابلاغیه، اصلا هیچ شباهتی به رتبه‌بندی معلمان ندارد و بیشتر هدف آن حل مشکلات معیشتی معلمان است چون معلمان نسبت به پایین بودن حقوق خودشان اعتراض دارند. درحالیکه هدف از طرح اولیه در سند تحول، رشد و ارتقای جایگاه معلمی بود که با این هدف، خود به خود حقوق آنها هم افزایش می‌یافت. اما این طرح تنها به افزایش حقوق معلمان توجه دارد. در نظام رتبه بندی معلمان بر اساس 4 رتبه مربی معلم، استادیار معلم، دانشیار معلم و استاد معلم تقسیم‌بندی می‌شدند و بر این اساس معلمان، 80 درصد حقوق هم پایه خود در دانشگاه را دریافت می‌کنند و دقیقا معلمان همپای اساتید دانشگاه می‌شوند. اما در این طرح معلمان به گروه‌های ارشد، خبره و عالی تقسیم می‌شوند که در قانون خدمات کشوری هم به آن اشاره شده است.
همچنین طبق آن چیزی که ما در نظر داشتیم و در سند هم قید شده، دانشگاه فرهنگیان در کنار این سند باید رشته‌هایی را تعریف می‌کرد تا معلمان تخصص ببینند. مثالی که من همیشه در این مورد میزنم این است که در گذشته معلم دوره راهنمایی، زمانی که فوق دیپلم علوم تجربی یا علوم ریاضی داشت می‌توانست چند درس دیگر را هم در مدرسه تدریس کند، اما قرار بود که در دانشگاه فرهنگیان در مقطع کارشناسی رشته‌های چند مهارتی تعریف شود. اما این موضوع در سندی که ارائه شده عنوان نشده است. به هرحال ما برای ارتقا جایگاه نقش معلم در جامعه نیاز داریم تا یک هم سنگی میان معلمان و اساتید دانشگاه صورت بگیرد و پس از آن طرح رتبه بندی اجرا شود تا معلمی که خلاقیت دارد برتر دیده شود.
اگر در نظر بگیریم که هدف از طرح، ارتقا معیشت معلمان بوده باز هم مشکل دارد چون وضعیت بازنشستگان سال‌های قبل مشخص نیست. هرچند که وزیر بارها اعلام کرده که از حضور آنها استفاده می‌کند اما تاکنون خبری نبوده است.
تا کنون منتقدان هم اعلام کردند که این طرح به طور مقطعی مشکلات را حل می‌کند هرچند که برای همین کوتاه مدت هم باز معلمان را راضی نکرده است و آنها با این تورم انتظار افزایش بیش از این را دارند. طبق آنچه در مصوبه مصوبه هیات وزیران آمده است حداقل 15 و حداکثر 50 درصد حق شغل معلمانی که رتبه یک تا 4 را بدست آورند اضافه می‌شود و بین 150 تا 600 هزار تومان افزایش حقوق وجود دارد . این افزایش آنها را به حقوق کارمندی می‌رساند درحالیکه یک معلم جایگاهی بیش از این دارد و حتی وظیفه او از اساتید دانشگاه هم بیشتر است و حساس ترین سال‌های زندگی فرزندان ما با معلمان می‌گذرد.
بنابراین تصور می‌کنم بازهم این افزایش نمی‌تواند انگیزه چندانی در معلمان برای رشد علمی به وجود آورد. اکنون نظام آموزشی کشور به معلمان با انگیزه و توان علمی کشور نیاز دارد و به نظر من وزیر باید در این زمینه تلاش کند که این هم نیاز به یک برنامه‌ریزی درازمدت دارد و با تصمیم‌های مقطعی نمی‌توان دردی از این مشکلات برطرف کرد.
*رئیس کمیته آموزش و پرورش کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی