همسریابی‌اینترنتی؛چتری‌که‌برای‌دلالان‌بازشد
سایتهای همسریابی در سال‌های اخیر رشد قارچ‌گونه‌ای داشته است و هر روز تعداد زیادی از جوانان ندانسته و یا از روی کنجکاوی به آنها مراجعه می‌کنند و با ورود به این سایت‌ها در مسیری قرار می‌گیرند که انتهای آنها مشخص نیست.
فارس: پای سیستم رایانه خود می‌نشیند و صفحه جستجوگر گوگل را باز می‌کند، شنیده است که در اینترنت می‌تواند به فضاهایی دست پیدا کند که در آن سایت‌ها شاید بتواند نیمه گمشده خود را پیدا کند و با وارد کردن مشخصات خود در این سایت و بیان ویژگی‌هایی که در ذهن خود دارد گزینه‌هایی به او معرفی می‌شود که شاید یکی از این گزینه ها همان همسر ایده‌آل وی باشد. جستجوی خود را آغاز می‌کند، اولین کلمه‌ای که به ذهنش می‌رسد «سایت همسریابی» است، به محض اینکه جستجو آغاز می‌شود صفحه‌های متعددی باز می‌شود که هر کدام به نوعی و در زمینه‌ای تحت عنوان همسریابی مشغول به فعالیت هستند و با یک کلیک ساده و ورود به یکی از این سایت‌ها ممکن است ارتباطی ْآغاز شود که پایان خوشی نداشته باشد. ازدواج و تشویق جوانان برای تشکیل خانواده موضوعی است که همواره مورد تأکید قرار گرفته است و همواره درخواست جامعه شناسان و کارشناسان از مسئولان دولتی و سیاست‌گذاران این بوده است که شرایط را برای ازدواج آسان،آگاهانه و پایدار جوانان فراهم کنند اما در زیر سایه غفلت مسئولان از این موضوع مهم، شاهد فعالیت‌ها و رویدادهایی در سطح جامعه هستیم که هر کدام به نوبه خود نه تنها مشوقی برای ازدواج نخواهد بود بلکه زمینه بی اعتمادی و سوء ظن را در بین جوانان و خانواده‌ها افزایش می‌دهد. سایتهای همسریابی یکی از مواردی است که متأسفانه در سال‌های اخیر رشد قارچ گونه‌ای داشته است و هر روز تعداد زیادی از جوانان ندانسته و یا از روی کنجکاوی به آنها مراجعه می‌کنند. بر اساس آمار ارائه شده از سوی مسئولان در سال 91، 100 سایت همسریابی به صورت غیر مجاز در فضای مجازی مشغول فعالیت بود که بر اساس آخرین آمار ارائه شده از سوی معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان آمار این سایت‌ها هم اکنون به 300 سایت غیر مجاز رسیده است. رشد سه برابری فعالیت این سایت‌ها قصه پر غصه‌ای را روایت می‌کند که جوانان به دنبال یافتن گمشده‌های خود و به دلیل فراهم نبودن امکانات و شرایط لازم به سراغ فضای مجازی می‌روند که نتیجه آن اخباری است که از اخاذی‌ها و سوء استفاده‌های اخلاقی منتشر می‌شود. در اواخر دولت دهم مدیر کل دفتر ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان از ساماندهی سایتهای همسرگزینی خبر داده و گفته بود: سایت‌ةایی که فعالیت غیرقانونی دارند معرفی می‌شوند و متقاضیان فعالیت در این زمینه باید مجوزهای لازم را اخذ کنند. دولت دهم به پایان رسید و دولت یازدهم کار خود را آغاز کرد، مسئولان تغییر کردند و با جابجایی مدیران معرفی سایتهای غیر مجاز به فراموشی سپرده شد. در 8 آبان ماه سال 92 انتشار گزارشی از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای