همدلی و همزبانی در مکتب امام (ره)

فردا نیوز: روزنامه «جوان» در یادداشتی به قلم «یدالله جوانی» نوشت: سال 1394 از سوی رهبر فرزانه و حکیم انقلاب اسلامی با توجه به اقتضائات زمانی، سال «دولت و ملت، همدلی و همزبانی» نامگذاری شد. نظر به قرار گرفتن در آستانه سالروز رحلت جانگداز خمینی کبیر‌ و ضرورت تقویت وحدت، انسجام اجتماعی، برادری و در یک کلام همدل و هم‌زبان شدن ملت ایران و ملت‌های مسلمان، در این نوشتار به اختصار موضوع «همدلی و همزبانی»‌ در مکتب امام خمینی (ره) مورد بررسی قرار می‌گیرد. بنیان مکتب و اندیشه‌های حضرت امام (ره) در حوزه‌های گوناگون، اسلام ناب محمدی (ص) و آموزه‌‌های وحیانی است. بر همین اساس امام (ره) دعوت به اسلام را در ذات خود دعوت به وحدت، همدل و همزبان شدن دانسته و می‌فرمایند: «اصولاً دعوت به اسلام،‌دعوت به وحدت است.» ایشان در همین خصوص با استناد به آیات و روایات می‌فرمایند: «مؤمنین سرتاسر دنیا برادرند ‌ به حسب حکم قرآن، و برادرها با هم برابرند.» در شرایط کنونی جهان اسلام گرفتار اختلافات سنگین شده و بر اساس همین اختلافات بی‌مبنا از نظر آموزه‌های دینی، بیشترین نزاع‌ها، کشتارها و جنایت‌ها در میان مسلمانان به بهانه‌های اختلافات مذهبی و نژادی و قومی رخ می‌دهد. این اختلافات، بهترین زمینه‌ها را برای دشمنان مسلمانان فراهم می‌نماید. حضرت روح‌الله در همین راستا می‌فرمایند: «اسلام آمده است تا تمام ملل دنیا را، عرب را،‌ عجم‌ را، ترک را، فارس را، همه را با هم متحد کند و یک امت بزرگ به نام امت اسلام در دنیا برقرار کند.» حضرت امام فراتر از وحدت ملت ایران، تأکید بر وحدت میان مسلمانان، وحدت میان شیعه و سنی داشتند و بارها بر ضرورت اتحاد شیعه و سنی و اینکه باید همه با هم برادر باشند اصرار می‌ورزیدند. ایشان در این خصوص می‌فرمایند: «باید ما شیعه و سنی، با هم برادر باشیم، نگذاریم دیگران بیایند همه چیزمان را ببرند.» از نظر دینی و فقهی در مکتب امام، همدلی و همزبانی مسلمانان یک امر واجب است تا جایی که می‌فرمایند: «واجب است بر همه مسلمین که با هم باشند.» از نظر امام (ره) در این جهان خاکی و در میان جوامع بشری، دو نیروی رحمانی و شیطانی با هم به مقابله می‌پردازند. وحدت و تفرقه در این صحنه نبرد، در نگاه حکیمانه و مدبرانه رهبر کبیر انقلاب اسلامی چنین توصیف می‌شوند: «تفرقه از شیطان است و وحدت کلمه و اتحاد از رحمان است.» در چنین نگاهی اختلاف از الهام‌های شیطانی است: «عزیزان من! از اختلاف که الهام ابلیس است اجتناب نمایید.» بنابر این در نزد حضرت روح‌الله، زبان اختلاف‌افکن زبان شیطان است: «اختلاف از زبان هر کس باشد،‌ از زبان هر موجودی باشد، این زبان، زبان شیطان است.» امریکا در مکتب سیاسی امام (ره)، شیطان بزرگ است و از کار ویژه‌های شیطان بزرگ ایجاد اختلاف در میان مسلمانان است. ایشان در این خصوص می‌فرمایند: «قدرت‌های بزرگ که مأیوس شدند از