ابزارهای محدود آمریکا در بازدارندگی ایران

فارس: اخیرا در اندیشکده «صلح» آمریکا نشستی با حضور جمعی از مقام‌های اسبق این کشور و کارشناسان بین‌المللی پیرامون گفت‌وگوهای ایران و 6 قدرت جهانی صورت گرفت. در این میان به نظر می‌رسد واشنگتن و تهران دیدگاه‌های مختلفی نسبت به موضوع رفع تحریم‌ها، بازرسی از مکان‌های هسته‌ای و تحقیقاتی مرتبط با بحث هسته‌ای دارند. در این نشست که افرادی چون «جیم اسلاتری» نماینده اسبق مجلس نمایندگان آمریکا، «مایکل سینگ» تحلیلگر سابق اندیشکده «امنیت ملی» و نیز « هوارد برمن» رییس اسبق کمیته امور خارجی سنای آمریکا و برخی دیگر حضور داشتند به بحث در زمینه آینده مذاکرات ایران با قدرت‌های جهانی به ویژه آمریکا پرداختند. بنابر این گزارش، جیم اسلاتری در این‌باره گفت: «آمریکا و ایران به لحظه تاریخی رسیده‌اند. فاجعه بزرگ در این میان عوامل داخلی سیاسی در تهران و واشنگتن است که مانع گشایش بین 2 کشور می‌شوند.» وی در ادامه گفت که در دیدار اخیرش از ایران در ماه دسامبر سال قبل بسیاری از اهالی این کشور درباره توانایی اوباما در اجرای توافق هسته‌ای سخن می‌گفتند. اسلاتری گفت: «هر گونه توافقی بستگی به راستی آزمایی دارد زیرا هیچ کدام از طرفین به همدیگر اعتماد ندارند. همچنین دستور مقام رهبری ایران در خصوص عدم مجوز بازرسی از مکان‌های نظامی دردسرساز خواهد شد. بنظر می‌رسد البته در ایران تغییراتی در زمینه بهبود رابطه با آمریکا صورت گرفته است و حل تنش هسته‌ای سکویی برای آمریکا و ایران برای بحث در باقی موارد مشترک همکاری چون داعش خواهد شد. البته لازم است تا واشنگتن به متحدان منطقه‌ایش اعلام کند که توافق هسته‌ای مانع از عدم حمایت از آن‌ها نخواهد شد.» نماینده اسبق سنای آمریکا در ادامه افزود: «ایران از حیث انرژی و بضاعت انسانی ابرقدرت منطقه است. این کشور 80 میلیونی 3 برابر عربستان سعودی یا عراق جمعیت دارد. ایران چهارمین دارنده ذخایر تایید شده نفت و دومین از حیث منابع گاز طبیعی است. میزان سواد در این کشور 90% برای افراد زیر 45 سال است و 60% دانشجویان این کشور را بانوان تشکیل می‌دهند.» مایکل سینگ دیگر کارشناس اندیشکده واشنگتن حاضر در این نشست نیز گفت: «باید به ابعاد نظامی برنامه هسته‌ای ایران رک و پوست کنده پاسخ داده شوند. این پاسخ‌ها در زمینه راستی آزمایی مطلوب ضروری هستند. البته موضع موشک‌های ایران باید در گفت‌وگوها لحاظ می‌شد زیرا آن‌ها موشک‌ها مرتبط با توانایی هسته‌ای هستند.» وی در ادامه گفت:« آمریکا باید به دقت به بررسی راه‌کارهای دیگر در صورت عدم حصول توافق هسته‌ای نیز بپردازد. از سویی ایران قادر به ادامه مذاکرات تا 6 ماه دیگر نیست اما آمریکا مهلت ادامه مذاکرات تا 6 ماه یک سال دیگر را دارد. طراحی توافق به طور مفهومی دارای نقایصی است. اول این‌که این مسئله نیاز به روسای جمهوری در آینده دارد تا هر 6 ماه از تحریم‌ها چشم پوشی کنند و همچنین مهمترین تصمیم‌گیری‌ها برای آینده باقی مانده است.» مایکل سینگ افزود: «باید تاکید کنم که در این توافق لازم نیست ایران هر چیزی را از بین ببرد. برنامه هسته‌ای ایران در این توافق دست نخورده باقی خواهد ماند. حتی اگر یک توافق منجر به تغییر رفتار مثبت ایران از لحاظ راهبردهای منطقه‌ای این کشور شود، همسایه‌های ایران همچنان برنامه هسته‌ای این کشور را تهدید می‌دانند.» این کارشناس آمریکایی گفت: «حتی اگر تحریم‌های بی ارتباط با موضوع هسته‌ای باقی بمانند، رفع دیگر تحریم‌ها فشار بر تهران را برای مذاکره در موارد دیگر کاهش خواهد داد. از سویی رفع تحریم‌ها به این مفهوم است که ایران با بدست آوردن درآمدهای بیشتر فعالیت‌های منطقه‌ایش را که آمریکا نگران آن است، پی‌گیری خواهد کرد. هر چند حربه تحریم‌ها کند و بی اثر شده اما بدون آن‌ها نیز آمریکا ابزارهای کمتری برای بازدارندگی ایران خواهد داشت.» مایکل سینگ در خاتمه گفت: «منافع ایران و آمریکا در موارد بسیاری با هم متفاوت هستند بنابراین گشایش بزرگ در روابط بین این 2 کشور بعد از توافق بعید است.» و اما هوارد برمن رییس اسبق کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا در سال‌های 1983 تا 2013 در این‌باره گفت: «سخنان آیت‌الله خامنه‌ای مقام رهبری ایران در چند روز اخیر درباره معافیت‌های تحریمی و عدم مجوز بازرسی از مکان‌های نظامی ایران مبین این است که وی توافق را با آنچه که 6 قدرت جهانی در سر می‌پرورانند متفاوت می‌داند. باید بگویم که تلاش در جهت تحریم‌ها بود که جامعه بین‌الملل را درباره برنامه هسته‌ای ایران گردهم آورد بنابراین وارد کردن دیگر موارد در گفت‌و‌گوها موجب از دست دادن حمایت بین‌المللی خواهد شد.» برمن در خاتمه تحلیل خود گفت: «توافق پایانی هسته‌ای موجب نگرانی‌های متحدان آمریکا از جمله کشورهای حاشیه خلیج فارس و اسرائیل خواهد شد که معتقدند ایران در پی برتری طلبی و استیلای منطقه‌ای است.»