پیش‌بینی‌ یک نماینده درباره بازار مسکن

نماینده: یکی از نمایندگان چندوجهی مجلس سیدمهدی هاشمی است. نماینده مردم تهران و رئیس کمیسیون عمران مجلس، رئیس فراکسیون ورزش و رئیس فدراسیون تیراندازی، عضو هیئت مؤسس جمعیت جانبازان و رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان است. هماهنگی برای دعوت از وی چند هفته‌ای طول کشید تا بالاخره در هفته تعطیلات صحن علنی فرصتی ایجاد شد تا با وی به گپ و گفت بنشینیم. از معدود نمایندگانی بود که چند ساعت قبل از حضورش در دفتر سایت از جزئیات سؤالات پرسید تا آمادگی نسبی داشته باشد. علیرغم اینکه درد چشمانش اذیتش می‌کرد ولی سر قولش ماند و مهمان ما شد تا درباره عملکرد وزارت راه در حوزه مسکن، وضعیت استیضاح عباس آخوندی، برنامه‌های انتخاباتی جمعیت جانبازان و رویکرد دولت در حمایت از ورزش با ما گفتگو کند. اقدامات دولت در حوزه مسکن چقدر عملیاتی بوده است؟ فعالیتی برای خروج بازار از رکود یا برای تأمین مسکن اقشار کم‌درآمد انجام شده است؟ تا پیش از دولت نهم و دهم اقدام اساسی جدی و بزرگی در تأمین مسکن نداشتیم تا اینکه موضوع تحت عنوان مسکن مهر مطرح شد. البته این طرح از همان ابتدا بی‌اشکال نبود، اما با توجه به اینکه اصل آن ضروری و موردقبول واقع شده بود، همواره مورد حمایت و پشتیبانی جدی قرار می‌گرفت. یکی از مطالبات جدی مردم و نمایندگان در دولت جدید نیز حل همین مسئله است، دکتر روحانی و آقای آخوندی به‌عنوان متولی امر، هم در شعارهای انتخاباتی و هم در کسب رأی اعتماد وزیر راه و شهرسازی همواره بحث مسکن و پروژه مسکن مهر را مورد تأکید و تأیید قرار می‌دادند. با توجه به اینکه کار پروژه مسکن مهر کار بزرگ و خوبی بود، باید تلاش می‌شد همان‌طور که این حرکت روند خودش را طی می‌کند اشکالاتش هم برطرف شود؛ اما متأسفانه تقریباً از ابتدای شکل‌گیری دولت، مسئولین حالت تقابلی با این طرح داشتند. علیرغم اینکه شاید اوایل مستقیماً تقابل نمی‌کردند، اما به‌مرور این تقابل بیشتر شد و طرح را نیز زیر سؤال بردند؛ اگر نخواهیم بگوییم متوقف کردند، می‌شود گفت کار را بسیار کند کردند و طرحی را هم جایگزین آن نکردند. بالاخره مسکن مهر به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین طرح‌های مسکن نظام و دولت بود و بخش قابل‌توجهی صاحب‌خانه شدند. این تأخیر و توقف که در کار مسکن مهر به وجود آمد هم برای متقاضیان و هم برای سازندگان و هم برای دولت موجب افزایش هزینه شد. اعتماد مردم نسبت به دولت را نیز کاهش داد. خود دولت طرح‌هایی را مطرح می‌کرد، پیشنهاد‌های دولت چقدر عملیاتی شد؟ طرحی به نام مسکن اجتماعی در حد شعار و پیشنهاد و به‌عنوان ایده در جلسات کارشناسی مطرح شده بود. این طرح نه کامل بود، نه تدوین‌شده بود و نه به تصویب جایی رسیده بود. بعد از مطالبات جدی صورت گرفته، موضوع طرح جامع مسکن هم مطرح شد، ولی الآن که حدود دو سال از عمر دولت می‌گذرد هنوز هیچ طرح جامع و مدون و مصوبی را ندیدیم. همان طرح مسکن اجتماعی هم فقط نیاز دو دهک پایین جامعه را تأمین می‌کرد. وام مسکن که اخیراً بانک مرکزی مصوبه آن را ابلاغ کرده است چقدر در تأمین مسکن مؤثر است؟ بحث وام خرید مسکن که مطرح شد چیز جدیدی نبود؛ همان وام قبلی بود که سقفش افزایش یافت، البته نسبت به سقف تورم هم خیلی نتوانست خلأها را پر کند. ضمن اینکه همین هم از سال آینده شروع می‌شود. برخی از طرح‌های اجراشده مسکن مهر که در دولت قبل صورت گرفته با اشکالاتی مواجه است، دولت چه اقدامی در این زمینه انجام می‌دهد؟ قراردادها یک تعهد حقوقی است و نهایتاً دولت موظف است طرح را تکمیل کند و تعهدات را انجام بدهد. ما نیز این موضوع را مکرراً پیگیر بودیم و هستیم، امیدواریم نتیجه‌بخش باشد؛ از جمله محورهای اساسی استیضاح دکتر آخوندی هم موضوع مسکن است. پیش‌بینی‌تان برای وضعیت آینده بازار چیست؟ این رکود حاکم بر بازار کی به رونق تبدیل می‌شود؟ موضوعی که موجب ایجاد رکود در بخش مسکن شد نه‌تنها جلو تورم را نگرفت، بلکه ما یک تورم انتظاری را هم پیش‌بینی می‌کنیم. بررسی در پنجاه سال گذشته نشان می‌دهد، هر دو یا سه سال جهشی را در قیمت مسکن شاهد بودیم. قطعاً این رکود موجب تندتر شدن جهش خواهد شد. علاوه بر اثرگذاری موضوع عرضه و تقاضا، عدم سیاست‌گذاری و نداشتن افق مشخص برای موضوع مسکن ـ که انتظار اقشار مختلف جامعه است ـ موجب کندی و کاهش تولید در بخش مسکن شد. به‌تبع آن اشتغال سازنده‌ای که سرمایه‌های زیادی را نیز جذب می‌کرد، کاهش یافت. در حال حاضر در شرایط عدم کاهش تقاضا، تقریباً تولید مسکن به نصف کاهش پیدا کرده است. تقاضا به دلیل عدم شفافیت سیاست‌ها در حالت انتظار باقی‌مانده است که موجب انباشتگی تقاضا می‌شود و به یک‌باره در بازار سرازیر خواهد شد. این تفکر که دولت قرار نیست چاره‌ای بیندیشد و یا اعلام سیاست‌هایی خلاف انتظار جامعه موجب سلب اعتماد شده است. افراد که در یک زمان‌بندی مشخص امید به خانه‌دار شدن داشتند، اکنون دسترسی‌شان به مسکن ملکی دیرتر و یا غیرممکن شده است؛ چراکه قشر متوسط و رو به پایین جامعه روند درآمدی ثابتی دارند. امیدواریم دولت در موضوع مسکن سیاست‌گذاری دقیق و صریحی داشته باشد و بتواند به اشتغال و تولید مسکن رونق بدهد. قطعاً یکی از شاخص‌های ارزیابی دولت آقای روحانی موضوع مسکن خواهد بود. این روزها کمیسیون عمران درگیر بررسی استیضاح وزیر راه هم هست. به‌عنوان رئیس کمیسیون نظرتان نسبت به استیضاح چیست؟ طبق آیین‌نامه کمیسیون اجازه ندارد نسبت به استیضاح اظهارنظر کند. کمیسیون فقط متقاضیان استیضاح را با استیضاح شوندگان رودررو کرده و سؤالات و پاسخ‌ها را می‌شنود. نهایتاً قضاوت تخصصی خود را نیز به بدنه مجلس تزریق می‌کند، اما به‌صورت رسمی حق اظهارنظر ندارد. استیضاح‌کنندگان چند نفر هستند؟ تا الآن کسی قانع شده و منصرف شود؟ حدود ۲۵ نفر از وزیر راه سؤال دارند. بااینکه عمده نمایندگان جزء استیضاح‌کنندگان نیستند اما از عملکرد وزارت راه و شهرسازی ناراضی هستند. همواره در اکثر سؤالات و استیضاح‌ها به این‌گونه است که چند نفر از وزیر سؤال می‌پرسند، اما همه رأی می‌دهند و روی پاسخ وزیر قضاوتی عمده می‌شود که با قضاوت اقشار مختلف جامعه نیز هماهنگی دارد. به نظرتان وزیر استیضاح می‌شود؟ به این بستگی دارد که استیضاح شونده در فرصت به وجود آمده چگونه رفتار کند. یک زمانی وزیر مشکل را می‌پذیرد و قول می‌دهد که آن را برطرف کند؛ قاعدتاً اگر این شرایط وجود داشت نباید طرح استیضاح اتفاق می‌افتاد، مانند فرصتی که به آقای فرجی دانا داده شد و ایشان قول‌هایی نیز دادند اما عملی نشد. به‌هرحال این یک زنگ خطر، چالش و پاشنه آشیل است. محورها و موضوعات استیضاح بسیار مهم است، همان‌طور که محورهای بسیار مهم دیگری نیز ذکر نشده و اگر استیضاح شکل بگیرد و مطرح شود شاید عموم مردم و حتی بسیاری از نمایندگان تازه متوجه شوند که چنین موضوعی هم هست؛ اینجا طبیعی است که نوع نگرش و تصمیمشان نسبت به استیضاح متفاوت خواهد بود. مثلاً چه موضوعاتی ممکن است مطرح شود؟ موضوع حوادث و ایمنی که از مهم‌ترین موضوعات است و با جان مردم سروکار دارد موجب نگرانی بسیاری شده است. به‌طور مثال اگر بدانند هواپیما و قطاری که سوار می‌شوند ناامن است قطعاً طیف کثیری دیگر سوار نخواهند شد. در جایگاه‌هایی افرادی که از تخصص و تجربه کافی برخوردار نیستند منصوب شده‌اند. آن هم جایی که با جان مردم سروکار دارد. یا مواقعی اشکالات گفته شده است، اما مسئول مربوطه به دلیل عدم تعهد، تخصص و توانمندی، بی‌توجه بوده و یا برخورد منفی کرده است. همیشه در حوادث رانندگی سه عامل خودرو، راه و راننده موجب بروز حادثه می‌دانند. وسایل نقلیه و راه‌ها پر از اشکال است، اما در اغلب تصادفات تنها راننده را مقصر می‌دانیم. باید بررسی شود که چند درصد فرودگاه‌ها استاندارد است. بعضی از آن‌ها تاریخ فعالیتشان در چارچوب‌های استاندارد منقضی شده است، اما مردم از این موضوع اطلاعی ندارند و در حال حاضر به دلیل اینکه به دولت و سیستم اعتماد دارند به راحتی از این وسایل نقلیه استفاده می‌کنند. نباید فرصت به دست آمده به‌راحتی نادیده گرفته شود. درست است که استیضاح یک تهدید است اما می‌توان آن را تبدیل به فرصتی جهت رفع مسائل و مشکلات کرد. مجلس نیز همواره برای حل مشکلات حمایت کرده و برای این موضوع اعتباری از صندوق ذخیره ارزی در نظر گرفته است، اما متأسفانه تاکنون بهره درستی نبرده‌اند. شما جزء هیئت مؤسس جمعیت جانبازان هستید، کمی از نحوه شکل‌گیری این تشکل و برنامه‌های انتخاباتی جمعیت برایمان میگویید؟ جانبازان همیشه در خط مقدم دفاع از ارزش‌های انقلاب حاضر بودند. به دلیل اینکه در جبهه فرهنگی انقلاب شاهد نارسایی و مشکلات بسیاری هستیم این ضرورت دیده شد که تشکلی با هدف حفظ، گسترش و مطالبه ارزش‌های انقلاب شکل بگیرد. جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی وجهه غالب شکلی‌اش فرهنگی است. یک زمان صحنه دفاع از ارزش‌های انقلاب وابسته به حضور و حمایت از ارزش‌ها و افراد ارزشی نظام می‌شود که انتخابات هم می‌تواند یکی از این صحنه‌ها باشد، ولی هنوز به‌طور جدی به موضوع انتخابات نپرداختیم. اصولگرایان پس از عدم وحدت در انتخابات ریاست جمهوری باید چه راهبردی را مد نظر قرار دهند که اصلاح‌طلبان مجلس آینده را در اختیار نگیرند؟ به نظرم در مقابل عبارت «اصولگرا» به کار بردن نام «غیر اصولگرا» مناسب‌تر از «اصلاح‌طلب» است؛ چراکه به‌هرحال اصولگرایان هم به‌نوعی خواهان اصلاحات هستند، اما در طیف مقابل افرادی وجود دارند که خواهان اصلاح نیستند، برخی به دنبال تخریب‌اند و نمی‌شود به آنها جبهه اصلاح‌طلب خطاب کرد. در خصوص انتخابات پیش رو نیز مسلم است که اگر احزاب و گروه‌های سیاسی به‌نوعی متحد و منسجم باشند و درگیر تفرق و بهم ریختگی نشوند، خودش یک موفقیت بسیار بزرگ برای نظام و انقلاب است و تحقق یکی از آرزوهای شهید مظلوم بهشتی خواهد بود. احزاب و گروه‌ها و تفکرات را نمی‌توان شمارش کرد. اکنون برخی از این احزاب و گروه‌ها لجام‌گسیخته حرکت می‌کنند؛ درصورتی‌که بسیاری از آن‌ها با یکدیگر هم‌پوشانی دارند و شاید بشود بین این احزاب وحدت ایجاد کرد تا موجب نظام‌مند شدن آن شود. به‌عنوان رئیس فراکسیون ورزش مجلس ارزیابی‌تان از سطح ورزش جامعه چیست؟ اصلی‌ترین هدف ترویج و توسعه ورزش، ارتقاء سلامتی و نشاط و ترویج ارزش‌های اخلاقی و روحیه جوانمردی است. این موضوع ریشه در ارزش‌های ما دارد و احادیث بسیاری از پیامبر اکرم در خصوص توجه به این مهم نقل شده است. ورزش یکی از نیازها و ضروریات زندگی ما است که متأسفانه به جنبه سلامت این موضوع کمتر توجه داریم. ورزش باید به‌عنوان ۱۰ نیاز اولیه جامعه باید قرار بگیرد. حکومت و دولت باید به موضوع ورزش توجه ویژه‌ای داشته باشد. ورزش تفریح است اما نباید نگاه صرفاً تفریحی به آن داشت. ابتدا باید ورزش همگانی را در کشور ساری و جاری کنیم و در مرحله بعد به این برسیم که هر فرد در کشور به یک رشته تخصصی بپردازد. اگر از منظر حرفه‌ای و قهرمانی به ورزش نگاه کنیم باید دید کدام حرفه برای ما ارزش مادی یا معنوی دارد. نگاه امام و حضرت آقا به ورزش از منظر ارزشی است. ما نمی‌خواهیم به ورزش از موضع تجاری نگاه کنیم ولی بعضی ورزش‌های ما تبدیل به تجارت شده است. باید دید که کدام رشته‌های ورزشی در کشور با جغرافیا و فرهنگ و آداب رسوم ما تطبیق بیشتری دارد و آن را ترویج و تبلیغ کنیم. یک سری از ورزش‌ها ریشه در اعتقادات و تاریخ ما دارد و باید توجه به آن‌ها بیشتر شود. برخی ورزش‌ها نیز برای ما ارزش قهرمانی دارد. ما ۸ رشته ورزشی داریم که پر مدال‌ترین رشته‌ها در سطح دنیا هستند. در جهان کشورهایی که عنوان قهرمانی دارند ۷۰ درصد مدال‌های خود را از طریق این ۸ ورزش کسب کرده‌اند. این حرف حضرت آقا است که ما در بسیاری از اوقات حرفمان را روی سکوهای قهرمانی می‌زنیم و توانمندی‌های خود را آنجا به رخ دیگران می‌کشیم. هنگامی‌که خانم محجبه‌ای در رشته تیراندازی در مقابل تمام کسانی که در سطح دنیا با بهترین امکانات تمرین می‌کنند و تمام وقت خود را صرف ورزش کرده‌اند، مدال طلا می‌آورد و کشورهایی با ارتش‌ها و امکانات بالاتر از یک خانم ارزشی بسیجی ما عقب می‌مانند، این به رخ کشیدن توانایی و توانمندی غیرت ایرانی است؛ نباید از این صحنه‌ها غافل بود. کدام‌یک از این ۸ ورزش مدال‌آور تر است؟ در بین تمام رشته‌ها در کشور ما تیراندازی بالاترین شانس کسب رتبه و مدال را دارد و نیمی از مدال‌ها نیز توسط خانم‌ها کسب شده است. شما در جریان برنامه وزارت ورزش برای حمایت از ورزش‌های مدال‌آور هستید؟ آنچه احساس می‌شود این است که برنامه و سیاستی برای حمایت ندارند. امیدواریم کم‌کم اقدامات مثبتی انجام شود، ولی حداقل ما ندیدیم در تیراندازی چنین تفکری حاکم باشد. از موضع فراکسیون مجلس هم که نگاه می‌کنیم برنامه‌ای را ندیده‌ایم. در این ورزش به‌خصوص بانوان بیشتر از آقایان فعال بودند و موفق‌تر ظاهرشده‌اند و تأثیرگذاری بیشتری هم دارد. خانم تیرانداز چادری ما که در المپیک لندن حضور یافته بود تا چند روز تیتر یک رسانه‌ای مانند بی‌بی‌سی بود. با ورزش می‌توان به رقبای خود در صحنه بین‌الملل پاسخ کوبنده‌ای داد. اخیراً آیت‌الله جنتی در مصاحبه‌ای گفته بودند به‌صورت ثابت ورزش می‌کنند، مقام معظم رهبری نیز ظاهراً برنامه منظمی برای ورزش و کوهنوردی دارند. شما از چهره‌های سیاسی یا مسئولین کشور افراد ورزشکار دیگری را می‌شناسید؟ تنها آیت‌اللهی که در ورزش کشور حضور رسمی دارند آیت‌الله حائری شیرازی هستند که عضو هیئت‌رئیسه فدراسیون تیراندازی هستند. آیت‌الله نوری همدانی نیز با وجود سن بیش از ۸۵ سال سلامتی خود را از ورزش می‌دانستند. ایشان یک‌وقت به من گفتند «هر روز صبح بعد از نماز یک ساعت در منزل ورزش و نرمش می‌کنم و یک ساعت نیز عصرها به کوه می‌روم.»