چرا مسیر همه‌ی فیلم‌های مسئله‌دار به پردیس کوروش ختم می‌شود؟

رجانیوز: همه چیز طبق پیش‌بینی جلو می‌رود. حدود دو هفته پیش بود که رجانیوز نسبت به اکران همزمان فیلم‌های مسئله‌دار هشدار داد و اعلام کرد که سازمان سینمایی در شرایطی که همه‌ی حساسیت‌ها روی بحث هسته‌ای است و نمایندگان مجلس نیز درگیر بحث انتخابات شده‌اند، به دنبال سوءاستفاده از مقطع سیاسی فعلی در جهت اکران آثار مسئله‌دار است؛ اما حالا با غفلت از این هشدار، در دومین اقدام پس از اکران شبانه‌ی فیلم «قصه‌ها»، دیروز شورای صنفی نمایش اعلام کرد که فیلم «نهنگ عنبر» که سخنگوی وزارت ارشاد، کمتر از یک ماه پیش، آن را مغایر با آموزه‌های ملی و اسلامی خوانده بود، به سرگروهی پردیس کوروش روی پرده خواهد رفت.

اکران این فیلم درحالی در سکوت خبری رخ می‌دهد که اکران فیلم سابقاً توقیفی «گس» نیز در دستور کار گروه هنر و تجربه قرار گرفته است و زمزمه‌هایی مبنی بر اکران فیلم «خانه‌ی دختر» در برنامه‌ی بعدی سینماها نیز به گوش می‌رسد. اما جالب اینجاست که قریب به اتفاق این فیلم‌های مسئله‌دار، در یک اتفاق قابل تأمل، همگی ابتدا از یک پردیس سینمایی تازه تأسیس در غرب تهران اکران خود را آغاز می‌کنند.

به طور مثال، در همین مدت اخیر، اکران فیلم «قصه‌ها» ابتدا در جلسه‌ی شبانه‌‌ی شورای صنفی نمایش کلید خورد و سپس از صبح روز چهارشنبه با محوریت «پردیس کوروش» آغاز شد و در ادامه، سایر سینماها اقدام به نمایش این فیلم کردند.

پیش از این نیز، در دی ماه ۹۲، اکران قاچاقی فیلم توقیفی «خانه‌ی پدری» در یک اقدام خلاف قانون، در همین پردیس سینمایی کلید خورده بود تا طلسم ۴ ساله‌ی توقیف این فیلم شکسته شود، اما بعد از عدم همراهی سینماهای دیگر متعلق به شهرداری و حوزه‌ی هنری و اعتراض نهادهای نظارتی، این پروژه با شکست مواجه شد و فیلم از پرده پائین آمد.

اما حضور پررنگ پردیس کوروش در ماجرای اکران فیلم‌های مسئله‌دار، به همین جا ختم نمی‌شود. چنانکه روز گذشته سخنگوی شورای صنفی نمایش از اکران فیلم «نهنگ عنبر» به کارگردانی «سامان مقدم» به سرگروهی پردیس سینمایی کوروش خبر داد؛ فیلمی که به علت مشکلات محتوایی اجازه‌ی حضور در سی و سومین دوره‌ی جشنواره‌ی فیلم فجر را نیافت و حتی چندی پیش با اظهارنظر جالب و انتقادی سخنگوی وزارت ارشاد در یک نشست خبری، نامش بر سر زبان‌ها افتاد:

«این فیلم به‌دلیل این‌که جزو فیلم‌های طنز است، یک‌بار بازبینی شده و مواردی که برای اصلاح لازم بوده، یادآوری شده است. «نهنگ عنبر» برای دومین‌بار در حال بررسی و بازبینی است و فعلا اکران نخواهد شد. این فیلم‌ها (خانه‌ی دختر و نهنگ عنبر) به‌دلیل نقطه‌نظرات و اشکالات محتوایی که منطبق بر برخی آموزه‌های ملی و اسلامی نیستند، در حال بررسی‌اند و پس از رفع مشکلات، در نوبت اکران قرار می‌گیرند.»

البته مطابق معمول که حرف‌های وزیر و سخنگوی وزیر، با تغییر اوضاع آب و هوا، دچار تغییرات سینوسی می‌شوند، مشکل فیلم «نهنگ عنبر» مطابق پیش‌بینی‌ها خیلی زود حل شد و حالا پردیس کوروش که به تازگی با تغییر اساسنامه‌ی شورای صنفی نمایش، به عنوان یکی از سرگروه‌های اکران معرفی شده است، این فیلم را از فردا روی پرده خواهد برد.

علی سرتیپی

بدین ترتیب به نظر می‌رسد در چینش جدید اکران، «پردیس کوروش» نقش سینمای خط‌شکن را در اکران فیلم‌های مسئله‌دار به عهده گرفته است و قرار است به پاتوق جدید شبه‌روشنفکران سینمایی تبدیل شود. موضوعی که با توجه به حضور «علی سرتیپی» در راس امور اکران سالن‌های این پردیس و البته عضویت در هیئت مدیره‌ی آن، کمی پیچیده‌تر هم جلوه می‌کند.