سلامی زنگ خطر فعالیت زیرپوستی سایتهای همسریابی غیر مجاز را به صدا در آورد: در این گزارش آمده بود که «این شیوه همسریابی اگرچه می‌تواند به امکانی برای تسهیل ازدواج بدل شود، اما آسیب‌هایی از قبیل عدم آموزش، نظارت ضعیف، ناپایداری ارتباط در محیط مجازی و خلاء مشورت لازم، تهدیداتی را از طرف اینترنت برای ازدواج بوجود آورده است.» همچنین در بخش دیگری از این گزارش تصریح شده است که این سایت‌ها تنها به مکانی برای دوست یابی تبدیل شده است که متأسفانه در برخی موارد به ارتباطات خارج از عرف و نامشروع منتهی شده است. درآمدهای کلان سایتهای غیرمجاز همسریابی از جمله موارد دیگری بود که در پژوهش مرکز پژوهش‌های مجلس به آن پرداخته شده و آمده بود: «در برخی موارد بررسی شده که به حکم قضایی پرینت حساب‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت، رقم‌های خیلی سنگین و با تراکنش مالی زیاد و حتی میلیاردی جابجا می‌شد.تراکنش مالی در یکی از سایت‌ها روزانه حدود 12 میلیون تومان بود.» اما با اینکه زنگ خطر فعالیت این سایت‌ها به صدا درآمده است هنوز قانون مصوبی برای برخورد با متخلفان در این فضاها وجود ندارد و با اینکه معاون اجتماعی پلیس فتا در سال 91 با غیرقانونی خواندن فعالیت این سایت‌ها گفته بود: فعالیت هرگونه سایت مرتبط با همسریابی در کشور ممنوع بوده و پلیس در صورت مشاهده این گونه موارد بدون هیچ اغماضی با متخلفان برخورد خواهد کرد اما همچنان شاهد فعالیت این سایتهای غیرمجاز در فضای مجازی هستیم. تأسیس سایتهای ازدواج اینترنتی چه حکمی دارد؟ ازدواج‌های اینترنتی که در آن دختر و پسر با تکیه به اطلاعاتی که صحت آنها مشخص نیست و تنها با اینترنت با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند و بیشتر آنها به دوستیهای قبل از ازدواج منتهی می‌شود، چه حکمی دارد و آیا این گونه روابط برای ازدواج صحیح است؟ و تاسیس سایتهای ازدواج اینترنتی چه حکمی دارد؟ پاسخ این سؤال از زبان برخی از مراجع قابل تأمل است: حضرت آیت الله خامنه‌ای: به طور کلى ارتباط با نامحرم که مستلزم مفسده و یا خوف ارتکاب گناه در آن است، جایز نیست. حضرت آیت الله مکارم شیرازی: این کار با جنس مخالف اشکال دارد، و اغلب پیامدهاى منفى به همراه دارد، مگر اینکه مقدمه ازدواج باشد. که در این صورت به مقدارى که برای ازدواج لازم است، اشکالى ندارد و در مورد سایتهای مذکور اگر این کار زیر نظر افراد مطمئن و با رعایت تمام شئونات اسلامی و اخذ مجوز از مقامات ذی‌صلاح صورت گیرد کار خوبی است و جلوی بسیاری از مشکلات ازدواج‌ها را می‌گیرد، اما با توجه به ظرافت و حساسیتهای مسئله نیاز به برنامه ریزی دقیق دارد. حضرت آیتالله سیستانی: ارتباط اینترنتى قبل از ازدواج جایز نیست؛ ولى اگر بعد از آن عقد صحیح خوانده شود اشکالى ندارد و سایت‌ها اگر فقط واسطه آشنایى براى ازدواج باشد و موجب ارتباط‌هاى نامشروع نشود، مفید است. جای خالی اقدامات مسئولان در ساماندهی سایتهای غیر مجاز همسریابی یکی از نهادهایی که