مستند سه نسل از قربانیان نارنجی یک جنگ + تصاویر

به گزارش خبرنگار فردا مستند 42 دقیقه‌ای "نسل سوم" به روایت نسل سوم مردم جنگ زده ویتنام می‌پردازد که در اثر حمله آمریکایی ها صدمات جبران ناپذیری را متحمل شدند؛ این مستند ساخته محمدعلی رخشانی همزمان با سالروز تجاوز آمریکایی ها به خاک ویتنام در سالن امیرحسین فردی واقع در حوزه هنری رونمایی شد.

روح زندگی در برابر مشکلات

مستند "نسل سوم" در ابتدا به بازخوانی جنگ ویتنام طی سال‌های 1955 تا 1975 میلادی می‌پردازد و سپس طی مصاحبه‌هایی که با برخی از آسیب دیدگان این جنگ انجام می دهد جنایات رخ داده از سوی آمریکا‌یی‌ها بر این کشور را به تصویر می‌کشد و بخشی از این اثر توسط یکی از تعلیم دهندگان فرزندان والدین قربانی جنگ که مدیر خانه صلح ویتنام نیز شناخته می‌شود روایت شده است.

در این اثر صدمات وارده به قربانیان سمی موسوم به عامل نارنجی به تصویر کشیده شده و در عین حال یکی از بخش هایی را که می‌توان آن را نقطه قوت این مستند دوبله شده عنوان کرد جریان داشتن روح زندگی و امیدواری به آینده در میان خیل عظیمی از مشکلات غیر قابل حل به وجود آمده برای مردم ویتنام است.

عامل نارنجی هنوز قربانی می گیرد

اثرات مخرب حمله آمریکایی‌ها به مردم ویتنام پس از عبور از دو نسل و رسیدن آن به نسل سوم تازه در حال ظهور و بروز است و یکی از بزرگترین دغدغه‌های آنها تداوم اثرات مخرب سم عامل نارنجی بر نسل‌های بعد از آن است.

بخش‌های دیگری که در این اثر به چشم می‌خورد توانایی‌ها و استعدادهایی است که این افراد برای تداوم زندگیشان از خود نشان می دهند.

سم دی اکسین سمی است که آمریکایی‌ها به طور گسترده در این جنگ به کار بردند که به نابودی هر موجود زنده که در تماس با آن قرار می گرفت منجر می شد. این موضوع منجر جهش های ژنتیکی و تولد کودکان ناقص و معلول در نسل سوم ویتنام شد؛ همچنین از بین رفتن منابع طبیعی این کشور از دیگر آثاری است که ایالات متحده با به کار بردن عامل نارنجی در این کشور به یادگار گذاشت.

یک مسئله جهانی ، یک فاجعه انسانی

در مراسم رونمایی از این مستند محمدعلی رخشانی، کارگردان اثر و مرتضی غرقی، خبرنگار صدا و سیما در آمریکا به ارائه نظرات خود پرداختند البته سعید مستغاثی، کارشناس مسائل فرهنگی از دیگر مهمانان این جلسه بود که امکان حضور پیدا نکرد.

در ابتدا رخشانی در خصوص ایده این کار توضیح داد: ایده و موضوع آن از طرف مرکز مستند سوره حوزه هنری پیشنهاد شد و پس از اندکی تحقیق و متوجه شدن اینکه این مسئله یک مسئله جهانی و یک فاجعه انسانی است و اینکه چه در کشور ما و چه در کشورهای دیگر کمتر راجع به این مسئله کار شده وظیفه خود دانستم تا با ساخت این فیلم بتوانم رسالت خود را انجام بدهم.

وی افزود: بعد از اینکه سفری به ویتنام داشتم متوجه شدم که تعدادی کار تلویزیونی راجع به این موضوع ساخته شده است و هر یک از آنها به یک موضوع گذرا اشاره کرده‌اند به همین دلیل تصمیم به ساخت اثری گرفتم که تا حدودی متفاوت از کارهای انجام شده باشد و به این منظور به خانه صلح آنفوک رفتم و پس تهیه یک فیلمنامه به تولید این اثر پرداختیم.

خسارت به نسلی که حتی جنگ را ندیده

این کارگردان گفت: زمانی که وارد ویتنام شدم استرس فراوانی داشتم از اینکه بخواهم با این کودکان رو در رو بشوم و اینکه به عنوان یک انسان چه واکنشی با این موضوع داشته باشم برای خودم خیلی عذاب آور بود.

