نوشابه باز کردن مجلس برای خود: ما همیشه صلاحیت داریم!
چرا در زمان های نزدیک به انتخابات مجلس شورای اسلامی، نمایندگان محترم به دنبال تصویب مصوباتی برای برخورداری از امتیازات ویژه برای خود، مانند اخذ مجوز حمل سلاح برای نمایندگان بازنشسته، مجوز همیشگی طرح ترافیک، استفاده از پاسپورت ساسی و در مجموع گرفتن برخی امتیازات مادام العمر که در دوره های گذشته، نمایندگان به دنبال آن بوده‌اند؟
این پیشنهاد با 125 رأی موافق، 54 رأی مخالف و 8 رأی ممتنع به تصویب بهارستان‌نشینان رسید و بر اساس این مصوبه مجلس، مقرر شد: «در صورت ثبت‌نام نمایندگان فعلی مجلس شورای اسلامی برای دوره بعد، صلاحیت آنها برای نمایندگان مجلس استمرار می‌یابد مگر آنکه شورای نگهبان در جلسه رسمی خود تا 15 روز قبل از شروع تبلیغات انتخاباتی به استناد اسناد و مدارک معتبر عدم احراز را اعلام کند؛» بر این اساس سایر عوامل اجرایی یا نظارتی حق اظهارنظر در خصوص صلاحیت افراد مذکور را ندارند .
یکی از حامیان شاخص این طرح الیاس نادران نماینده مردم تهران است. نادران می‌گوید این مصوبه به معنای سلب اختیار از هیچ مرجع نظارتی نیست و بر این اساس «تا زمانی که صلاحیت نماینده در انتخابات توسط شورای نگهبان سلب نشده، فرد صلاحیت کاندیداتوری را دارد.»
این نماینده تهران در توضیح مبانی این مصوبه می‌گوید: «از نظر قانون اساسی یک ایراد مبنایی داریم و آن این است که نمایندگان مجلس حین نمایندگی سلب صلاحیت نمی‌شوند، ما از این هم دفاع می‌کنیم که اگر نماینده‌ای در حین نمایندگی صلاحیتش سلب شد، باید یک مرجع قانونی باشد که او را سلب صلاحیت کند، این نافی از آن نیست که وقتی کسی صلاحیت داشته، شورای نگهبان و نهادهای چهارگانه نظام نیز او را تأیید کردند، الآن مجدداً باید همه مراحل بررسی را طی کند.»
توکلی: این یک امتیاز طلبی نافرجام است
مصوبه فوق الذکر مخالفت برخی از نمایندگان را به همراه داشته است و هر یک عدله ای برای این نظر خود دارند از جمله این نمایندگان می‌توان به سخنان احمد توکلی که در مصاحبه با خبرگذاری تسنیم اشاره کرد که این عمل را یک امتیاز طلبی نافرجام دانسته است و از تصویب این مصوبه ابراز ناراحتی کرده و آن را مغایر با اصل 19 و 20 قانون اساسی دانسته .
همچنین به گفته وی دستگاه‌های ذیربط که اطلاعات درباره رفتار نمایندگی دارند، حق ندارند اطلاعات را ارائه کنند؛ البته پیشنهاد دهندگان کاملاً با بررسی صلاحیت نمایندگانی که داوطلب دوره بعد می‌شوند مخالف نیستند اما دو تا تفاوت اعمال قانون بین بررسی صلاحیت نامزدهای نماینده و کسانی که نماینده نیستند، وجود دارد :
تفاوت اول اینکه، در اینصورت درباره نامزدهایی که نماینده بوده‌اند، اصل بر دارا بودن صلاحیت قرار داده می‌شود مگر آنکه خلافش ثابت شود اما درباره دیگران اصل بر عدم صلاحیت است و آنها نیازمند احراز صلاحیت هستند .
دوم اینکه پیشنهاد دهندگان، نوشته‌اند رسیدگی به همین امر هم در جلسه رسمی شورای نگهبان باید انجام شود و تمام هیئت‌ها از هیئت اجرایی گرفته تا هیئت مرکزی نظارت از بررسی موضوع صلاحیت آنان به کنار می‌مانند و در نهایت این مصوبه به علت مغایرت با قانون اساسی در شورای نگهبان رد خواهد شد و این عملکرد را یک امتیاز طلبی نافرجام دانست .
