5 سؤال سرنوشت ساز در مذاکرات با ایران

به گزارش وال استریت ژورنال، بیم و امید در به سرانجام رسیدن توافق هسته ای ایران در واپسین روز مذاکرات به یک اندازه است و هنوز خیلی ها اعمال نظر قطعی را بعید می دانند. اگرچه در ارتباط با این مذاکرات مهم بسیاری از جزئیات علنی نخواهد شد؛ ۵ سؤال مهم وجود دارد که قطعا پاسخ به آنها راهگشای حصول توافق با ایران خواهد بود.

آیا این امکان وجود دارد که مذاکرات هسته ای ایران از ضرب الاجل ۷ جولای (۱۶ تیرماه) عبور کند؟

بله. مذاکرات هسته ای امروز سه شنبه برابر با ۷ جولای چهارمین ضرب الاجل خود را در کمتر از یک سال گذشته پشت سر خواهد گذاشت. روز یکشنبه، «جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا این احتمال را که ممکن است «باراک اوباما» رئیس جمهور، در صورت عدم پیشرفت لازم از مذاکره عقب بکشد، رد نکرد. در عین حال، آمریکا و دیگر شرکای ۱+۵ مشتاق حصول توافق پیش از پایان ضرب الاجل ۷ جولای هستند.

میزان دسترسی بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی به سایت های ایران تا چه حد خواهد بود؟

تا به این جای امر، این یکی از بغرنج ترین مسائل مورد مذاکره بوده است. غربی ها با استناد به پروتکل الحاقی خواهان دسترسی به برخی از سایت های نظامی ایران هستند حال آنکه تهران به شدت با این امر مخالف بوده و آن را با منافع ملی خود مغایر می داند. لاینحل ماندن این مسئله موفقیت مذاکرات هسته ای ایران را تا حدی مبهم می کند چرا که از قرار جمهوری خواهان کنگره آمریکا از موضع خود کوتاه نیامده و خواهان دسترسی بی چون و چرا در هر زمان و مکانی هستند.

آیا ایران باید درباره فعالیت های هسته ای گذشته خود شفاف سازی کند؟

اخیرا «یوکیا آمانو» مدیر کل سازمان انرژی اتمی، از ارایه گزارش فعالیت های گذشته ایران تا پایان سال جاری میلادی خبر داد - فعالیت هایی که برخی مدعی هستند هدف از آنها ساخت سلاح اتمی بوده است. کشورهای ۱+۵ خواهان دسترسی به لیستی از اماکن و دانشمندان هسته ای ایران هستند و ادعا می کنند که رفع اولین گروه از تحریم های ایران در گرو برآورده شدن این خواسته است. در عین حال آمریکایی ها گفته اند که خواهان اعتراف گرفتن از ایرانی ها نیستند. این نشان دهنده آن است که حسابرسی درباره فعالیت های گذشته ایران به آینده موکول شده و ایران مجبور به علنی کردن اقدامات خود نیست.

آیا سازمان ملل متحد ممنوعیت فروش تسلیحات به ایران را لغو می کند؟

خوب این موضوعی است که موجب تفرقه میان اعضای ۱+۵ شده است چرا که از قرار روسیه در هم صدایی با ایران خواهان لغو تحریم های تسلیحاتی سازمان ملل است حال آنکه دیگران اصرار دارند این گونه تحریم مدت بیشتری ادامه پیدا کند.

اعمال محدودیت بر برنامه هسته ای ایران چه مقدار به طول می انجامد؟

اعمال محدودیت بر ایران در ۱۰ سال اول توافق کاملا مشخص خواهد بود اما در ۵ سال بعدی این احتمال کمتر می شود. اما موضوع مهم آن است که ایران از چه محدودیت هایی در زمینه تحقیقات هسته ای خود برخوردار خواهد شد. برخی از مقامات غربی نگران توان برگشت پذیری ایران در ظرف کمتر از ۶ ماه پس از این دوره ۱۵ ساله هستند.