اوباما: توافق هستهای میراث من است
رئیسجمهوری آمریکا در مصاحبهای بار دیگر بر تعهدش برای جلوگیری از دستیابی ایران به آنچه به گفته وی سلاحهای هستهای است، تأکید کرد.
ببین جف، بیست سال بعد من هنوز اگر خدا بخواهد، زنده هستم. اگر ایران سلاح هستهای داشته باشد، نام من داخل این (توافقنامه) هست. فکر میکنم منصفانه باشد که بگویم که علاوه بر منافع ملی من برای پایان دادن به این موضوع، منفعت شخصی هم دارم»
رئیسجمهور آمریکا در این مصاحبه که روز سهشنبه انجام شده اما متن آن پنجشنبه در نشریه «آتلانتیک» به چاپ رسید در پاسخ به سوال «گلدبرگ» مبنی بر اینکه توافق هستهای با ایران به رقابت تسلیحاتی در منطقه منجر میشود گفت: «در این باره در رسانهها، بدون منبع صحبت شده است.»
وی به این سوال «گلدبرگ» مبنی بر اینکه «ترکی فیصل»، رئیس سابق سازمان اطلاعاتی عربستان سعودی علناً در این باره صحبت کرده گفت: «بله، ایشان در دولت نیستند. نشانهای از جانب سعودیها یا هیچکدام از دیگر اعضای شورای همکاری مبنی بر اینکه آنها قصد راهاندازی برنامه هستهای خودشان را دارند، وجود نداشته است.»
رئیس جمهور آمریکا در ادامه در توضیح دلایلش مبنی بر عدم آغاز رقابت تسلیحاتی در منطقه در نتیجه توافق هستهای بر نقش تعهد آمریکا در حفظ امنیت کشورهای عربی در برابر ایران تأکید کرد. وی گفت: «بخشی از دلیل اینکه آنها سراغ برنامه هستهای خودشان نخواهند رفت - با فرض اینکه ما در جلوگیری از ادامه حرکت ایران به سمت سلاحهای اتمی موفق عمل کنیم - این است که محافظتی که ما به عنوان شریکان آنها فراهم میآوریم به مراتب بیشتر از قدرت بازدارندگی است که آنها با توسعه ذخائر هستهای یا تلاش برای رسیدن به ظرفیت گریز هستهای میتوانند امیدوار به دستیابی آن باشند و آنها این را میدانند.»
اوباما در ادامه نگرانیها و «بدبینیهای» شیخنشینهای خلیج فارس درباره ایران را «مشروع» دانست و با بیان جزئیاتی از نشست خود با سران کشورهای عضو شورای همکاری در ماه جاری به تلاشهای دولت تحت امرش برای کاستن از آن نگرانیها اشاره کرد.
رئیس دولت آمریکا گفت:«چیزی که در نشست با اعضای شورای همکاری دیدیم، به باور من، بدبینیها و نگرانیهای مشروع نه تنها درباره خود برنامه هستهای ایران بلکه درباره تبعات کاهش تحریمها بود.»
رئیس دولت آمریکا خاطرنشان کرد در گفتوگو با سران کشورهای عربی به انها درباره قطع چهار مسیر دستیابی ایران به سلاحهای اتمی، مکانیسمهای راستیآزمایی و مکانیسمهای بازگشت تحریمها در حالت فرضی عدم پایبندی ایران به توافقنامه اطمینان خاطر داده است .
اوباما گفت که سران کشورهای عرب از معیارهای مطرح شده برای توافق هستهای با ایران خشنود شده و بر همین اساس به این درک رسیدهاند که امنیت آنها در حالت همکاری با واشنگتن به نحو بهتری تضمین خواهد شد.