اینکه با جنگ و با حمله نظامی بتوانند کاری بکنند، دست به شیطنت زده‌اند و می‌خواهند شماها را از هم جدا کنند و اختلاف بین شما بیندازند...» متأسفانه برخلاف توصیه‌های قرآنی و آموزه‌های دینی و وصایای حضرت امام (ره) که باید مسلمانان در یک جبهه متحد علیه مستکبران با هم همدل و همزبان باشند،‌اکنون مسلمانان دچار تفرقه شده و این مستکبرین و دشمنان مسلمانان هستند که یک جبهه متحدی را علیه مسلمانان شکل داده‌اند. جنگ نیابتی نظام سلطه در منطقه راهبردی غرب آسیا، نشان می‌دهد که دشمن چگونه میان مسلمانان اختلاف افکنی کرده و مسلمانانی که باید همدل و همزبان باشند را به جان هم انداخته‌ است. حضرت امام (ره) در این خصوص دارای این توصیه راهبردی هستند که می‌فرمایند: «مسلمین باید ید واحده باشند بر ضد همه مستکبران.» حضرت امام که با آن نگاه الهی و حکیمانه خود بر وحدت در جهان اسلام و میان بیش از یک میلیارد مسلمان تأکید داشتند، بر روی وحدت میان ایرانیان از هر قشر،‌ قوم و مذهب و جناح و جریانی تأکید داشتند و همدلی و همزبانی را شرط ساختن ایران می‌دانستند: «ما الان همه‌مان با هم موظفیم که دست به دست هم بدهیم، برادر باشیم، و همه با هم بسازیم ایران را.» وحدت از دیدگاه حضرت امام (ره) منشأ خیرات است: «در اسلام همین برادری است که مبدأ خیرات است.» یکی از مهم‌ترین عوامل برخوردار بودن یک ملت و جامعه از نصرت و عنایات الهی، وحدت میان آنان است و امام این مهم را اینچنین مورد اشاره قرار می‌دهند: «مادامی که حفظ کنید شما وحدت خودتان را خدا با شماست: یدالله مع‌الجماعه». بر اساس همین منطق و دیدگاه، مهم‌ترین عامل شکل‌گیری نهضت اسلامی در ایران و به پیروزی رسیدن انقلاب اسلامی وحدت کلمه، همدلی و همزبانی ملت ایران است. رهبر کبیر انقلاب اسلامی نقش این عامل را در پیروز شدن انقلاب اسلامی اینگونه مورد اشاره قرار داده و بر حفظ آن تأکید می‌فرمایند: «باید ما همه این رمز را بفهمیم که وحدت کلمه رمز پیروزی است و این رمز پیروزی را از دست ندهیم.» در جای دیگر می‌فرمایند: «رمز پیروزی شما ملت بزرگ، وحدت کلمه و اتکال به ایمان بود.» در مکتب حضرت امام خمینی(ره)، حفظ نظام جمهوری اسلامی اوجب واجبات است و ایشان در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا آخرین لحظات عمر مبارکشان روی این مهم تأکید داشتند. از دیدگاه آن بزرگوار سفرکرده و به حق پیوسته، وحدت شرط موفقیت در دفاع از جمهوری اسلامی ایران است: «از امور مهمه‌ای که بر همه ما واجب است دفاع از اسلام، دفاع از جمهوری اسلامی است و آن بستگی دارد به وحدت.» موضوع وحدت میان جناح‌ها و جریان‌های سیاسی از منظر حضرت امام(ره) آنچنان واجد اهمیت بود که ایشان متواضعانه از همه گروه‌ها می‌خواستند که با همدلی و همزبانی برای پیشبرد آرمان‌های انقلاب اسلامی از جمله تحقق عدالت اسلامی کوشش کنند: «اینجانب با کمال تواضع، دست خود را به طرف تمام جناح‌هایی