شیر همواره در مسیر گرانی/ سال ۹۴ هم با گرانی شیر می‌آید؟

گروه اقتصادی فردا: در اواخر سال ۹۳ و با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال و رسیدن نوروز شیر باز هم گران شد تا یکی از کالاهای گران در سال ۹۳ لقب بگیرد. گرانی که دیگر آنقدر اتفاق می‌افتد که برای مردم عادی شده و عده‌ای از خانواده‌های ایرانی به طور کامل مصرف شیر را به دلیل گرانی و لوکس شدن از یاد برده‌اند. شیری که مصرف آن برای بدن حیاتی است و بحران پوکی استخوان را در کشور جدی می‌کند. بحرانی که اگر جدی شود چندین برابر هزینه خرید شیر برای کشور مشکل ایجاد خواهد کرد چرا که هزینه‌های درمانی ان بسیار گران است. در هر حال، آمار نشان می‌دهد که سرانه مصرف لبنیات و شیر در ایران یک پنجم کشورهای توسعه یافته است. از سوی دیگر به گفته مسئولان حوزه سلامت، آمار مصرف شیر در ایران در سال ۱۳۹۱ و پیش از گرانی‌ها بین ۸۰ تا ۱۰۰ لیتر در سال بود که به گفته بسیاری از دست اندر کاران سلامت کاهش ۲۲ درصدی را در سال ۹۲ تجربه کرده است یعنی حدودا ۶۰ تا ۷۰ لیتر. گرانی شیر از سال ۹۱ تا امروز هنوز از یاد‌ها نرفته است که از اردیبهشت ماه سال ۹۱ قیمت شیر و محصولات لبی هر روز با گرانی مواجه شد و کار به جایی رسید که قیمت شیر مانند نرخ دلار نوسان داشت! بعد از آن اما در آستانه ماه مبارک رمضان در حالی که زمزمه‌های احتمال گرانی لبنیات که یکی از کالاهای اساسی سفره‌ها در ماه رمضان است قوت گرفته بود، دبیر انجمن صنایع لبنی از افزایش ۱۵. ۶ درصدی قیمت شیر خام و ۱۵ درصدی فرآورده‌های لبنی بر اساس مصوبه ستاد تنظیم بازار خبر داد تا این شایعات به واقعیت تبدیل شود و افزایش قیمت لبنیات و شیر ادامه دار شود. بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم نیز وضعیت بازار شیر بهتر نشد تا جایی که خبر رسید یارانه ۲۵۰۰ میلیارد تومانی دولت برای تثبیت قیمت شیر خام هنوز اجرایی نشده است و همین امر زمزمه‌های گرانی شیر و لبنیات را در کارخانه‌های لبنی بلند کرد. بعد از آن وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد که طبق مصوبه دولت قیمت هر کیلوگرم شیرخام ۱۴۴۰ تومان است تا شیر باز هم کمی گران شود. اما بعد از اینکه تیرماه امسال، دولت با افزایش ۱۵ درصدی قیمت لبنیات موافقت کرد، به نظر می‌رسید گلایه‌های تولید کنندگان پایان یافته و بازار شیر حداقل تا پایان سال به آرامش رسیده است و برای همین هم بود که باکری، دبیر انجمن صنایع لبنی وعده تثبیت قیمت‌ها تا آخر سال را داده بود. وعده‌ای که البته محقق نشد چرا که در آستانه سال نو شیر گران شده است. در آن زمان درحالی که برخی رسانه‌ها خبر احتمال افزایش ۱۱ درصدی قیمت شیر را مطرح می‌کردند، دبیر انجمن صنایع لبنی گفت هیچ‌گونه افزایش قیمتی دست‌کم تا پایان امسال وجود ندارد. رضا باکری گفت: هیچ‌گونه افزایش قیمتی برای لبنیات تا آخر امسال وجود نخواهد داشت. وی تصریح کرد: عدم افزایش قیمت لبنیات تا پایان امسال در تیرماه از سوی معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور به‌صراحت بیان شده است. وی گفت: در تیرماه امسال افزایش ۱۵ درصدی قیمت لبنیات اعمال شد و قرار نیست هیچ‌گونه افزایشی حداقل تا پایان سال وجود داشته باشد. دبیر انجمن صنایع لبنی در پاسخ به اینکه پس اخبار احتمال افزایش قیمت محصولات لبنی با چه استدلالی بیان می‌شود، افزود: به هر حال دامداران و صنایع لبنی مشکلات اقتصادی خود را مطرح می‌کنند، اما تصمیم‌گیرنده دولت است. با این حال و با وجود این سخنان باز هم در آستانه نوروز شیر گران شد تا گلایه‌های مردم را به همراه داشته باشد. علت گرانی شیر چیست؟ با این حال گرانی‌های مداوم شیر، اعتراض بهارستان نشین‌ها در سال ۹۳ را نیز به همراه داشت و به عنوان مثال، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: در حال حاضر محصولات لبنی توسط کارخانه داران با قیمت اندک خریداری شده و پس از افزایش قیمتی ناعادلانه به مردم عرضه می‌شود. سید محمد حسین می‌رمحمدی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، در خصوص علل افزایش نرخ شیر، گفت: اختلاف بین نرخ خرید محصولات لبنی از دامدار و نرخ فروش این محصولات به مردم، باید فورا مورد بررسی قرار گیرد. نماینده مردم گلپایگان و خوانسار در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: دامدار محصولات لبنی را با نرخ پایین به کارخانه دار‌ها می‌فروشد که متاسفانه این محصولات با افزایش قیمتی ناعادلانه از درب کارخانه به بازار عرضه می‌گردد. وی افزود: سودی که کارخانه دار‌ها از عرضه این محصولات کسب می‌کنند، از لحاظ شرعی و عرفی صحیح نیست و باعث ایجاد تورم و پایمال شدن زحمات دامداران می‌شود. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: دامدار نه تنها محصول خود را با قیمت اندک به فروش می‌رساند بلکه مورد هیچ گونه حمایتی از جانب مسئولان مربوطه قرار نمی‌گیرد. نماینده مردم گلپایگان و گرمسار در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: مشکل مذکور به طور کلی در صنایع شیر ایران دیده می‌شود گرچه انتظار می‌رود در صنایع شیر دولتی، برطرف شود. می‌رمحمدی افزود: اگر دولت نرخ ثابتی بدین منظور اعلام کند و تمامی شرکت‌های عرضه لبنیات دولتی بنای خرید و فروش خود را بر اساس نرخ مصوب دولت قرار دهند این مشکل رفع خواهد شد. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: شیر از جمله مواردی است که باید به صورت روزانه مورد استفاده مردم قرار گیرد و تعیین نرخ شیر و اعلام آن باید در اولویت اساسی دولت قرار گیرد. که البته این اعتراضات هرگز مورد توجه قرار نگرفت. شیر چگونه گران شد؟ در ‌‌نهایت هم طی هفته‌های منتهی به سال ۹۴ خبر رسید برخی برندهای معروف قیمت شیر و فرآورده‌های لبنی را افزایش داده‌اند به طوری که یکی از برندهای معروف قیمت شیر کم چرب را از ۲۲۰۰ به ۲۴۰۰ تومان افزایش داد. این اتفاق اما در حالی رخ داد که همین کارخانه قبل از این قیمت شیر را طی دو بار ۳۰۰ تومان افزایش داده بود تا به این ترتیب شیر هم در اواخر بهمن ماه گران شود و حالا این گرانی‌ها رسمیت یافته و کار به هشدار و تهدید سازمان حمایت هم رسیده است. این بار اما بهانه کارخانه‌های لبنی برای گرانی شیر، افزایش نرخ شیر خام بوده است. سازمان حمایت هشدار داده که افزایش قیمت غیرقانونی است وبا متخلفین برخورد می‌کند، هشداری که نه تن تولید‌کننده‌ای را لرزاند و نه تاثیری بر قیمت شیر و برخی از محصولات لبنی که افزایش قیمت را تجربه‌کرده‌اند، داشته است. معاون بازرسی سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان بر حسب وظیفه، افزایش قیمت لبنیات به هر بهانه‌ای را ممنوع دانست و گفت: این سازمان با متخلفین برابر قانون برخورد می‌کند. مجتبی فراهانی با تأکید بر اینکه هرگونه افزایش قیمت لبنیات ممنوع است، اظهار کرد: پیش از این