«علی سرتیپی» فرد نام‌آشنایی در سینمای ایران است. تهیه‌کننده و پخش‌کننده‌ی بانفوذی که به واسطه‌ی در اختیار داشتن شرکت سینمایی فیلمیران، در چند سال اخیر، بسیاری از معادلات سینمایی کشور را رقم زده است. تا آنجا که او در چند سال اخیر، بسیاری از شرکت‌های پخش فیلم مستقل را بلعیده است و تنها معدودی از این شرکت‌ها، قادر به رقابت با «فیلمیران» و موسسات پخش تابعه‌ی او هستند. همین قدرت و نفوذ بالا و تمکن مالی و البته مدیریت مناسب او، باعث شده است تا «علی سرتیپی» را سلطان پخش فیلم ایران بنامند.

اما «سلطان پخش فیلم ایران» مدتی است که بر خلاف مشی محتاطانه‌ی قبلی در پر کردن سبد پخش خود از میان همه‌ی سلائق و نگاه‌های سینمایی، ظاهراً علاقه‌ی خاصی به پخش و عرضه‌ی فیلم‌های با سمت و سوی خاص سیاسی پیدا کرده است. چنانکه همین تغییر مشی او در سال ۹۲، باعث اعتراض خبرگزاری فارس شد. فارس در مرداد ماه این سال، در یادداشتی با اشاره به سرمایه‌گذاری «سرتیپی» در فیلم «عصبانی نیستم» و درج نام او در تیتراژ این فیلم و نیز پخش دو فیلم «قصه‌ها» و «عصبانی نیستم» و نیز تهیه‌کنندگی فیلم «پل چوبی» (هر سه فیلم با مضمون فتنه) توسط فیلمیران، این چنین نوشت: «اگرچه انتخاب فیلم برای پخش، حق هر شرکت پخشی است و فیلمیران نیز پخش فیلم های خوب و ماندگاری را نیز در کارنامه‌ی خود دارد، اما کنار هم گذاشتن تولید فیلم ««پل چوبی» و پخش فیلم‌های «عصبانی نیستم» و «قصه‌ها» نتیجه‌ی دیگری را به ذهن متبادر می‌کند که آقای «سرتیپی» و دوستانش درباره‌ی برخی فیلم‌ها و موضوعات، فراتر از یک دفتر پخش عمل می‌کنند.» (البته بعدها «سرتیپی» حضورش را در فیلم توقیفی «عصبانی نیستم» به عنوان سرمایه‌گذار رد کرد)

حالا با گذشت حدود دو سال از این ماجرا، «علی سرتپی» و پردیس مشهور تحت مدیریت او، همچنان علاقه‌ی خاصی به پخش فیلم‌های با سمت و سوی سیاسی خاص و ضد منافع ملی نشان می‌دهند. در حالی که «فیلمیران» این روزها قدرتمند‌تر از همیشه، در صحنه‌ی اکران فیلم‌ها حضور دارد و بسیاری به سطح نفوذ او در سینما معترضند. به طورمثال «داریوش بابائیان» -مدیرعامل شرکت پخش «شکوفا فیلم» و تهیه‌کننده‌ی قدیمی سینمای کودک و تجاری- که با وجود سابقه‌ی طولانی در حوزه‌ی پخش و اکران، برای فیلم «مردن به وقت شهریور» نتوانست بیش از دو سالن ثابت مهیا کند، در گفتگو با سینماپرس از حمایت‌های خاص دولت از برخی دفاتر پخش گلایه می‌کند و می‌گوید: «از مجموعه ۲۹ دفتر پخش موجود، ۲۶ دفتر هیچ حمایتی از سوی سازمان سینما نمی‌بینند و از شرایط وجود ناراضی هستند و تنها ۳ دفتر که البته زیرمجموعه هم هستند و در دایره‌ی یکدیگر قرار می‌گیرند، امروز به فعالیت مشغول هستند...» و اشاره‌ی او دقیقاً به «فیلمیران» و شرکت‌های پخش زیرمجموعه‌ی آن است.

در چنین شرایطی، به نظر می‌رسد توافق نانوشته‌ای میان دولتی‌ها و برخی دفاتر پخش برای اکران فیلم‌های مسئله‌دار و تخصیص پردیس‌های تحت اختیار آنها صورت گرفته است؛ «فیلمیران» مامور اکران این فیلم‌ها در پردیس‌های تحت قرارداد و تحت مدیریت خود شده است و در عوض، هر روز قدرتمندتر از قبل می‌شود. موردی که البته قطعاً در صورت ادامه‌ی روند کنونی، از دید نهادهای نظارتی دور نخواهد ماند و با واکنش مواجه خواهد شد.