چراغ سبز اشتاین مایر به روس‌ها در مذاکرات

تسنیم: اظهارات اخیر وزیر امور خارجه آلمان در آستانه ورود به محل برگزاری مذاکرات هسته ای ایران و اعضای 1+5 در نوع خود قابل تامل است. فرانک والتر اشتاین مایر درست ساعاتی قبل از اینکه در مذاکرات هسته ای حضور یابد در این خصوص اعلام کرد: " غرب نمی تواند بحران های جهانی را بدون روسیه حل و فصل کند، از سرگیری روابط دوستانه با روسیه به منظور تسهیل روند صلح درجهان ضروری است." اشتاین مایر پس از بیان این اظهارات در گفت‌وگو با روزنامه آلمانی "ولت ام زونتاگ" سریعا راهی محل مذاکرات هسته ای در وین شد. هم اکنون وزیر امور خارجه آلمان در وین به سر می برد. فارغ از مواضعی که اشتاین مایر به عنوان نماینده رسمی دولت آلمان در مذاکرات هسته ای در خصوص توافق نهایی با ایران اتخاذ کرده است، کلیت ارسال سیگنال مثبت وزیر امور خارجه آلمان به مقامات روسی، آن هم در صحنه مذاکرات هسته ای با ایران نشان از تحولاتی دارد که برلین قصد دارد آنها را در تعامل با مسکو به اجرا در آورد. واقعیت امر این است که طی ماههای اخیر میان اشتاین مایر و انگلا مرکل، وزیر خارجه و صدر اعظم آلمان در خصوص نحوه تعامل یا تقابل با روسیه بر سر موضوعاتی مانند بحران اوکراین و گسترش ناتو به شرق اختلافات زیادی ایجاد شده است. در این میان اشتاین مایر به عنوان فردی سوسیال دموکرات که در کابینه ائتلافی مرکل حضور دارد، قصد تقابل با مسکو را در حوادثی مانند اوکراین، مسئله هسته ای ایران و ... را ندارد. این در حالیست که انگلا مرکل به عنوان یک دموکرات مسیحی تندرو، رویکرد منفی‌تری نسبت به مسکو داشته و خواستار مهار روسیه به عنوان یکی از مولفه‌ها و اهداف سیاست خارجی کشورش است. طی هفته‌های اخیر و با تشدید بحران اوکراین و فراتر از آن ضعفی که بر اروپای واحد و به واسطه تقویت احتمال خروج یونان از یورو و شکست نسبی مذاکرات آتن- بروکسل مستولی گردیده است، آنگلا مرکل نیز از ایده سوسیال دموکرات‌ها مبنی بر نزدیکی روابط با مسکو بیش از پیش استقبال کرده است. اشتاین مایر تصمیم گرفته است این سیگنال مثبت را در حاشیه مذاکرات هسته‌ای ایران و اعضای 1+5 به مسکو مخابره نماید زیرا از دید مقامات آلمانی میدان مذاکرات هسته‌ای مناسب‌ترین فرصت ‌ممکن جهت ‌نزدیکی بیشتر کاخ کرملین و اتحادیه اروپا محسوب می‌شود. با این حال طرح مسائلی مانند گسترش ناتو به شرق ایده اشتاین‌مایر مبنی بر نزدیک کردن روابط مسکو و اروپای واحد را با تردید مواجه ساخته است. این تردید روز به روز و تحت تاثیر مناقشات ناتو- کرملین بیشتر تقویت می‌شود. به نظر می‌رسد اشتاین‌مایر در این آشفته بازار سعی دارد از فرصت حضور سرگی لاوروف در کنار وزرای خارجه اروپایی در جهت نزدیکی روسیه و ناتو استفاده کند. هرچند در خصوص عملی شدن خواسته‌ها و اهداف اشتاین‌مایر در این خصوص تردید وجود دارد اما به نظر می‌رسد وزیر خارجه آلمان تصمیم خود را برای اقدام در جهت اصلاح روابط میان مسکو و ناتو برداشته است. مسئله دیگری که باید به آن اشاره کرد، نگاه منفی دیگر اعضای 1+5 نسبت به مسکو باز می‌گردد. فیلیپ هاموند وزیر خارجه انگلیس و لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه هیچ یک مورد اعتماد روسیه نبوده و طی ماه‌های اخیر نقش مستقیمی در تحریم مسکو و ضربه زدن به اقتصاد روسیه ایفا کرده‌اند. بدیهی است که در چنین شرایطی ارسال سیگنال‌های مثبت اشتاین‌مایر به مسکو با همراهی و استقبال هاموند و فابیوس و جان کری وزیر خارجه آمریکا همراه نخواهد شد. مهم تر اینکه حتی انگلا مرکل صدر اعظم آلمان نیز نسبت به موفقیت اشتاین‌مایر در همراه‌سازی مسکو با برلین و حضور مقامات روسی پای میز مذاکرات مستمر برای حل بحران اوکراین تردید دارد. علی‌رغم اینکه اعضای 1+5 بارها عنوان کرده‌اند در جریان مذاکرات هسته ای ایران و اعضای 1+5 دغدغه‌ای به جز حل و فصل اختلافات موجود حول این مسئله ندارند، به نظر می‌رسد مقامات اروپایی سعی دارند این بار و در حاشیه مذاکرات هسته‌ای وین، نکات و مطالبی را در خصوص بحران اوکراین و دیگر موارد موجود به کاخ کرملین انتقال دهند. تاکید ویژه اشتاین مایر بر نقش خاص روسیه در ایجاد صلح و امنیت جهانی، نشان از نقش‌آفرینی خاص وزیر خارجه آلمان در انتقال پیام‌های خاص و معنادار به مسکو محسوب می‌شود. البته پس از وقوع بحران در اوکراین و اتفاقاتی که در این کشور رخ داد و به جنگ داخلی منجر گردید، بارها در حاشیه مذاکرات هسته ای شاهذ انتقال پیام‌هایی از سوی تروئیکای اروپایی به سرگی لاوروف وزیر خارجه روسیه و سرگی ریابکوف معاون وی بوده‌ایم. با این حال انتقال این پیام‌ها هیچ‌گاه به صورتی علنی صورت نگرفته است. اظهارات اخیر وزیر خارجه آلمان نشان می‌دهد که این بار اشتاین مایر سعی دارد بخشی از این پروسه را علنی نماید.