سریال تراژیک عبور از عارف تا کجا ادامه می‌یابد؟/ رئیس مجلس نقد در برابر رئیس مجلس نسیه

سرویس سیاسی فردا؛ انتخابات آتی مجلس شورای اسلامی برای جریان اصلاح‌طلب از اهمیت بسزایی برخوردار است. اصلاح‌طلبان از همین حالا برای انتخابات تشکیلاتی را تحت عنوان شورای راهبردی انتخابات تشکیل داده‌اند تا نامزدهای خود را با نام نماینده وارد ساختمان بهارستان کنند. چند نکته در مورد راهبرد انتخاباتی اصلاح‌طلبان برای مجلس مطرح است.

مجلس ششم تکرارشدنی نیست

یکی از موارد حائز اهمیت در تصمیم گیری انتخاباتی اصلاح‌طلبان مدل مجلس پیشنهادی این جریان سیاسی است. از حدود یکسال پیش مدل مجلس پنجم به عنوان مدل مطلوب اصلاح‌طلبان مطرح شده است. اصلاح‌طلبانی که قطعا مجلس ششم را بیشتر از مجلس پنجم می‌پسندند به این نتیجه رسیده‌اند که بضاعت و توان آنها تنها در حد و اندازه مجلس پنجم است. گفته می‌شود این موضوع بنابر نگاه واقع‌بینانه اصلاح‌طلبان و اوضاع آنها در سپهر سیاسی کشور مطرح شده است.

یک نظریه وجود دارد که اصلاح‌طلبان با توجه به تندرویی‌هایی که در دوران فتنه سال 88 انجام دادند، خود به خود به حاشیه رفتند و به این نتیجه رسیده‌اند که رقابت در چارچوب حضور اصلاح‌طلبان و اصولگرایان معتدل به نفع آنها خواهد بود. چراکه با تعدیل فضا چهره سیاسی آنان نیز ترمیم می‌شود و از سوی دیگر با افراط گری‌های مشابه بازهم این اصلاح‌طلبان هستند که به حاشیه رانده خواهند شد و بازگشت سیاسی اصلاح‌طلبان دیگر در چنین شرایطی بسیار سخت‌تر از گذشته خواهد بود. چراکه تا کنون بدنه اجتماعی که اصلاح‌طلبان خود را بسیار در این زمینه دچار نقص می‌بییند با بدبینی خاصی به تحرکات سیاسی این جریان می‌نگرند.

اصلاح‌طلبان این موضوع را مطرح می‌کنند که دولت اصلاحات در زمان مجلس پنجم هیچ‌گاه دچار تعارض نگردید، درحالی که مجلس ششم اصلاح طلبان را به قهقرا کشاند. اصلاح‌طلبان حتی پیش‌بینی می‌کنند که با توجه به شرایط یک اقلیت اصلاح‌طلب و یک اکثریت اصولگرای معتدل در مجلس شکل بگیرد و از این رو سعی دارند که اصولگرایانی در مجلس راه بیابند که کمتر با دولت و جریان اصلاح‌طلب زاویه سیاسی دارند و رویکرد همراه‌تری را در مجلس در پیش می‌گیرند.

این مسیر البته تنها به مدل پیشنهادی مجلس ختم نمی‌شود بلکه نامزدهای انتخاباتی اصلاح‌طلبان برای پست‌های کلیدی مجلس نیز نشان‌دهنده بضاعت اندک اصلاح‌طلبان است.

رئیس مجلس مطلوب آنها ناطق نوری یا عارف است

رئیس مجلس پنجم نیز مشخص است. حجت الاسلام ناطق نوری که با وجود اینکه رقیب سیاسی اصلاح‌طلبان در انتخابات سال 76 بود رابطه خوبی با دولت اصلاحات برقرار کرد. اما با وجود اصرارهای مکرر اصلاح‌طلبان وی اعلام داشت که عمر سیاسی‌اش تمام شده است.

اما با وجود کناره‌گیری حجت‌الاسلام ناطق نوری٬ محمدرضا عارف که بنابر عقبه سیاسی که دارد بایستی به عنوان نامزد اصلی و سرلیست اصلاح‌طلبان مطرح شود، کمتر مورد توجه اصلاح طلبان قرار می گیرد. تحرکات سیاسی عارف در ماه مبارک رمضان نیز بیشتر از اصلاح طلبان دیگر به چشم می آید. وی ضیافت افطاری برپا کرد و اصلاح طلبان و برخی از اعضای گروه های سیاسی حاشیه دار مانند نهضت آزادی را در این مراسم دعوت کرد. وی در مراسمات دیگر نیز حضور فعال داشته است که بیشتر این موارد به عنوان افطاری های انتخاباتی با حضور اعضای ستادش انجام شده است.