نوشابه باز کردن مجلس برای خودش
دیگر مخالف طرح محمدرضا تابش بوده است که در گفتگو با روزنامه «شرق» گفته: «بعید می‌دانم شورای نگهبان چنین طرحی را تأیید کند؛ یعنی ما نماینده‌ها یک‌سال مانده به عمر همین مجلس برای خودمان نوشابه باز کنیم. آخر از این طرح هزار حاشیه و مسئله بلند می‌شود. اگر به‌نحوه نظارت نقدی هست، باید به شکل دیگری مطرح شود اما اگر بناست برخی تعیین صلاحیت شوند و نماینده خودش را از این چرخه به دور دارد، عین ظلم و تبعیض به دیگر افراد است . »
بی‌عدالتی در عرصه رقابت‌های سیاسی
علیرضا زاکانی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با اشاره به مصوبه روز گذشته مجلس در خصوص «استمرار صلاحیت» نمایندگان فعلی برای شرکت در انتخابات مجلس دهم، گفت: این مصوبه شائبه منفعت طلبی و دادن امتیاز ویژه نمایندگان به خودشان را در اذهان عمومی ایجاد کرد و بنده با هر امتیازی که سبب تبعیض و یا بی عدالتی در عرصه رقابت‌های سیاسی میان کاندیداها می شود مخالف هستم .
این نماینده اصولگرای مجلس این را هم گفت که خانه ملت نباید مصوباتی داشته باشد که نمایندگان و مجلس شورای اسلامی را در معرض اتهام قرار دهد، حتی و از موارد شبه دار هم باید پرهیز کرد هرچند که مصوباتی از این دست جز موارد شبه دار نیست و به طور آشکار و علنی، امتیازات ویژه ای را برای نمایندگان در مقابل رقبای انتخاباتی شان ایجاد می کند که قطعا کار درستی نیست .
زاکانی در ادامه افزود: به اعتقاد من این مصوبه به دلیل جنبه تبعیضی، با مخالفت شورای محترم نگهبان هم مواجه خواهد شد و البته باید منتظر نظر این شورا بود.
دفاع نقوی از مصوبه مجلس
اما در دفاع از این طرح حسین نقوی‌حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس گفته است: «مصوبه مجلس رقابت در انتخابات را محدود نمی‌کند، مصوبه مجلس برخلاف آنچه از تریبون گفته شد ایجاد محدودیت برای هیچ نامزد و رقیبی نیست بلکه صرفاً برای جلوگیری از سوءاستفاده‌ها از اموال عمومی و بیت‌المال است . »
و در نهایت می‌توان به حرف های محمدرضا باهنر نایب‌رییس مجلس هم که ریاست جلسه علنی را بر عهده داشت اشاره کرد که اخطار به این مصوبه را وارد دانست و گفت: «استثنا کردن نمایندگان از نظارت شورای نگهبان حتی برای مدتی مشخص، تبعیض بوده و خلاف قانون اساسی به شمار می‌رود . »
البته سؤالات اساسی بسیاری درباره این موضوع وجود دارد. مثلاً:
- چرا فقط نمایندگان این دوره از مجلس شورای اسلامی باید برای همیشه صلاحیت‌شان تأیید باشد تا زمانی که خلافش ثابت بشود؟
- آیا نمایندگان ادوار گذشته مجلس شورای اسلامی نیز از این امتیاز برخوردار خواهند شد؟
- چرا نمایندگانی که صلاحیت‌شان چهار سال پیش توسط شورای نگهبان تأیید شده است، امروز نگران عدم تأیید صلاحیت خود از همان شورا را دارند، مگر در این چهار سال بر آنها چه گذشته است؟
- چرا در زمان های نزدیک به انتخابات مجلس شورای اسلامی، نمایندگان محترم به دنبال تصویب مصوباتی برای برخورداری از امتیازات ویژه برای خود، مانند اخذ مجوز حمل سلاح برای نمایندگان بازنشسته، مجوز همیشگی طرح ترافیک، استفاده از پاسپورت ساسی و در مجموع گرفتن برخی امتیازات مادام العمر که در دوره های گذشته، نمایندگان به دنبال آن بوده‌اند؟
هرچند باید منتظر نظر شورای نگهبان ماند، اما می‌توان از قبل نظر شورای نگهبان را حدس زد: رد!