جزئیات ۴ برنامه ملی درمان بیماری ها

دکتر محمد آقاجانی در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن ارائه گزارشی از کمبود تخت بیمارستانی، نیروی انسانی، تجهیزات پزشکی و... در بیمارستان های دولتی و دانشگاهی، به برنامه های حوزه معاونت درمان وزارت بهداشت در سال جاری نیز اشاره کرد.

کمبود شدید تخت بیمارستانی

معاون درمان وزارت بهداشت، اولین چالش پیش روی بیمارستان های دولتی را کمبود تخت عنوان کرد و اظهارداشت: بحث کمبود تخت و عدم توسعه بیمارستان های کشور یک موضوع جدی است که به دلیل عدم سرمایه گذاری کافی در طی دهه های گذشته رخ داده است، بطوریکه در حال حاضر به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت کشور ۱.۵ تخت بیمارستانی داریم. در حالی که این عدد در ژاپن ۱۳.۵، در کره ۱۰.۵، در اروپا ۷.۵، در ترکیه ۲.۷ و در اکثر کشورهای منطقه ما هم بیش از تعداد تخت بیمارستانی در ایران است.

آقاجانی با تاکید بر اینکه ۱.۵ تخت به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت کشور شامل بیمارستان های دولتی و خصوصی است، تصریح کرد: این وضعیت باعث شده تا مردم در صف انتظار قرار بگیرند. گاهی اوقات این سئوال مطرح می شود که اگر کمبود تخت بیمارستانی داشتید چرا طرح تحول نظام سلامت را آغاز کردید.

معاون وزیر بهداشت در پاسخ به این سئوال، توضیح داد: مگر می شود به بهانه کمبود تخت بیمارستانی و یا کمبود پرستار، از مردم در مقابل هزینه ها محافظت نکنیم. چون یکی از اهداف طرح تحول نظام سلامت، ارتقای کیفیت خدمات درمانی و محافظت از مردم در مقابل هزینه های پرداختی است.

آقاجانی ادامه داد: آیا این درست است که کمبود تخت و پرستار را بهانه کنیم و از مردم در مقابل هزینه هایی که پرداخت می کنند، محافظت نکنیم.

معاون وزیر بهداشت با گریز به مشکلات و گرفتاری های مردم در گذشته برای دریافت خدمات درمانی، افزود: این درست نیست که به بهانه کمبود تخت و پرستار، مردم به زیر خط فقر بروند. ما هم باید از مردم در مقابل هزینه ها دفاع بکنیم و هم باید کیفیت خدمات را ارتقاء بدهیم.

شرایط مطلوب تخت های بیمارستانی

آقاجانی با اشاره به این مسئله که منابع دولت اصلا کفایت لازم را برای توسعه کامل خدمات بیمارستانی ندارد و ما باید از منابع غیردولتی هم برای توسعه بیمارستان های کشور استفاده کنیم، اظهارداشت: اگر بتوانیم شاخص تخت بیمارستانی را به حدود ۲.۷ به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت برسانیم، در آن صورت می توانیم ادعا کنیم که یک وضعیت نسبتا مطلوب در توسعه بیمارستانی داریم.

معاون درمان وزارت بهداشت تاکید کرد: در واقع، مهمترین چالش های پیش روی طرح تحول نظام سلامت، کمبود نیروی انسانی، عدم توسعه یافتگی بیمارستان ها و کمبود تخت بیمارستانی است.

آقاجانی در پاسخ به این سئوال که وجود این مشکلات و چالش ها باعث نخواهد شد تا طرح تحول نظام سلامت در مسیر اجرا متوقف شود، گفت: مهمترین اولویت معاونت درمان وزارت بهداشت، استمرار برنامه های ۸ گانه طرح تحول نظام سلامت و حفظ این دستاوردها است که البته با رویکردهای جدیدی دنبال خواهد شد.

برنامه های معاونت درمان

وی در ادامه به دیگر برنامه های جدید معاونت درمان وزارت بهداشت در سال ۹۴ اشاره کرد و افزود: یکی از برنامه های ما، ارتقای خدمات بیمارستانی است، بطوریکه ۹ برنامه را در دستور کار داریم.

آقاجانی از استقرار مدل هیئت امنایی در بیمارستان های دولتی به عنوان یکی از برنامه های ۹ گانه نام برد و گفت: توسعه اورژانس های بیمارستانی، برنامه بعدی معاونت درمان است.

معاون وزیر بهداشت افزود: اولین محلی که مردم با بیمارستان تماس پیدا می کنند و خیلی هم برای مردم اهمیت دارد، بخش اورژانس است. بر همین اساس، در ۱۰۰ بیمارستان و مراکز تروما کشور، اورژانس ها را توسعه خواهیم داد.

کمبود ۵۷۰۰ تخت آی سی یو

وی به برنامه سوم معاونت درمان وزارت بهداشت برای ارتقای کیفیت خدمات بیمارستانی اشاره کرد و گفت: برنامه بعدی توسعه بخش های ویژه بیمارستانی (آی سی یو) است. که در حال حاضر ۵۷۰۰ تخت آی سی یو در کشور داریم و به همین تعداد یعنی ۵۷۰۰ تخت آی سی یو، کمبود داریم.