رخشانی درباره بخشی از مشکلات کارشان در ساخت این اثر گفت: اوایل کار افرادی که در خانه صلح حضور داشتند فکر می‌کردند که ما به دنبال منافع خودمان هستیم اما زمانی که با آنها خالصانه صحبت کردیم آنها نیز به اصل موضوع پی بردند و همکاری صمیمانه ای را با ما شروع کردند. برای ما سوال بود که چرا باید این اتفاقات بیافتد و نسل سوم مردم ویتنام که اصلا در جنگ حضور نداشتند مورد آسیب جنگی قرار بگیرند که ده‌ها سال پیش رخ داده است چراکه بسیاری از همین افراد می توانستند از بزرگترین هنرمندان، وزرشکاران و یا سیاستمداران ویتنام باشند.

کره زمین بیش از این طاقت جنگ افروزی ندارد

این مستندساز ادامه داد: باید ببینیم در طول تاریخ چه کسانی جنگ افروزی کردند و چه کسانی بخاطر منافع خودشان جهان را به آتش کشیدند، کره زمین بیشتر از این طاقت جنگ و جنگ افروزی را ندارد و وظیفه عکاس، فیلم ساز و خبرنگار در هر جای دنیا این است که باید بر ضد جنگ و برای تشویق مردم به صلح تلاش کند.

وی گفت: نسل سوم فیلمی است که روایت می‌کند اگر جلوی جنگ‌ها گرفته نشود و شفاف‌سازی و آگاهی به مخاطب داده نشود این پروسه و زشتی ادامه خواهد داشت.

رخشانی در پایان سخنانش گفت: امیدوارم که این مستند تاثیر خود را داشته باشد و افتخار می‌کنم که به عنوان یک فیلم ساز فرصتی پیش آمد تا بتوانم در زمینه اطلاع رسانی این موضوع نقشی داشته باشم و برای صلح تلاشی کرده باشم.

واقعیت هایی که آشکار نیست

مرتضی غرقی نیز در ادامه این نشست بیان داشت: برخی از واقعیت ها از چشم بسیاری از انسان‌ها دور است و کسانی که کمک می‌کنند تا این واقعیت ها به درک واقعی مردم برسد مدیون کسانی هستند که این واقعیات را آشکار می کنند.

وی با ابراز امیدواری مبنی بر اکران این مستند بر روی پرده سینما گفت: باید افرادی هم به عنوان نماینده از کشورهای غربی در این نشست‌ها حضور یابند و مشاهده می کردند که این تصاویر بخش کوچکی از جنایاتی است که این کشورها انجام داده‌اند. آنها نمونه چنین کاری را در ایران تکرار کردند و عامل افشا کننده آن صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران بود که فیلم آن را به سراسر جهان مخابره کرد.

بعد از آن در حمله آمریکا به عراق هم مجددا از بمب‌های آغشه به اورانیوم ضعیف شده استفاده کرد و فرزندان بسیاری از خانواده های این کشور دچار معلولیت شدند و چون رسانه های اصلی در دست خود آنها است صدای مظلومیت این کشورها هیچ وقت به گوش جهانیان نمی‌رسد.

باید با همین رسانه ها کار کنیم

اینکه یک نفر از ایران به ویتنام می‌رود و در این مورد فیلم می‌سازد کار بزرگی محسوب می‌شود چرا که موضوع حقوق بشر در دنیا به صورت یک ملعبه در آمده علیه کشورهای در حال توسعه برای پیشبرد اهداف سیاسی خودشان و اینکه حقوق بشر ابزاری است که بتوانند کشورها را تحت فشار قرار بدهند و اهداف سیاسی خودشان را پیاده کنند شکی نیست.

غرقی ادامه داد: کاری که ما می‌توانیم انجام بدهیم این است که با همین رسانه‌هایی که در دست داریم در آگاه سازی مردم جهان نسبت به جنایات رخ داده مضایقه نکنیم چرا که وقتی با مردم آن کشورها صحبت می‌کنیم آگاهی نسبت به اینکه کشورهایشان در دنیا چه جنایاتی انجام می‌دهند ندارند و کاری که می‌تواند به عنوان رسالت ما قرار بگیرد این است که بتوانیم در دنیای غرب افشاگری کنیم و نباید اینطور تصور شود که ما در یک طرف دنیا هستیم و آنها در یک طرف دیگر؛ امروزه به راحتی می توان این ارتباط را برقرار کرد.

این خبرنگار تاکید کرد: باید گروه های صلح ایجاد کنیم و این افراد به کشورهای دیگر بروند این فیلم‌ها را به نمایش بگذارند و در این زمینه تبلیغ کنند و بگویند که دولت‌های آنها چه جنایاتی را مرتکب شده‌اند و از طریق ملت‌های خودشان دولت‌های آنها را تحت فشار قرار بدهیم. در حال حاضر کشورهایی خواستار صلح هستند که خودشان از قربانیان جنگ افروزی هستند و کشورهایی که این جنگ‌ها را به راه انداختند تنها شعار صلح می‌دهند.

گفتنی است این مستند طی سال 2014 تهیه و تدوین شده و حامی ساخت آن مرکز مستند سوره حوزه هنری بوده است.