«اورجینال»های تقلبی در بازار ایران

مهر: مدت‌ها است که خیابان‌های شمال شهر پایتخت را فروشگاه‌های شیک و برندهای مطرح اروپایی و حتی آمریکایی اشغال کرده‌اند. تازگی‌ها ترک‌ها هم به آن اضافه شده‌اند. اما همین مغازه‌های شیک و گرانقیمت، همه چیز را برای فریب مشتریان آماده کرده‌اند. از دکوراسیون و اجناس با آب و رنگ‌های چشم‌نواز گرفته تا فروشندگان و صد البته مشتریانی خاص. کافی است یک روز سری به این مغازه‌ها بزنید تا حال و روزشان را به خوبی متوجه شوید. «اورجینال» های تقلبی که حتی خواندن قیمت‌هایشان ممکن است باور کردنی نباشد. معلوم نیست به تومان قیمت‌گذاری شده‌اند یا به ریال. اورجینال‌های تقلبی در بازار ایران گویا هنوز اروپایی‌ها نیامده‌اند، برندهایشان در ایران جا خوش کرده‌اند؛ فروشگاه‌هایی که گاه هیچ نام و نشانی در سایت‌های اصلی این برندها ندارند و اگر باهوش باشید قبل از خرید، سری هم به سایت و مراکز نمایندگی این برندها در کشورهای مختلف دنیا بزنید، هیچ ردپایی از نام و آدرس فروشگاه‌های شمال شهر تهران در آنها نخواهید یافت. اما زرق و برقشان کافی است که جیب شما را نشانه گیرد و به بهانه خرید یک برند به ظاهر اورجینال، پول گزافی را از شما به یغما برد. شاید رونق همین فروشگاه‌ها و واردات این کالاها باشد که چندین بار است تذکرات مقام معظم رهبری را در پی داشته است. آخرین مرتبه هم همین چند روز پیش بوده که ایشان در سخنان خود بر ضرورت جلوگیری از واردات بی‌رویه این محصولات تذکراتی داده و تاکید داشتند که باید ایرانی‌ها، متعصبانه کالاهای ایرانی بخرند و اجازه ندهند که برای برخی کشورهای دیگر، اشتغالزایی شود و در مقابل، فرزندان آنها بیکار باشند. در واقع، مقام معظم رهبری در سخنرانی اخیر خود، نگاه‌ها را متوجه مصرف‌کنندگانی کرده‌اند که مصرف برندهای خارجی برایشان عادی شده است. ایشان خطاب به مردم اینگونه اعلام کرده‌اند که مصرف‌کنندگان باید با انصاف و درک مصلحت کشور، چشم بر برندها و مارک‌های خارجی ببندند و با مصرف کالاهای داخلی به کمک هموطنان کارگر خود، بشتابند. البته جامعه هدف سخنان اخیر ایشان، تنها مردم نبودند بلکه ایشان دولتمردان و دستگاه‌های دولتی را نیز به عنوان بزرگترین مصرف‌کنندگان کالا خطاب قرار داده و تاکید کردند که باید در دولت اصرار و پافشاری شود که مصارف دستگاه‌های دولتی، مطلقا داخلی باشد و دولت از هرگونه مصرف کالای ریز و درشت خارجی در صورت وجود مشابه داخلی خودداری کرده و آن را بر خود حرام کند. اما نکته حائز اهمیتی که سخنان اخیر ایشان داشت، تاکید بر ضرورت نظارت بر واردات و جلوگیری از لطمه وارد شدن به تولید داخلی بود که ضرورت توجه هر چه بیشتر دولت را می‌طلبد. به همین دلیل، احتمال می‌رود مجددا اولویت‌بندی‌های کالایی آغاز شده و دولت با اجرای طرح مدیریت واردات، بخواهد بخشی از واردات کشور را مدیریت کند به نحوی که از ورود برخی از کالاها جلوگیری شده و یا ورود برخی از آنها، سختگیرانه شود تا وارداتشان برای واردکنندگان، مقرون به صرفه نباشد، البته به شرطی که قاچاق نیز رواج پیدا نکند، چراکه تجربه نشان داده هرجا که دولت با برخوردهای غیراصولی، جلوی واردات کالا را گرفته، قاچاق راه خود را پیدا کرده و بالاخره به بازار تزریق شده است. ماموریت ویژه نعمت‌زاده برای واردات در این میان، نکته حائز اهمیت این است که مقام معظم رهبری، چند ماه پیش نیز در این مورد تذکراتی داشته و البته به دولت توجه داده‌اند که نباید به بهانه جلوگیری از ورود کالاهای قاچاق، راه را برای واردات بی‌رویه باز کرد، بنابراین دولت باید با یک حرکت منطقی و دقیق، واردات را کنترل کرده و البته نظارت کافی نیز بر بازار داشته باشد. البته حسن روحانی نیز با استقبال از سخنان و رهنمودهای اخیر رهبر فرزانه انقلاب در خصوص واردات و ضرورت حمایت از تولید داخلی، حمایت از تولید را ماموریت مهم دولت خود دانسته و بر این نکته پافشاری کرده که قرار است فهرستی از کالاهای مشابه داخلی