پیام چهارشنبهسوری همدلی و شادی است
چهارشنبهسوری سنت جالبی است که از قرنهای گذشته در تاریخ ما وجود داشته و استمرار یافته است. آن چیزی که از این آیین امروز باقیمانده است و روشی که مردم برای یادبود این روز به کار میگیرند آن چیزی نیست که از قبل و در بطن این آیین باستانی وجود داشته است. این آیین باستانی این روزها بهوسیلهای برای پرکردن خلا فراغت و تفریح بدل شده است. آیین باستانی چهارشنبهسوری شاید به قبل از ظهور اسلام در ایران و حضور زرتشتیان در کشوربرگردد اما، ملت شریف ما این آیین را به باورهای دینی خود پیوند زده است. در بخشهای مختلفی از کشور ما اعتقاد مردم این است که در این روز مختار ثقفی به خونخواهی از سیدالشهدا قیام میکند و این علامتی بوده است که یاران و طرفداران مختار روی پشتبامها از طریق روشن کردن آتش به هم منتقل میکردند تا نهضت آغاز شود. حوادث ناشی از چهارشنبهسوری و به خطرافتادن سلامتی افراد فقط منحصر به زمان فعلی نیست و سالهاست ما شاهد حوادث مختلف برای افراد از این طریق هستیم. خانهای که بهدلیل دست داشتن افراد آن در تولید مواد آتشزا و تهیه آن در منزل دچار حریق میشود و تعدادی کشته برجا میگذارد و دست و پاهایی که بهدلیل انفجار این مواد آتشزا قطع شده و چشمانی که نابینا شدهاند مباحث جدیدی نیست اما، لازم است ما برای این روز فرهنگسازی کنیم. سنتهای باستانی نباید به این بهانه زیر سوال بروند و اجرای آنها تعطیل شود. در کشورهای مجاور مانند آذربایجان هم این آیین برگزار میشود درحالی که هیچ حادثهای رخ نمیدهد. در این کشورها مردم به شکل گروهی جمع میشوند و جشن میگیرند و با حضور مسئولان شادی میکنند. در کشور ما از دیرباز سعی شده با افرادی که با سوءاستفاده از شادی این روز به تولید و توزیع مواد آتشزا میپردازند برخورد شود. تا زمانی که ما با افراد بهویژه جوانان با ملایمت و مهربانی برخورد نکنیم و برای اوقات فراغت آنها برنامهریزی نکنیم، نمیتوانیم انتظار داشته باشیم از راههای غیرقانونی هیجانات خود را تخلیه نکنند و برای خود و دیگران دردسر ایجاد نکنند. دولت و شهرداری میتواند با گسترش فضاها برای این روز و مناسبتهای مشابه زمینههایی را فراهم کند که این جشن به جنجال بدل نشده و حادثهساز نشود. چهارشنبهسوری بخشی از آیین ماست که پیام آن ایجاد همدلی و شادی است و ما میتوانیم با تقویت این کارکردها و پیامهای مثبت جلوی جنبههای منفی آن را بگیریم و اجازه ندهیم این آیین باستانی برای عدهای به محمل عقدهگشایی و تخلیه هیجانات منفی بدل شود. آگاهیسازی برای اطلاع خانوادهها و آموزش کودکان باید بیش از این صورت بگیرد و حتی اگر امکان آن وجود دارد خود دولت هم به این آیین دخول کند و در کنار مردم با در نظرگرفتن مکان مناسب برای برگزاری آن در شادی مردم سهیم باشد. شهرداری چند سال پیش مکانهایی را برای این امر تخصیص داده بود که این اتفاق دیگر تکرار نشد. اگر در شهرهای بزرگ و میادین اصلی نقاطی برای این کار درنظر گرفته شود در تمرکز افراد و کاهش حوادث موثر است. از پلیس و نیروی انتظامی انتظار میرود با رویکردی اجتماعی به این قضیه ورود کند و بیش از هر اقدام سلبی با مدارا و فرهنگسازی به برگزاری درست این آیین باستانی کمک کند. پلیس انتظامی باید به پلیس مردمی تبدیل شود همانطور که خود این نهاد در دور جدید و با مدیریت رئیس فعلی این شعار را مطرح کرده است. تاجایی که ممکن است باید پلیس اجازه دهد افراد شادی و هیجانات خود را تخلیه کنند و تا جایی که حادثه ایجاد نشود و ضرر و آسیب جدی برای کسی ایجاد نشده باید به برگزاری آن کمک کرد. شاید از این طریق به پیام این روز باستانی که ایجاد شادی و همدلی است بیشتر نزدیک شویم و شادی آغاز سال نو را به کام خود و دیگران تلخ نکنیم. آیین باستانی چهارشنبهسوری ریشه در تاریخ باستانی ما دارد و بهترین عید در دنیا عید باستانی ماست که حتی برخی دولتها و کشورهای مجاور سعی داشتهاند آن را به نفع خود مصادره کنند. درحالی که مردم در همه دنیا این نکته را درک کردهاند و این آیین را جالب میدانند، ما آن را با کارهای مختلف خدشهدار میکنیم و با کارهای حاشیهای آن را از مسیراصلی خود خارج میکنیم. خانوادهها و جوانان بهتر از هر کسی میتوانند درک کنند چه چیزی برای آنها آسیبزاست و نباید با خشونت آنها را به استرس بکشانیم. اظهارنظرهایی که در سالهای اخیر آسیبشناسان مسائل اجتماعی و حتی مسئولان انجام دادهاند از این واقعیت حکایت دارد که بسترهای لازم برای شادی و نشاط در جامعه آنطور که باید و شاید وجود ندارد. مسئولان همواره بر لزوم این بسترسازی تاکید کرده اند اما، در رفتاری دوگانه گاه میبینیم که بسترها از بین برده میشود. میتوان با رویکرد و برنامهریزی درست آسیبهایی را که مراسمی چون چهارشنبهسوری دارد کنترل کرد و به جای آن، این مراسم آیینی را به زمانی برای شادی و نشاط و تخلیه هیجانات بدل ساخت. نباید از اعتماد کردن به مردم ترسید و اگر اعتماد کنیم مردم هم پاسخ اعتمادمان را بهخوبی میدهند.