اعتراف نظامی عراقچی /نماینده ایران در آژانس: نگرانم!

تنها چند روز بعد از آنکه یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صراحتا از بازرسی‌های ماموران این آژانس از مراکز نظامی ایران گفت، تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای دولت حسن روحانی به‌رغم مواضع متفاوت پیشین، به بازدید ماموران آژانس از مراکز نظامی ایران اعتراف کرد. عباس عراقچی، معاون جواد ظریف و نفر دوم تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای که پیش‌تر مدعی شده بود هرگز اجازه دسترسی آژانس به مراکز نظامی ایران داده نخواهد شد، پنجشنبه شب در گفت‌وگو با بخش خبری ساعت 21 شبکه اول سیما، درباره اظهارات آمانو مبنی بر بازرسی از مراکز نظامی ایران براساس پروتکل الحاقی گفت: «زمانی که اجرای پروتکل الحاقی را قبول کنیم یک سری دسترسی‌های مدیریت‌شده به مراکزی که غیر از مراکز هسته‌ای باشد،‌ طبق شرایط خاصی می‌تواند برای آژانس ایجاد شود». وی با تاکید بر اینکه بازدید از مراکز نظامی به هیچ وجه صورت نخواهد گرفت، افزود: «دسترسی مدیریت‌شده کاملا با آنچه ما در ذهنمان از بازدید از یک مرکز داریم متفاوت است». معاون وزیر امور خارجه گفت:‌ «اگر آژانس اطلاعاتی داشته باشد که کار خلاف قاعده هسته‌ای در یک مرکزی صورت می‌گیرد، فرآیندی شروع خواهد شد و نهایتا کاری که آژانس انجام می‌دهد، بازدید نیست بلکه دسترسی مدیریت‌شده است برای نمونه‌گیری محیطی که آیا مواد رادیواکتیو در آنجا وجود دارد یا خیر». براساس این اظهارات عباس عراقچی، او میان بازرسی و دسترسی به مراکز نظامی تفاوت قائل شده است. بر این اساس او معتقد است، آنچه در پروتکل الحاقی وجود دارد، امکان دسترسی مدیریت‌شده به بخشی از تاسیسات نظامی را به ماموران آژانس می‌دهد و این معنایی متفاوت از بازرسی دارد.البته پیش از این، بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی نیز در اظهاراتی گفته بود اینکه آمانو از پروتکل الحاقی، معنای بازرسی را برداشت کرده، نشان‌دهنده تفسیر متفاوت او است. به عبارت دیگر، سخنگوی سازمان انرژی اتمی معتقد است آمانو تفسیر مطلوب خود را از پروتکل الحاقی داشته است. البته ماجرای تفسیر آژانس از موضوعات هسته‌ای، یادآور تفسیر آژانس از ماجرای تعلیق در دوران مدیریت البرادعی و در دوره اعتماد‌سازی اول به مدیریت حسن روحانی در دولت خاتمی است که در آنجا نیز نهایتا تفسیر آژانس به‌عنوان معیار قرار گرفت و همین موضوع منجر به شکست آن مذاکرات شد به همین دلیل به نظر می‌رسد اکنون نیز بار دیگر قرار است تیم مذاکره‌کننده از همان سوراخ آژانس مجددا گزیده شود. اما در میان این نکات، نکته اساسی درباره تناقض‌گویی‌های تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای درباره همین موضوع بازرسی‌ها یا براساس آنچه عراقچی می‌گوید، دسترسی‌ها است. عباس عراقچی در حالی مدعی شده با پذیرش پروتکل الحاقی، فقط امکان «دسترسی» ماموران آژانس به اماکن نظامی داده می‌شود که پیش‌تر، یعنی بیش از یک ماه قبل صراحتا گفته بود براساس توافق لوزان به هیچ عنوان امکان دسترسی به مراکز نظامی وجود ندارد! عراقچی 22 فروردین‌ماه در گفت‌وگو