وظایف حوزه‌های علمیه از زبان رئیس قضا

تسنیم: آیت‌الله صادق آملی لاریجانی در مراسم اختتامیه پنجمین جشنواره علامه حلی حوزه‌های علمیه استان تهران با بیان اینکه حوزه‌های علمیه 3 وظیفه مهم دارند، اظهار کرد: وظیفه نخست حوزه‌های علمیه فهم دین است که عمده آن به فهم کتاب و سنت برمی‌گردد. فهم کتاب و سنت نیازهای خاص خود را دارد، کارهایی که فقها، مجتهدین و علما در حیطه‌های مختلف انجام می‌دهند در حیطه فهم کتاب و سنت است لذا یکی از مهم‌ترین و شاید ارکان وظایف حوزه‌های علمیه فهم کتاب و سنت است. رئیس قوه قضائیه دومین وظیفه حوزه‌های علمیه را تبلیغ خواند و گفت‌: بعد از فهم کتاب و سنت باید دینی را که فهمیده‌ایم تبلیغ کنیم. تبلیغ، اقتضائات خاص خود را دارد. زمانی منبر رفتن تنها وسیله تبلیغ بود اما امروز این‌چنین نیست و تبلیغ روش‌ها و اقتضائات خود را دارد. آیت‌الله لاریجانی سومین وظیفه حوزه‌های علمیه را شرکت در اجرای تعالیم دینی در چارچوب وظایفی که در دین مشخص شده است خواند و افزود: در نظام سیاسی و حکومتی مانند جمهوری اسلامی ایران وظایفی برعهده مناصبی است که مسئولان این وظایف از حوزه‌های علمیه هستند و کس دیگری نمی‌تواند متکفل شود. وی ادامه داد: نظام جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر ولی فقیه است و کسی نمی‌تواند جز مجتهدین عهده‌دار آن باشد. خبرگان رهبری باید مجتهد باشند، در شورای نگهبان 6 نفر مجتهد حضور دارند، رئیس قوه قضائیه، رئیسه دیوان عالی کشور و دادستان کل کشور باید مجتهد باشند و قضات نیز باید با فقه آشنایی داشته باشند تا بتوانند حکم صادر کنند، بنابراین ما در سطوح مختلف در مقام اجرای احکام اسلامی نیازمند مناصبی هستیم که برخواسته از حوزه‌های علمیه است. رئیس قوه قضائیه ادامه داد: متاسفانه گاهی اوقات با آب و رنگ حرف‌های روشنفکرانه طوری ترسیم می‌کنند که گویی تمام معارف حوزوی متکی به معارف بشری است به گونه‌ای آن را مطرح می‌کنند که گویی از معدن وحی خبری نیست. برخی از روشنفکران صراحتا گفته‌اند که معارف حوزوی مصرف‌کننده علوم عصری است. نمی‌توان اینها را بدون پاسخ گذاشت. هرچند این حرف‌ها باطل است اما حرف‌های باطل را در ذهن جوانان فرو می‌کنند و حتی گاهی اوقات به خُرد حوزه‌های علمیه می‌دهند. به عنوان مثال گاهی اوقات یک فاضلی بدون توجه به اینکه این حرف‌ها به کجا وابسته است صحبت‌هایی را مطرح می‌کنند که برخواسته از همین چیزهاست. آیت‌الله لاریجانی یافتن استعدادها را مقدمه کار پژوهشی خواند و گفت: نمی‌توان همه استعدادها را به یک شکل مدیریت کرد، بنابراین یافتن و تشخیص استعدادها کار مهمی است. حوزه‌های علمیه فقط با فقه و اصول سروکار ندارند و علوم مختلفی وجود دارد که در آنها نیاز به پژوهش و پژوهشگر داریم. وی افزود: امروز بسیاری از کتاب‌هایی که برخی می‌نویسند چیزی ندارد، ما کسانی را می‌خواهیم که اندیشه تولید کنند، شاگردان خوبی را پرورش دهد و همچنین نیاز به مبلغ داریم، اینکه چند دوره فقه و اصول در حوزه تدریس شود کافی نیست. رئیس قوه قضائیه