منافع اقتصادی و سیاسی پشت پرده هیاهوی مخالفت دینی با رایتل بود/ علمیت مراجع با تکنولوژی بیشتر می‌شود

به گزارش سرویس فرهنگی « فردا » ، خبرگزاری حوزوی رسا، گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام بیات، عضو مرکز موضوع شناس احکام فقهی کرده است که نکات مهمی در آن بیان شده است. گزیده‌ای از اظهارات او را در ادامه می‌خوانید:

برای اغراض اقتصادی فتوا می‌گیرند

در بحث رایتل در آن هیاهوی که شاهد اختلاف فتاوا بودیم، بنده یک تحقیقی را انجام دادم و متوجه شدم که افزون‌بر منافع سیاسی، منافع اقتصادی نیز پشت ماجرا است، چرا که اپراتورها با یک‌دیگر رقابت داشته و طرف‌های مقابل احساس خطر می‌کردند و حتی چه بسا پیگیری آن از مرجعیت تنها برای آخرت مردم نبود. گاهی مسائل به قدری پیچیده می‌شود که تا فرد پشت پرده قضایا را نداند، به راحتی خیال می‌کند که برخی سنگ آخرت و تدین مردم به سینه می‌زنند، در حالی که پشت پرده عده‌ای را تحریک می‌کنند که بروند و بگویند «دین و آیین مردم از دست رفت»، ممکن است در این فشارها نیز فتاوای را بگیرند تا به اغراض اقتصادی خود برسند، یا تهدیدات و رقبای خود را از صحنه خارج کنند. تمام جوانب این موضوع با حضور متخصصان و اهل فن سخت و نرم افزاری رایتل تحت عنوان «رایتل شناسی» در قریب به 15 جلسه بررسی و به صورت یک جزوه 100 صفحه‌ای در آمد، نتیجه حاصل نیز در اختیار مراجع قرار گرفت تا بدانند رایتل دقیقا چیست و شاید به جرأت بتوان گفت در کمتر از یک ماه حتی رویکرد تبلیغات رایتل نیز تغییر کرد، چرا که آنها بیشتر نسبت به بحث تصویری آن تأکید داشتند و از یک سو نیز همین موضوع بحث برانگیز و حساسیت‌زا بود.

مصلحت سپردن قرآن به مشرکان

امام راحل در کتاب بیع در سخنانی با چنین مضمونی می‌فرمایند «خلاف نظر شارع مقدس است که ما بگوییم کتاب مقدس و قرآن را نباید به دست مشرکان بسپاریم»، این یک نگاه بسیار ویژه‌ای است؛ فردی که این کار را نمی‌کند، فتوا می‌دهد و احتیاط می‌کند که نباید کتاب مقدس را به دست مشرکان و کفار سپرد، مفسده جزئی را می‌بیند و می‌گوید «آنها به کتاب مقدس ما توهین می‌کنند» این کار نیز ممکن است رخ دهد، ولی این مفسده جزئی در برابر یک مصلحت کلی درباره مزاق شارع که می‌خواهد همه را به دین دعوت کند و پیامش به همه برسد، چیزی خاصی نیست، یعنی مصلحت کلی تکلیف ما را مشخص می‌کند.

نگاه سهله و سمحه دین با ورود به محیط و فضای اجرا

افراد تا در محیط و فضای اجرا قرار نگیرند، هرگز نمی‌توانند آنچه مردم به صورت واقعی با آن مواجه هستند، اصول عملیه و نگاه سهله و سمحه دین را به خوبی در عرصه‌های عملیاتی، اجرایی و حکومتی و آن جای که مصلحت مطرح است داشته باشند.

علمیت مراجع با تکنولوژی بیشتر می‌شود

اگر امروزه ما در سایه تکنولوژی و وسایل ارتباطی یک جامعیتی نسبت به منابع دین پیدا کردیم، آیا می‌توانیم همانند فضا سنتی یک موضوعی را در نظر بگیریم؛ به عقیده بنده اگر مرجع تقلیدی نسبت به رسانه‌ها و امکانات ارتباطی برای اشراف نسبت به منابع دینی دسترسی بیشتری داشته باشد بدون تردید علمیت او نیز بیشتر خواهد بود؛ چرا که در فضایی که مرجع تقلید دغدغه‌ها، مشغله‌ها و مسائل متعدد دارد و می‌خواهد استنباط حکم شرعی کند، با وجود محدودیت‌ها چندین کتاب و منبع را می‌تواند ببیند؟ چقدر این منابع در اختیار او است؟ و چقدر قدرت مقایسه، جمع بندی و نتیجه گیری دارد؟ مسلما در فضای سنتی به سبب محدودیت‌ها، تنگناها و مشکلات مختلف دسترسی به مطالب کمتر از دوره کنونی است. امروز برخی از نرم افزارها از جامعیت، دقت و سرعت ویژه‌ای برخوردار هستند که کمک می‌کنند اشراف ویژه نسبت به مسائل داشته باشیم که این‌ها خود در جمع بندی ما بسیار مؤثر خواهد بود، از این موضوعات در بیان احکام نباید غفلت کرد.