به عنوان متولی اصلی امور جوانان می‌توان از آن نام برد وزارت ورزش و جوانان است که با داشتن دفتری تحت عنوان اداره کل ازدواج و تعالی خانواده انتظار می‌رود در جهت ساماندهی این سایت‌ها و جلوگیری از فعالیت غیرقانونی آنها گام بردارد اما متأسفانه با گذشت ماه‌ها از فعالیت این دفتر اما هنوز اقدام قابل توجهی در این زمینه انجام نشده است و شاید فراهم آوردن زمینه های لازم برای اخذ مجوز قانونی برای افراد واجد صلاحیت بتواند راهکاری باشد تا جلوی فعالیت‌های زیرزمینی سایتهای غیرقانونی گرفته شود. سهیلا کوشا در گفت و گو با خبرنگار جامعه فارس گفت: فعالیت سایتهای غیرمجاز همسریابی اگر به صورت جدی مورد پیگیری و توجه مسئولان حوزه جوانان قرار نگیرد می‌تواند عواقب زیادی برای جوانان داشته باشد که از جمله این موارد ازدواج‌های ناپایدار در جامعه است. وی ادامه داد: با گسترش وسایل ارتباطی و نرم افزاری مانند وایبر و شبکه‌های اجتماعی فعالیت سایتهای همسریابی آسیب‌های بیشتری را برای خانواده‌ها و جوانان به دنبال دارد چرا که اگر فعالیت آنها قانونی نشود افراد هیچگونه تعهدی در مقابل یکدیگر نخواهند داشت و اطلاعاتی که از آنها نیز در فضای مجازی منتشر می‌شود قطعا اطلاعات صحیحی نخواهد بود. این استاد دانشگاه اظهار داشت: با توجه به اینکه جامعه ما یک جامعه اسلامی است و سبک زندگی اسلامی ایرانی برای خانواده‌های ایرانی از اولویت برخوردار است در مرحله اول اصلا وجود این سایت‌ها توجیهی ندارد اما در شرایط فعلی اگر به دلیل گستردگی شهرها امکان آشنایی‌های افراد محدود شده است باید با قانون مند کردن فعالیت آنها جلوی آسیب‌ها و تهدیدات آنها گرفته شود. کوشا افزود: متأسفانه یکی دیگر از آسیب‌های وجود این سایت‌ها گسترش نگاه ابزاری به زنان است که اگر این نگاه افزایش پیدا کند درآینده شاهد افزایش زنان سرپرست خانوار و بچه‌های طلاق در جامعه خواهیم بود بنابراین نباید به هر قیمتی به دنبال افزایش ازدواج در جامعه باشیم و دولت باید کتابچه و منشوری را برای این موضوع تدوین کند تا جلوی آسیب‌های آن گرفته شود. راه اندازی مراکز مشاوره مجاز یکی دیگر از راه‌کارهایی است که می‌تواند خلأ شناخت صحیح جوانان با یکدیگر را برای آغاز یک زندگی مشترک هموار کند اما متأسفانه در این زمینه نیز نقص اجرایی و قانونی باعث شده است شاهد اقدامات خوبی نباشیم. وزارت ورزش و جوانان به هیچ مرکز مشاوره‌ای مجوز فعالیت نداده است بهمن بهمنی مدیرکل دفتر ازدواج و تعالی خانواده با بیان اینکه تا کنون وزارت ورزش و جوانان به هیچ مرکز مشاوره‌ای مجوز فعالیت نداده است، گفت: در آیین نامه اجرایی ماده 43 برنامه پنجم توسعه طبق نظر رئیس مجلس شورای اسلامی باید تغییراتی اعمال می‌شد که ان تغییرات اعمال شده است و باید د.