تهیه شود و واردات آن برای تمامی دستگاه‌های دولتی و عمومی ممنوع شود. اگرچه در این میان برخی‌ها می‌گویند که دولت در حال تهیه فهرستی است که به صورت عمومی یا وارداتشان محدود و ممنوع شود و یا اینکه تعرفه‌های سنگینی به آن بسته شود که در عمل، واردات مقرون به صرفه نباشد. به همین دلیل هم وزارت صنعت، معدن و تجارت ماموریت ویژه‌ای از دولت دریافت کرده تا فهرست این کالاها را تهیه کرده و به دولت ارسال کند، در عین حال، خبرها از این وزارتخانه حکایت از آن دارد فهرستی که تهیه خواهد شد، برخی از ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های وارداتی را دربرخواهد گرفت و این وزارتخانه برای دستور ویژه رئیس جمهور، برنامه ویژه ای هم تدارک دیده است. حال و هوای این روزهای فروشگاه‌های برند در شمال پایتخت گشت و گذاری در خیابان‌های پایتخت از خیابان شریعتی گرفته تا پاسداران و جردن و فرشته؛ فروشگاه‌هایی با برندهای مطرح خارجی را نمایان می‌سازد که کالاهای عرضه شده در آنها، نه تنها رنگ و لعاب خاصی را به ویترین این فروشگاه‌ها داده است بلکه قیمت‌ها نیز بسیار سرسام‌آور و گران قیمت است اما واقعیت این فروشگاه‌ها، آن چیزی نیست که در ظاهر به چشم می‌خورد بلکه بسیاری از کالاهایی که در این مغازه ها به فروش می‌رسند، تقلبی و ساخت کشورها و کمپانی‌هایی است که تنها نام برند را جعل می‌کنند. البته جذابیت فروش این کالاها آنقدر بالا است که بسیاری حاضر می‌شوند سرمایه کلانی برای خرید یا اجاره فروشگاه بزرگ و دکور چینی آن هزینه کنند و در مقابل، سود خوبی را هم به جیب بزنند، چرا که سودی در این بازار نهفته است که شاید باور کردنش ساده نباشد، این در حالی است که اکثر خریداران این کالاها را جوانانی تشکیل می‌دهند که به اصطلاح خیلی‌ها، بچه‌پولدارها یا مایه دارهای تهرانی به شمار می‌روند. چند سالی است که تب خرید از برند و برندپوشی، در میان جوانان ایرانی بالا گرفته و هر کس که لباس‌های به اصطلاح مارک و صاحب برند به تن کند، از ارزش بیشتری در جامعه برخوردار است اما اینکه چرا مردم ایران اینگونه شده و رو به مدگرایی آورده‌اند را باید در ریشه‌های اجتماعی این حرکت دنبال کرد. فروشگاه‌هایی که اکنون این کالاها را به فروش می‌رسانند، اغلب اجناس مورد نیاز خود را از طریق واسطه‌هایی تهیه می‌کنند که نمونه‌های تقلبی، اما با کیفیت را از کشورهای اطراف به صورت قاچاق وارد کرده و با قیمت نه چندان پایینی به صاحبان این مغازه‌ها می‌فروشند و علیرغم اینکه قیمت این کالاها چندان پایین هم نیست، اما همیشه مشتریان خاص خود را هم دارد، این در حالی است که برخی از برندها آنقدر قیمت بالایی برای برخی از کالاهای خود دارند که شاید خرید یک تکه از لباس یا یک جفت کفش آنها، با حقوق یک کارگر ایرانی هم برابری می‌کند. به عنوان مثال، خرید یک پالتو ساده از یک برند مطرح اروپایی که البته در اصل بودن یا نبودن کالا شک و تردیدهای بسیاری وجود دارد، گاه با تخفیف ۷۰ درصدی که از سوی فروشگاه‌های برند مطرح می‌شود، به ۵۰۰ هزار تومان هم می‌رسد یا برخی از کتانی‌ها و کفش های برندهای خاص، گاه قیمتی میلیونی دارند. البته این در مورد کت و شلوار و پیراهن و تی‌شرت‌های برخی از برندهای خاص هم مثال زدنی است. اما نکته اینجا است که در میان این فروشگاه‌های پر زرق و برق با برندهای خارجی؛ کمتر فروشگاهی با برند ایرانی با این سبک و کیفیت به چشم می‌خورد و حتی برخی از تولیدکنندگان ایرانی کالاهای با کیفیت که اغلب در صنف پوشاک هم فعال هستند، ترجیح می‌دهند تولیدات با کیفیت خود را با یک برند خاص با نامی خارجی به بازار عرضه کنند تا بلکه اقبال تب برندگرایی در ایران، شامل حال کالاهای تولیدی آنها نیز بشود و بتوانند مشتریان خاص خود را جلب کنند. فعالان اقتصادی از دلایل مصرف کالاهای خارجی می‌گویند غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران معتقد است که آنچه امروز تب خرید کالاهای برند خارجی را در میان ایرانیان