آقاجانی افزود: در سال جاری ایجاد ۲۲۰۰ تخت «آی سی یو» در دستور کار وزارت بهداشت قرار دارد که شامل بخش های ویژه بزرگسالان، کودکان و نوزادان است.

بهسازی بلوک های زایمانی

معاون درمان وزارت بهداشت، از توسعه و بهسازی بلوک های زایمانی به عنوان برنامه چهارم نام برد و گفت: ۳۶۶ بلوک زایمانی در دستور کار بهسازی و توسعه است. همچنین در قالب این بلوک های زایمانی، برنامه جدیدی داریم که بر اساس آن، ۱۰۰۰ واحد مستقل زایمانی برای حفظ حریم خصوصی مادران ایجاد خواهیم کرد.

وی در ادامه به ۵ اقدام مهم وزارت بهداشت در جهت ترویج زایمان طبیعی در کشور اشاره کرد و افزود: اولین اقدام، رایگان شدن زایمان طبیعی بود. ترویج زایمان بی درد، آموزش مادران، پرداخت تشویقی به متخصصین زنان و ماماها، و پنجم، توسعه و بهسازی بلوک های زایمانی است.

ساخت ۲۲۰ کلینیک تخصصی در کشور

آقاجانی ، برنامه پنجم معاونت درمان را ارتقای کیفیت ویزیت عنوان کرد و گفت: ساخت ۲۲۰ پلی کلینیک تخصصی را در سطح کشور در دستور کار داریم.

معاون وزیر بهداشت، توسعه بخش های دیالیز را برنامه ششم معاونت درمان اعلام کرد و افزود: با مشارکت و استفاده از توان بخش غیردولتی، برای گسترش بخش های دیالیز در کشور اقدام خواهیم کرد.

کمبود ۱۲۰۰ تخت دیالیز

وی با اشاره به کمبود ۱۲۰۰ تخت دیالیز در کشور، گفت: علاوه بر تامین این تعداد تخت دیالیز در سال جاری، ۸۰۰ تخت و دستگاه هم نیاز به نوسازی دارند که امیدواریم امسال این کار انجام شود.

آقاجانی، از توسعه و بهسازی و بهبود ارتقای خدمات آزمایشگاه های تشخیص طبی بیمارستان ها به عنوان برنامه بعدی معاونت درمان وزارت بهداشت نام برد و افزود: اقدام بعدی، نوسازی تجهیزات پزشکی کشور است. بطوریکه نوسازی تجهیزات پزشکی در بیمارستان های وزارت بهداشت در دستور کار قرار دارد. در حال حاضر تجهیزات پزشکی بیمارستان های کشور فرسوده اند، ضمن اینکه برخی از تجهیزات پزشکی روز دنیا برخوردار نیستند.

وی، اقدام بعدی را مربوط به سیستم اتوماسیون اطلاعات بیمارستانی عنوان کرد و گفت: در سال گذشته و قبل از اجرای طرح تحول نظام سلامت، تعداد بیمارستان هایی که این سیستم را کامل کردند و امکان تبادل اطلاعات با مرکز اطلاعات در وزارت بهداشت را داشتند، تنها ۴۰ بیمارستان بود. الان به ۵۴۰ بیمارستان رسیده و تقریبا همه بیمارستان های وزارت بهداشت از این طرح برخوردارند و همگی آنها استاندارد تبادل اطلاعات را اخذ کرده اند.

معاون وزیر بهداشت ادامه داد: در سال جاری عمق این سیستم گسترش پیدا می کند.

آقاجانی افزود: به دنبال ایجاد پرونده الکترونیک سلامت برای بیماران بستری در بیمارستان های وزارت بهداشت هستیم.

معاون درمان وزارت بهداشت تاکید کرد: با اجرای این برنامه های ۹ گانه، شاهد تحول در سطح بیمارستان های وزارت بهداشت خواهیم بود.

۴ برنامه ملی درمان بیماری ها

آقاجانی در ادامه به ۴ برنامه ملی وزارت بهداشت برای درمان بیماری ها اشاره کرد و افزود: اولین برنامه ملی، درمان سکته های قلبی با استفاده از تکنولوژی های روز دنیا و داروهای جدید است.

معاون درمان وزارت بهداشت، درمان سکته های مغزی را به عنوان دومین برنامه ملی درمان بیماری ها نام برد و گفت: بیماران سکته مغزی در کشور از یک محرومیت خاص رنج می برند. از این رو، به دنبال راه اندازی مراکز جامع درمان سکته مغزی را راه اندازی کنیم و از داروها و تکنولوژی های نوین، برای درمان سکته مغزی استفاده کنیم. و توانبخشی بیماران سکته مغزی نیز، در دستور کار ما قرار دارد.

وی با اعلام اینکه مرکز جامع درمان سکته مغزی در کشور نداریم، افزود: راه اندازی این مراکز در بیمارستان ها خواهد بود. در واقع، همه این برنامه های ملی درون بیمارستان ها انجام خواهد شد.