باره در هیأت دولت مورد بررسی و تصویب قرار گیرد. وی ادامه داد: پس از تصویب آیین نامه اجرایی آن در هیأت دولت مراحل ابلاغ آن انجام می‌شود اما هم اکنون ما نمی‌توانیم در مورد مراکزی که در حال فعالیت هستند اظهار نظر کنیم اما تا کنون از سوی وزارت ورزش و جوانان مجوزی اعطا نشده است. مدیرکل دفتر ازدواج و تعالی خانواده وزارت ورزش و جوانان افزود: امیدوار هستیم با توجه به اینکه رایزنی‌ها در این خصوص قبلا انجام شده است سریعتر در دستور کار و در نوبت مصوبه‌های هیأت دولت قرار گیرد تا بتوانیم مراحل صدور مجوز را آغاز کنیم اما فعلا زمان دقیقی برای آن نمی‌توانیم اعلام کنیم. به گزارش خبرگزاری فارس، پیش از این مدیر کل دفتر ازدواج و تعالی خانواده وزارت ورزش و جوانان از اعطای مجوز مراکز مشاوره ازدواج در هفته ازدواج خبر داده و گفته بود: در هفته ازدواج مجوز فعالیت نخستین واحدهای مراکز مشاوره ازدواج و خانواده صادر می‌شود، اما هم اکنون با گذشت دو ماه از هفته ازدواج هنوز مجوزی اعطا نشده است و مردم نمی‌دانند کدام مراکز برای مراجعه معتبر هستند. سایتهای همسان گزینی برای مقابله با فعالیت سایتهای همسریابی راه اندازی می‌شود محمد گلزاری در گفت و گو با خبرنگار جامعه فارس در خصوص فعالیت غیر مجاز سایت های همسریابی گفت: متأسفانه این سایت‌ها هم اکنون به صورت غیر مجاز در کشور در حال فعالیت هستند که البته از طرف پلیس فتا با متخلفان در این زمینه برخوردهای قانونی انجام می‌شود. وی ادامه داد: وزارت ورزش و جوانان و دفتر ازدواج و تعالی خانواده وزارت ورزش و جوانان به عنوان یکی از متولیان حوزه جوان برای مقابله با اینگونه سایت‌ها و توقف فعالیت آنها در نظر دارد سایت همسان گزینی را با همکاری سایت تبیان و با اتصال به مراکز مشاوره ازدواج راه اندازی کند. معاون ساماندهی امور جوانان اظهار داشت: این سایت صرفا به معرفی افراد به یکدیگر بسنده نمی‌کند و به مراکز مجاز مشاوره ازدواج ارتباط داده می‌شوند تا بتوانند تا مرحله ازدواج آنها را همراهی کنند و البته حضور خانواده‌ها در کنار جوانان از جمله مواردی است که در این سایت‌ها به آن توجه می‌شود. معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان ادامه داد: اینکه هم اکنون 300 سایت غیر مجاز همسریابی در فضای مجازی مشغول فعالیت هستند باعث شده است تا آسیب‌های اجتماعی زیادی در کمین جوانان باشد و متأسفانه شاهد هستیم بسیاری از این سایت‌ها تنها عنوان همسریابی دارند و تحت این عنوان فعالیت‌های دیگری را انجام می‌دهند. گلزاری افزود: امیدوار هستیم با توجه به نیاز جامعه کنونی راه اندازی سایت همسان گزینی بتواند راهکاری برای مقابله با فعالیت این سایت‌ها باشد چراکه فعالیت آنها در سایه عدم وجود سایتهای مجاز اتفاق افتاده است. وی ادامه داد: کل فرهنگ جامعه جوان ما به سمت ازدواج‌های دائم و سنتی تمایل دارد و تمایل به ازدواج‌ها از طریق فضای مجازی کم است. توقف فعالیت سایتهای غیرمجاز همسریابی و همچنین لزوم معرفی مراکز مشاوره ازدواج دارای مجوز، از جمله اقداماتی است که نیازمند اهتمام جدی مسئولان در حوزه جوانان است تا شاهد گسترش آسیب‌های اجتماعی در این حوزه نباشیم و روزی برسد که با کاهش آمار طلاق و افزایش ازدواج‌های پایدار، جشن توقف طلاق در کشور را برگزار کنیم.