داغ کرده، نگاه نادرست به کالاهای ایرانی است در حالی که ایران در بسیاری از این کالاها در دنیا، صاحب برند است، یعنی بهترین کفش ایتالیایی که با چرم خاص تهیه شده است، چرم ایرانی را در خود جای داده و با ظرافت و کیفیت خارجی و البته برندهای خارجی، وارد بازار ایران شده است. وی می‌افزاید: باید نگاه نادرست مردم درباره کیفیت کالای ایرانی را اصلاح کرد و کاری نمود که وقتی نام برندهای ایرانی می‌آید، هم معنی کالای با کیفیت باشد، البته این کار باید به صورت ریشه‌ای و فرهنگی هم اصلاح شود و این دیدگاه که کالای ایرانی بی‌کیفیت است، از دید مردم بیرون رود. به گفته شافعی، تولیدات ایرانی در بسیاری از کشورهای دنیا مورد توجه است در حالی که در بازار داخلی جایگاهی ندارند و متاسفانه تبلیغات رو به افزایش غرب درباره مدگرایی و برندهای مطرح، جوانان ایرانی را مشغول خود کرده است در حالی که به نظر می‌رسد رشد مصرف کالاهای ایرانی یک معادله سه وجهی است. از یک سو، تولیدکنندگان باید کیفیت و شاخص‌های نوین ذائقه مشتری را در کالاهای تولیدی خود رعایت کنند و از سوی دیگر، دولت نیز بسترهای کسب و کار بخش خصوصی را برای تحقق چنین هدفی آماده کند. وی اظهار داشت: سرانجام این مردم هستند که باید به تولیدات کشورشان تعصب داشته باشند و تا آنجا که ممکن است تحت تاثیر تبلیغات گمراه کننده درباره این که کالای ایرانی بی کیفیت است، قرار نگیرند. همچنین محمدحسین برخوردار، رئیس مجمع واردات در این رابطه می‌گوید: در حالی این روزها توجه همه دولتمردان به ضرورت توجه به کالاهای تولید داخلی جلب شده است که کالای خارجی، تمام زمان‌های تبلیغات رسانه‌های ایرانی را پر کرده است و مردم نیز به این باور رسیده‌اند که کالای خارجی از کیفیت مناسب‌تری برخوردار است، در حالی که برخی از همین کالاهایی که در قالب برندهای خارجی عرضه می‌شوند، تولیدات ایران هستند. وی می‌افزاید: بازنگری در تعرفه‌ها شرایط را برای کاهش واردات اجناس لوکس فراهم کرده، در حالی که مشکل اصلی در قاچاق بالای این محصولات است که متاسفانه در حال حاضر در کشور غوغا می‌کند. البته دولت باید برنامه‌ریزی دقیقی برای حمایت از تولیدات داخلی داشته باشد تا زمینه برای تولید کالاهای با کیفیت نیز فراهم شود، این در حالی است که باید عطش بازار نسبت به کالاهای با کیفیت را نیز پاسخ داد، چراکه در غیر این صورت، جلوگیری از ورود کالا به صورت رسمی و عدم عرضه کالاهای با کیفیت و مطابق با سلیقه روز جامعه، راه را برای قاچاق هموار می‌سازد. رئیس مجمع عالی واردات ضمن تاکید بر ضرورت سرمایه گذاری در تولید داخلی با کیفیت، معتقد است: باید بر روی تجارت و تولید داخل سرمایه گذاری شود تا بتوان پاسخگوی نیاز جامعه بود. در این میان برخی از کارشناسان نیز بر این باورند که دولت می‌تواند از خریداران این کالاهای لوکس مالیات‌های سنگین دریافت کند و در مقابل، مالیات دریافتی را در بخش تولید کشور هزینه کرده تا تولید داخلی با کیفیت رونق گیرد و از سوی دیگر، خرید از این برندها که گاه اجناس آنها اصل هم نیستند، برای مردم با صرفه نباشد، در این صورت است که می‌تواند علاوه بر اینکه بازار را در انتخاب آزاد گذاشت، اما از تولید داخلی با کیفیت نیز حمایت کرد تا این تولیدات همپای همتایان خود، وارد بازار شده و به رقابت بپردازند. آنگاه مشتری حق انتخاب دارد، کالای وطنی بخرد و به تولید ملی خود کمک کند یا مالیات گزاف بدهد و جنس خارجی را به خانه خود ببرد، این در حالی است که شناسایی این مغازه‌های لوکس و برنددار نیز چندان کار سختی نیست و دولت می‌تواند به راحتی از خریداران و فروشندگان این کالاهای خارجی که به نوعی بازار ایران را نیز تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهند، مالیات گزاف دریافت کرده و همین منابع مالی ناشی از مالیات را به سمت تولید با کیفیت هدایت کرده و از تولیدکنندگانی که کالاهایشان یارای رقابت با این کالاهای صاحب برند را دارد، حمایت کند.