عطریانفر: لاریجانی نقد بهتر از عارف نسیه است!

با این حال اصلاح‌طلبان می‌گویند که نقد را رها نمی‌کنند که به نسیه بچسبند. محمدعطریانفر، یکی از اعضای اصلی حزب کارگزاران سازندگی، در این باره می گوید: «آقای عارف شخصیت محترمی دارند. وقتی در این مقام موقعیت جناب آقای لاریجانی را تایید می‌کنیم به مفهوم تعریض به جناب آقای عارف نیست. تجربه پیشین سیاسی آقای عارف در حوزه اجرایی و کابینه موفق بوده است، اما ایشان تجربه پارلمانی ندارند. دوم اینکه به گذشته رفتار سیاسی این دو بزرگوار که نگاه میکنیم، تناسب رفتاری جناب آقای لاریجانی را برای ایفای نقش میانجی‌گرایانه در مجلسی که ترکیبی از دو قطب قدرت چپ و اکثریت مطلق راست است را مناسب‌تر می‌دانیم. مدیریت او جناح‌ها را در یک الفت سازگار و نه جبری قرار می‌دهد. به نظر می‌رسد کارکرد و اثربخشی ایشان در آن موقعیت مناسب‌تر از آقای عارف باشد.»

وی در این باره تاکید می‌کند: «اگر بخواهیم توجه‌مان را به تجربه‌های پیشین معطوف کنیم خروجی «نقد قابل اعتماد» جناب آقای لاریجانی احتمالا برای ما مناسب‌تر از «موقعیت نسیه و غیر نقد» آقای عارف است که نمی‌دانیم چه اتفاقی خواهد افتاد.

عبور دوباره اصلاحات از عارف؟

بنابراین به نظر می‌رسد بعد از انتخابات یازدهم ریاست جمهوری تراژدی عبور اصلاحات از عارف دوباره تکرار شود. اصلاح طلبان در جمع بندی های خود به مدل مجلس پنجم رسیده اند. از این رو سعی دارند که مهره‌های مجلس پنجم را در انتخابات دهم مجلس شورای اسلامی بازنمایی کنند. اصلاح طلبان مطرح می کنند که بعد از اینکه نتوانستند ناطق نوری را برای ریاست مجلس اینده مجاب کنند به علی لاریجانی فکر می کنند تا کاندیدای خود را برای ریاست مجلس از دست ندهند. از این رو مطرح می کنند که تجارب انتخاباتی علی لاریجانی از وی شخصیت قابل اعتمادی ساخته است. واقعیت این است که مجلس فعلی نیز با ریاست علی لاریجانی سعی کرده بیشترین تعامل و کمترین تنش را با دولت برقرار سازد. اما اصلاح طلبان به تغییر نیروهایی در مجلس فکر می کنند که گاها با دولت زاویه سیاسی شدیدی داشته اند و از این رو تغییر صندلی های این افراد در مجلس را خواستار هستند.

اصلاحات از سوی دیگر در پروژه وحدت نیز با چالش حضور عارف در شورای راهبردی روبرو هستند. عارف گرچه مهره‌ای خودی برای اصلاح طلبان محسوب می شود اما مانند بازیکن فوتبالی که داخل تاکتیک تیم بازی نمی کند برای اصلاح طلبان به مهره‌ای غیر ضروری بدل شده است که تنها به سبب شانیتی که دارد وی را به عنوان کاندیدا قبول می‌کنند اما نمی خواهند جایگاه اصلی را به وی پیشکش کنند. همین موضوع هم سبب دو دستگی در جریان اصلاحات ومشروعیت شورای راهبردی اصلاحات شده است. پوست اندازی که در این جریان اتفاق افتاده است بیشتر در قالب تحکیم قدرت اصلاح طلبان نسل اولی است و این در شرایطی است که نواصلاح طلبان این ساختار را با چالش روبرو کرده‌اند و عارف یکی از مهره‌های اصلاح طلبان است که در گروه مقابل قرار دارد و بیشترین پتانسیل ایجاد این چالش در او نهفته است.