«گلدبرگ» در ادامه با نقل برخی از اظهارات پیشین «اوباما» گفت که به باور رئیسجمهور، جهانبینی حکومت ایران بر محور دیدگاههای یهودستیزانه قرار دارد. وی سپس به نقل اظهاراتی دیگر از اوباما پرداخت که افراد یهودستیز را غیرعقلانی توصیف میکند. با وجود این، به گفته «گلدبرگ»، رئیسجمهوری آمریکا دولت ایران را عملگا، پاسخگو در برابر گزینههای تشویقی و تا حدی معقول میداند. گلدبرگ پرسید: «من نمی دانم اینها چطور در ذهن شما چطور به هم ارتباط دارند؟»
اوباما به این سوال اینگونه پاسخ داد: «این حقیقت که شما یهودستیز یا نژادپرست هستید مانع از این نمیشوید که شما علاقهای به حفظ بقاء نداشته باشید. باعث نمیشود که شما درباره نیازتان برای شناور نگاه داشتن اقتصاد، معقولانه عمل نکنید. باعث نمیشود شما تصمیاتی راهبردی درباره روشهای ماندن در قدرت اتخاذ نکنید.»
رئیسجمهور آمریکا در ادامه مدعی شد ایران در مواردی که بهای اندکی متوجه این کشور است پیگیری سیاستهای مبتنی بر «تنفر» را به پیگیری منافعش ترجیح میدهد.
اوباما بر همین اساس در ادامه افزود: «اما در اینجا هزینهها اندک نیستند و ما در شش سال گذشته آنچه به صراحت به رژیم ایران گفتهایم این است که ما همچنان هزینهها را نه فقط به خاطر یهودستیزی آنها بلکه به خاطر هر آرمان توسعهطلبانهای که آنها ممکن است داشته باشند، افزایش خواهیم داد.»
اوباما ادامه داد: «این همان چیزی است که تحریمها برای آنها است. گزینه نظامی که من به حفظ آن صراحت دارم برای همین است.»
رئیسجمهور آمریکا در ادامه مدعی شد دولت ایران علیرغم دیدگاههای یهودستیزانه، برای حفظ قدرت هم که شده باشد مایل به ایجاد مشروعیت در داخل کشور خود نیز هست. اوباما بر همین اساس مدعی شد ایرانیها به همین دلیل مایل به خروج از ناملایمات اقتصادی ناشی از تحریمها و امضای توافق هستهای هستند.
اوباما به سوال «گلدبرگ» درباره برخی ادعاهای رسانهای مبنی بر اینکه ایران ممکن است منابع مالی ناشی از رفع تحریمها را صرف «تحرکات بیثباتکننده» در منطقه بکند هم پاسخ داد.
وی ادعاها مبنی بر اینکه 150 میلیارد دلار ناشی از رفع تحریمها به سرعت به توانمندی ایران برای «جنگافروزی در منطقه» تبدیل شود را رد و با یادآوری شادی مردم ایران پس از قرائت بیانیه لوزان تأکید کرد که رئیسجمهور ایران به بهبود اقتصاد ایران متعهد شده است.
اوباما در بخش دیگری از این مصاحبه در همین باره گفت: «فرمول ریاضیای وجود ندارد مبنی بر انکه مقامات ایران از مقدار معینی کاهش تحریمها برخوردار شوند و به طور خودکار مشکلات بیشتری در کشورهای همسایه ایجاد کنند.»
وی افزود: «چیزی که باعث اهمیت این موضوع میشود و ما آن را در گفتوگو با کشورهای عضو شورای همکاری هم مطرح کردیم این است که موثرترین اقدامات بیثباتکننده سپاه و نیروهای قدس ایران در واقع، اقداماتی کمهزینه هستند. آنها به خاطر سختافزارهایشان تهدیدی علیه منطقه نیستند. موشکهای بالیستیک موجب نگرانی هستند. آنها برنامه موشکی دارند. ما باید درباره سامانههای پدافند موشکی و نحوه یکپارچه و هماهنگکردن آنها فکر کنیم.»
رئیس دولت آمریکا ادعاهای خود را اینگونه ادامه داد: «اما مشکلات بزرگی که ما داریم سلاحهایی است که به حزبالله فرستاده میشوند و عواملی که آنها (ایرانیها) به یمن میفرستند یا سایر تهدیدهای نامتقارن مبتنی بر فناوریهای اندک که آنها در استفاده از آن بسیار ماهر هستند و همین حالا دارند عیرغم تحریمها آنها را انجام میدهند.»
اوباما تصریح کرد: «در صورتی که ما ظرفیتهای خود را برای جلوگیری از انجام آن کارها توسعه ندهیم به انجام این کارها ادامه خواهند داد و این بخشی از رایزنیهای ما برای ضمانتهای امنیتی به کشورهای شورای همکاری خلیج فارس بود.»