آقاجانی، سومین برنامه ملی درمان بیماری ها را شامل درمان مصدومین حوادث دانست و گفت: حوادث ترافیکی یکی از علل مهم مرگ و میر هستند و مهمترین علت سال های از دست رفته عمر در ایران، حوادث ترافیکی است.

وی ادامه داد: بر همین اساس، با تقویت ناوگان اورژانس پیش بیمارستانی و اورژانس بیمارستانی، بتوانیم وضعیت درمان مصدومان حوادث را بهتر کنیم.

معاون وزیر بهداشت، برنامه ملی بعدی در حوزه درمان را تاسیس مراکز جامع تشخیص و درمان سرطان اعلام کرد و گفت: امیدواریم بتوانیم با مشارکت بخش غیردولتی، در سال جاری ۱۶۹ مرکز تشخیص و درمان زودهنگام سرطان را تاسیس کنیم.

آقاجانی در همین زمینه ادامه داد: در قالب این مراکز، ۳۰۰۰ تخت بزرگسال و ۲۸۰ تخت کودکان ویژه سرطان راه اندازی خواهد شد.

وی افزود: در واقع، زنجیره ای از خدمات در سه سطح به بیماران مبتلا به سرطان ارائه خواهد شد.

معاون درمان وزارت بهداشت، سطح یک خدمات را در شهرهای متوسط دانست و گفت: در سطح یک، درمان های سرپایی شیمی درمانی بیماران است. سطح دو، مربوط به شهرهای بزرگ است که علاوه بر ارائه خدمات سرپایی شیمی درمانی، خدمات بستری شیمی درمانی و رادیوتراپی و هم خدمات جراحی سرطان را انجام می دهند.

به گفته آقاجانی، در سطح سه مراکز جامع پیشرفته تشخیص و درمان سرطان راه اندازی می شود.

وی افزود: در سطح سه، تمام تکنولوژی های نوین برای تشخیص و درمان سرطان ارائه خواهد شد.

وضعیت اعتبارات اجرای برنامه ها

معاون درمان وزارت بهداشت در ارتباط با تامین اعتبارات و بودجه مورد نیاز برای اجرای برنامه های حوزه درمان در سال جاری، گفت: خیلی از این برنامه ها با مشارکت بخش غیردولتی انجام می شود. یعنی ما از منابع غیردولتی برای توسعه خدمات بیمارستانی استفاده خواهیم کرد. در بخش هایی مثل دیالیز، آزمایشگاه و مراکز سرطان، از مشارکت بخش غیردولتی استفاده خواهیم کرد. اما، در هر صورت بحث منابع در استمرار طرح تحول نظام سلامت و سایر برنامه هایی که ارائه می شود، نقش مهمی دارد. خوشبختانه در بودجه ۹۴، منابع طرح تحول نظام سلامت در ۱۰ درصد هدفمندی یارانه ها و یک درصد ارز افزوده پایدار شده که امیدواریم با تخصیص این منابع، بتوانیم برنامه های خودمان را پیش ببریم.

وی ادامه داد: ولی اینکه با کمبود منابع مواجه هستیم، باید گفت بله. به خاطر اینکه رشد مجموع منابع وزارت بهداشت در سال ۹۴ در مقایسه با سال ۹۳ فقط ۴ درصد بوده است، یعنی کمتر از نرخ تورم. عمده پیش بینی افزایش منابع وزارت بهداشت، متوجه درآمد اختصاصی است که عمده این درآمدها از سازمان های بیمه گر پایه است که منابع این سازمان ها فقط ۱۵ درصد رشد داشته است. به عبارتی، ممکن است در سال جاری از حیث درآمدها با مشکل مواجه شویم.

آقاجانی در خصوص منابع درآمدی بیمارستان ها، گفت: بیمارستان های دولتی قبل از اجرای طرح تحول نظام سلامت، واقعا ورشکسته بودند، اما امروزه وضعیت آنها متفاوت قبل از اجرای طرح است. البته به این معنی نیست که این بیمارستان ها مشکلات اعتباری ندارند. اینها، عقب ماندگی های تاریخی دارند، چه از حیث ساختار فیزیکی که ۳۵ سال متوسط قدمت ساخت بیمارستان های وزارت بهداشت است. چه از حیث تجهیزات و نیروی انسانی با مشکلات جدی مواجه هستند و نیاز به کمک های مالی گسترده تری هست. اما، در عین حال وضع این بیمارستان ها با قبل از اجرای طرح تحول نظام سلامت فرق می کند. قبلا وضعیت پرداختی در این بیمارستان ها به گونه ای بود که با فاصله یک سال انجام می شد.

معاون درمان وزارت بهداشت، تاکید کرد: امید ما این است که مشکلات بیمارستان های دولتی به مرور حل شود. ولی باید گفت که این بیمارستان ها حداقل از وضعیت ورشکستگی خارج شده اند و به سمت وضعیت متعادل در حرکت هستند.