که در خدمت اسلام هستند، دراز می‌کنم و از همه استمداد می‌کنم که با هم‌پیوستگی همه‌جانبه، در راه بسط و عدالت اسلامی که یگانه راه سعادت ملت است کوشا باشند.» وحدت، همدلی و همزبانی در میان اقشار گوناگون جامعه برای رسیدن به اهداف عالی انقلاب اسلامی، آنچنان واجد اهمیت بود که امام بزرگوارمان با تمام توان به این مهم اهتمام داشتند. ایشان میزان اهتمام خود در این راستا را اینگونه توصیف می‌نمایند: «اینجانب با تمام طاقت، در حصول وحدت همه اقشار ملت مسلمان کوشش کرده و می‌کنم و از خداوند متعال در این امر بسیار مهم که هستی ملت بدان پیوسته است، استمداد می‌نمایم.» با توجه به دشمنان سرسخت ملت ایران و توطئه‌های پی‌درپی آنان برای بازداشتن مردم ایران از حرکت و فرو ریختن جامعه ایرانی، حضرت امام تنها راه موفقیت ملت در برابر توطئه‌ها و ایستادگی در برابر دشمنان را در وحدت، همدلی و همزبانی ملت می‌دانستند و این مهم را اینگونه بیان می‌داشتند: «تا آن وقت که «یک» هستید این «یک» را کسی نمی‌تواند بشکند.» امام(ره) وحدت دینی و مذهبی را عامل اصلی حفظ استقلال دانسته و به علاقه‌مندان به استقلال کشور می‌فرمودند: «اگر علاقه به استقلال ایران دارید وحدت مذهبی داشته باشید.» یکی از اشکالات برخی از گروه‌های سیاسی در این است که همزبان با یکدیگر هستند، لکن همدل نمی‌باشند، فلذا شعار برای وحدت زیاد سر می‌دهند ولی در عمل خبری از وحدت میان آنان نیست. حضرت امام(ره) چنین وضعیتی را برنمی‌تابند و از همگان خواستار رفتن سراغ وحدت عملی بودند و می‌فرمودند: «هی نگویید وحدت و دنبالش نباشید، عملاً با هم وحدت داشته باشید. شما برادرهای هم هستید.» در مکتب سیاسی حضرت امام خمینی(ره) وحدت میان مردم، ناشی از وحدت میان سران کشور و مسئولان نظام است و اگر مسئولان با هم همدل و همزبان باشند، مردم هم با هم متحد خواهند بود. بنابراین ایشان در دیدارهای مختلف، مسئولان کشور را به نداشتن اختلاف توصیه کرده و بر داشتن وحدت میان خود تأکید می‌فرمودند: «تأکید می‌کنم که اگر سران با هم خوب باشند، این کشور صدمه نمی‌بیند و اگر صدمه‌ای این کشور ببیند از اختلاف سران است.» براساس آنچه از بیانات حضرت امام روایت شده، به خوبی می‌توان دریافت که در مکتب رهبر کبیر انقلاب اسلامی وحدت، همدلی و همزبانی دارای ارزش ذاتی بوده و از امور ضروری برای حفظ اسلام و پیشبرد انقلاب اسلامی و دست یافتن به اهداف عالی به حساب می‌آید. با این نگاه شعار وحدت و همدلی و همزبانی، اختصاص به یک سال خاص ندارد و این شعار برای همیشه و برای همه سال‌هاست؛ اگر رهبر فرزانه انقلاب اسلامی سال‌جاری را با این عنوان نامگذاری کرده‌اند حتماً به دلیل طمع خاص دشمنان برای بهره‌گیری از شرایط کنونی ایران است. در چنین شرایطی توجه به وحدت و تلاش مضاعف برای همدل و همزبان شدن دولت و ملت، ضرورتی بیش از پیش پیدا می‌کند و این مهم برای همگان تکلیف‌آور می‌شود.