با تسنیم در پاسخ به سوالی درباره احتمال بازدید ناظران خارجی از مراکز نظامی ایران تحت عناوین مبهم قیدشده در بیانیه لوزان که احتمال ورود به مسائل مربوط به PMD را مطرح می‌کند، گفت: قطعاً هیچ نظارت و «دسترسی»‌ای را در این زمینه نخواهیم پذیرفت. وی افزود: موشک‌های ما چه بالستیک و چه غیره نیز تحت نظر و نظارت طرف‌های‌مان نخواهد بود. این عین عبارات آقای عراقچی در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم است. و متاسفانه نمی‌تواند نشان‌دهنده وجهی از صداقت آنها باشد.آقایان درحالی مدعی هستند پذیرش پروتکل الحاقی، نه بازرسی، امکان دسترسی به مراکز نظامی را ایجاد می‌کند که پیش‌تر مدعی بودند به هیچ وجه اجازه همین «دسترسی» را نیز به آژانس نخواهند داد! در کنار صدها گزاره دیگر که تناقض‌گویی تیم مذاکره‌کننده و صداقت کلام منتقدان را اثبات کرده، این مورد، یعنی مورد پروتکل الحاقی و بازرسی از مراکز نظامی نیز در زمره روند و تاکتیک پنهان‌کاری و سپس تغییر عبارات و... قابل بررسی است. نماینده ایران در آژانس: نگرانم! اما درست در شرایطی که عباس عراقچی وظیفه جا انداختن توافق ظریف را بر عهده گرفته، نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نسبت به سوء‌رفتار و عدم صداقت آمانو در امانت‌داری اطلاعات ایران ابراز نگرانی کرد. رضا نجفی، نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چهارشنبه‌شب در برنامه تلویزیونی «تیتر» از شبکه خبر (برنامه‌ای که دکتر فریدون عباسی، رئیس سابق سازمان انرژی اتمی نیز در آن حضور داشت) درباره نگرانی نسبت به درز اطلاعات ایران بویژه پس از توافق جامع هسته‌ای گفت: براساس توافقی که با آژانس داشتیم نگرانی‌های امنیتی‌مان را گفتیم و قرار شد آژانس آنها را لحاظ کند همچنین در بیانیه‌های جنبش غیرمتعهدها، این مساله به صراحت گنجانده شده است. ما بارها از مدیرکل خواسته‌ایم تمهیداتی اتخاذ کند که اطلاعات درز نکند. آقای آمانو در صحبت‌های خصوصی ادعا می‌کند تمام اقدامات لازم را اتخاذ کرده است و به نوعی می‌خواهد رفع مسؤولیت کند و بگوید افراد دیگری در آژانس جاسوسی می‌کنند اما هنوز به آن حد نرسیده که بیاید و این را اعلام کنند. با این حال ما نگران هستیم. نجفی گفت: بویژه با توافقی که قرار است انجام شود آژانس دسترسی و اطلاعات بیشتری درباره ایران و فعالیت‌های هسته‌ای‌اش پیدا می‌کند و این مایه نگرانی است و امیدواریم جلوی این کار گرفته شود. این اظهارات صریح نجفی به وضوح نشان می‌دهد نماینده ایران در آژانس از جایگاه داوری آژانس در توافق جامع هسته‌ای میان ایران و 1+5 نگران است. براساس اظهارات نجفی، با توجه به آنکه براساس توافق ظریف، آژانس دامنه وسیع‌تری از اطلاعات هسته‌ای و نظامی ایران را در اختیار خواهد گرفت، باز هم این نگرانی که این اطلاعات به بیرون درز کرده و در اختیار سرویس‌های امنیتی بیگانه قرار گیرد بسیار زیاد خواهد شد. البته این نگرانی درست نجفی را پیش‌تر بارها و بارها منتقدان محتوای مذاکرات هسته‌ای دولت حسن روحانی مطرح کرده‌اند. و البته متاسفانه هر بار بیان این نگرانی‌ها با توهین و بی‌ادبی طرف مقابل مواجه شده است. منبع: وطن امروز