رئیسجمهور آمریکا که از تجاوز ائتلاف تحت رهبری عربستان به یمن آشکارا حمایت کرده ایران را به تلاش برای ایجاد ناآرامی در یمن و بهرهگیری از آن متهم کرد و گفت: «اگر کشورهای عضو شورای همکاری توانمندی بیشتری در زمینه بازداری دریایی، اطلاعات، توان قطع منابع مالی داشته باشند و به نحو موثرتری بتوانند با نیروهای متحد در منطقهای مانند یمن کار کنند حوثیها نمیتوانند به سمت یمن پیشروی کنند و اگر همه این کارها انجام شوند دستیابی ایران به دلارهای بیشتر در نتیجه کاهش تحریمها چیزی نیست که بر توانمندیها و پیشرفتهای آنها بچربد و این چیزی است که ما باید بر آن تمرکز کنیم.»
وی در ادامه با بیان اینکه درباره حزبالله هم قواعد مشابهی حاکم است گفت: «حزبالله تعداد معینی نیروی زبده و موثر دارد. اگر ایران منابع مالی اضافی در اختیار داشته باشد، احتمالاً برای پرداخت دستمزد آنها فشار کمتری را متحمل میشود اما اینطور نیست که بگوییم ناگهان آنها میتوانند 10 برابر تعداد فعلی مبارزان حزبالله در سوریه را آموزش داده و مستقر کنند. این چیزی نیست که آنها به طور اتوماتیک توان انجام آن را داشته باشند. دلیل اینکه حزبالله اثرگذار است این است که آنها هستهای متشکل از گروههای زبده دارند که طی 20 تا 30 سال شکل گرفتهاند.»
محور دیگری گفتوگوی گلدبرگ با اوباما به برخی تنشها در روابط آمریکا و رژیم صهیونیستی و رابطه وی با یهودیها اختصاص داشت. اوباما در پاسخ به سوالی از این روزنامهنگار آمریکایی، بر حمایت جامعه یهودیان از خودش تأکید کرد و تهدیدهایی که یهودیها این روزها با آن مواجه هستند را حاصل رشد «یهودستیزی» و گفتمان «ضداسرائیلی» در اروپا و سایر مناطق دنیا دانست.
وی گفت: «شکی نیست که محیط جهان برای بسیاری از خانوادههای یهودی هراسانگیز است... شما اروپا را دارید که شاهد پیدایش نوع آشکارتر و خطرناکتری از یهودستیزی است. و بنابراین بخشی از نگرانیها در جامعه یهودی این است که تنها یک نسل پس از هولوکاست به نظر میرسد که روایتهای یهودستیزانه و ضد اسرائیلی رو به افزایش هستند. و این باعث هراس مردم میشود.»
رئیسجمهور آمریکا در ادامه علاوه بر این خاطرنشان کرد که «برخی تلاشهای هماهنگ از جانب برخی نیروها» هم وجود داشتهاند که تلاش میکنند طرفداری از اسرائیل و مردم یهود را با «مجموعه معینی از سیاستهای دولت اسرائیل» همارز بدانند. اوباما بر همین اساس افزود: «بنابراین اگر شما از سیاست شهرکسازی انتقاد کنید میگویند شما ضد اسرائیل یا یهودستیز هستید. اگر شما برای جوانان فلسطین که هنگام تردد با محدودیت و ایستگاههای بازرسی مواجه هستند دلسوزی یا با آنها همدلی کنید به حمایت شما از اسرائیل به دید شک نگریسته میشود. اگر شما بخواهید اختلافات با دولت اسرائیل را علنی کنید، گفته میشود که شما ضد اسرائیلی و توسّعاً یهودستیز هستید. من این را اصلاً قبول ندارم.»
اوباما در پاسخ به این سوال که آیا این را توطئهای از جانب فرد یا گروه خاصی میداند گفت که برخی از این فراد ممکن از سر خلوص نیت اینگونه فکر کنند که اسرائیل دائماً درگیر بحران است و به خاطر آنکه در مجاورت کشورهای بدی قرار گرفته دیگران یا با اسرائیل هستند و یا علیه آن.