با تاکید بر اینکه فقه امروز ما نیاز به کار تخصصی دارد، افزود: امروز در مسائلی مانند امور بانکی، ربا، مالیّت و وقف نیاز به کار تخصصی داریم. امور بانکی که امروز واقع می‌شود نیاز به کار دارد، نمی‌خواهم از برخی مراجع نام ببرم که درباره بانک‌ها چه حرف‌هایی زدند و اصلا شخصیت حقوقی را قبول نداشتند. بنابراین امروز در این گونه مسائل به ویژه مسائلی مانند پول، مالیّت و شخصیت حقوقی نیازمند کار تخصصی هستیم. آیت‌الله لاریجانی در ادامه سخنان خود به مدیریت پژوهش اشاره کرد و گفت: متاسفانه امروز نیروهای ما محدود است، میزان طلاب خوب، درس‌خوان و متدین که پاسخگوی نیازهای کشور باشد، اندک هستند. وی اظهار کرد: کاری که برعهده طلاب می‌گذاریم باید مدیریت شده باشد، متاسفانه گاهی اوقات شاهد پژوهش‌های تکراری هستیم در حالی که باید در مدیریت خود اولویت‌بندی داشته باشیم. امروز مسائل بسیار مهمی در باب فلسفه سیاسی، حکومت، حاکمیت و مبنای مشروعیت حکومت‌ها وجود دارد که باید به پرسش جوانان در این حوزه‌ها پاسخ داده شود، البته غربی‌ها در این باب زیاد کار کرده‌اند اما ما باید حرف خودمان را بزنیم. رئیس قوه قضائیه به مسائل مربوط به حقوق بشر اشاره کرد و گفت: امروز کشورهای غربی ما را تحت بمباران حقوق بشری قرار می‌دهند، ما باید بحث کنیم و ببینیم این حقوق بشر از کجا آمده است و مبنای آن چیست. حقوق بشری که از آن همجنس‌بازی دربیاید از کجا آمده است. آیت‌الله لاریجانی تاکید کرد: اولین خطوط اعلامیه حقوق بشر می‌گوید انسان کرامت ذاتی دارد، آیا کرامت انسانی همین 20 الی 30 ماده حقوق بشر است. وی یادآور شد: همچنین امروز در بحث حقوق زن علیه جمهوری اسلامی ایران تبلیغ می‌کنند مبنی بر اینکه ما حقوق زنان را پایمال می‌کنیم اما آیا واقعا اینگونه است و در اسلام حقوق زن پایمال شده است؟ اینگونه مسائل و پاسخ دادن به آنها نیازمند به کار زیاد است. رئیس قوه قضائیه افزود: در باب رسانه یک بزرگواری مدعی بود آزادی رسانه به آزادی کشور کمک می‌کند و این مساله منافاتی با توهین ندارد و متعرض بود که چرا با توهین در رسانه‌ها برخورد می‌شود. آیت‌الله لاریجانی ادامه داد: امروز از رسانه‌های مجازی گرفته تا رسانه‌های فیزیکی به هر کس می‌خواهند افترا و توهین می‌کنند، در حالی که ما باید به ساحت رسانه، فقه رسانه و شناخت رسانه توجه داشته باشیم. وی در ادامه به عرضه معارف حوزوی به بیرون از حوزه‌های علمیه اشاره کرد و گفت: متاسفانه الان حوزه‌های علمیه مانند پادگان‌هایی شده‌اند که دور آن حصار است و جامعه از درون حوزه‌ها و دستاوردهای آن بی‌اطلاع هستند. این در حالی است که برخی از آثار علمای ما در 200 سال پیش از حرف‌های مدعیان غربی امروز جلوتر است. برای عرضه معارف حوزوی به بیرون باید برنامه داشته باشیم. رئیس قوه قضائیه همچنین به توجه به معارف بیرون حوزه‌های علمیه اشاره کرد و گفت: برای اینکه حرف‌های خود را به بیرون عرضه کنیم باید حرف دیگران را بدانیم و نمی‌توانیم بدون تحقیق و تدقیق در آثار دیگران معارف خود را عرضه کنیم.