تفاهمنامه‌ای میان سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان با انجمن تولیدکنندگان لبنیات منعقد شده بود که آن‌ها به هیچ یک از تعهدات خود در مفاد این تفاهمنامه عمل نکرده‌اند. وی با اشاره به اینکه به همین دلیل از نظر سازمان حمایت این تفاهمنامه ملغی شده است، افزود: افزایش قیمت لبنیات به هر بهانه‌ای ممنوع است و سازمان با متخلفین برابر قانون برخورد لازم را انجام خواهد داد. ادامه گرانی شیر و سکوت سازمان حمایت بعد از آن اما علیرغم اولتیماتوم سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان برای بازگشت قیمت‌ محصولات لبنی و شیر به نرخ‌های قبل، نه تنها کارخانه‌های متخلف قیمت‌ فرآورده‌هایشان را کاهش نداد بلکه کارخانه‌های دیگر هم به جمع آن‌ها اضافه شدند و قیمت شیرکم چربشان را ۳۰۰ تومان افزایش دادند به طوری‌که هر لیتر شیر استریل که ۲۵۰۰ تومان در بازار مصرف عرضه می‌شد، از در روزهای پایانی اسفند ماه بیش ۳۰۰ از تومان افزایش یافت و ۲۸۰۰ تومان فروخته شد. گفتنی است، همانطور که گفته شد، ابتدای سال ۹۳ قیمت شیر کم‌چرب بطری حدود ۱۶۰۰ تومان بود که با احتساب ۱۵ درصد مجوز افزایش از دهم تیرماه قیمت هر بطری شیر کم‌چرب نهایتا باید ۱۸۴۰ تومان فروخته می‌شد اما کارخانه‌های لبنی در‌‌ همان ابتدا به پیشواز افزایش قیمت شیر رفتند و هر بطری شیر کم‌چرب را به ۲۰۰۰ تومان افزایش دادند و حالا پس از گذشت هشت ماه کارخانه‌های لبنی مجددا قیمت شیر را در بسته‌بندی‌های مختلف افزایش دادند؛ به گونه‌ای که قیمت شیر کم‌چرب بطری‌ در اواخر هفته گذشته به ۲۵۰۰ تومان افزایش یافت. هر چند رکنی معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی در آن روز‌ها اعلام کرد که طبق مصوبه دولت قیمت هر کیلوگرم شیرخام ۱۴۴۰ تومان است و تاکنون هیچ افزایشی در نرخ شیر خام نداشته‌ایم و دستگاه‌های نظارتی باید با گرانفروشان برخورد کنند اما در هر حال در واقعیت جامعه این بود که شیر باز هم گران شدتا بیشتر و بیشتر از سبد خانواده‌ها حذف شود و سال ۹۳ سال گرانی شیر باشد. دامداران افزایش قیمت نمی‌خواهند در این میان نکته اساسی اینجاست که هر چند صنایع لبنی از افزایش قیمت دم می‌زنند اما دامدارن افزایش قیمت شیر را نمی‌خواهند. اواخر سال ۹۳ بود که رئیس هیأت مدیره اتحادیه سراسری دامداران با بیان اینکه سود دامداران در فروش بیشتر شیر به مردم است، گفت: دامداران به دنبال افزایش قیمت شیر خام نیستند. سیروس روستا گفت: دامداران هیچ زمانی به دنبال افزایش قیمت نیستند، زیرا سود آن‌ها در فروش بیشتر به مردم است که در قیمت پائین امکان‌پذیر است. رئیس هیأت مدیره اتحادیه سراسری دامداران ادامه داد: ‌ دامداران تنها به دنبال سود معقول برای ادامه تولید هستند. وی ادامه داد: در شرایطی بالا بودن قیمت نهاده‌ها، قیمت تمام شده را بالا می‌برد که در این زمان‌ها مسئولان خودشان قیمت را بالا برده‌اند و همواره از سود منطقی دامداران پائین‌تر بوده است. روستا گفت: هر نوسانی که در قیمت نهاده از جمله انرژی، سود بانکی، هزینه کارگری اتفاق بیفتد، در تولید دامداران تأثیرگذار است، بنابراین دولت خود باید هزینه‌های تولید را مدیریت کند. به این ترتیب بود که سال ۹۳ با گرانی ۳ باره شیر به پایان رسید تا شیر در سالی که گذشت روزهای پر ماجرایی را بگذراند و باید منتظر سال ۹۴ بود و دید بالاخره این ماده مهم برای بدن انسان به سفره‌ها باز می‌گردد یا خیر؟