توصیه فیلمسازان برای مستند زندگی شهدا
بیست و هشتمین نشست فیلمسازان جوان سینمای انقلاب اسلامی با حضور ابوذر اسدی مشاور سابق ستاد مرکزی راهیان نور،مهدی شیخ صراف فعال فرهنگی و علی اخوان کارگردان مستند «نفوذی‌ها» برگزار شد.
تصوّر ما از اردوی راهیان نور چیز دیگری بود
در ابتدای این نشست علی اخوان در خصوص روند ساخت این مستند گفت: من این مستند را دو سال و نیم پیش ساختم زمانی که دانشجوی ترم اول بودم. پیش از ساخت این کار بر اساس آن چه مرسوم است گمان می‌کردیم که دانش آموزانی را که به اردوی راهیان نور می‌برند خیلی فضای معنوی خاصی دارند و مدام در حال گریه کردن هستند اما زمانی که اقدام به ساخت این مستند کردیم متوجه شدیم که آنچه به طور مثال از تلویزیون پخش می‌شود تنها ناظر به بخشی از اردوی راهیان نور است و نه تمام آن. از این رو به این نتیجه رسیدیم که با شکستن این فضا قدری واقع بینانه‌تر به این اردو نگاه کنیم. ما سعی کردیم با این مستند صدای انتقادمان را به گوش مسئولان برگزار کننده این اردوها برسانیم.
وی ادامه داد: تدوین این مستند دو ماه به طول انجامید و من بعد از آن که کلی نوار ضبط شده از اردوی راهیان نور داشتم به یکباره به ذهنم رسید که این راش‌ها را با یک سریال خارجی تلفیق کنم و انتقاداتم را در یک فضای طنز بیان کنم.
در ادامه مهدی شیخ صراف مجری این نشست از ابوذر اسدی در خصوص کیفیت و شرایط برگزاری اردوی راهیان نور دانش آموزی پرسید و وی گفت: من از همان سال‌های اولی که اردوی راهیان نور شکل گرفت نسبت به مدل برگزاری آن انتقاداتی داشتم اما متأسفانه آن زمان به این نقدها توجه نشد. ما هم یک چیزی شبیه این مستندی که پخش شد اما به حالت دوربین مخفی تصاویری ضبط و این تصاویر ضبط شده را با اجازه سردار باقرزاده در جلسه با حضور مسئولان اردوی راهیان نور پخش کردیم.
اسدی افزود: ما آن زمان معتقد بودیم دانش آموزی که بی مقدمه و بدون زمینه سازی به اردوی راهیان نور برود ره‌آورد خاصی ندارد و مشکل آفرین است. فیلم‌هایی که ما ضبط کردیم در آن زمان اندک اثری گذاشت اما اصل مشکلات همچنان پابرجاست.
در ادامه علی اخوان در خصوص تفاوت اردوی راهیان نور دانش آموزی با دانشجویی گفت: آن چه در اردوی راهیان نور دانشجویی می‌گذرد و ما نسبت به آن ذهنیت داریم با چیزی که در اردوی راهیان نور دانش‌آموزان می‌گذرد متفاوت است چرا که برگزاری آن متفاوت است.
وی در خصوص مدل اردوی راهیان نور در کشور‌های دیگر افزود: ما نمونه این اردوها را در روسیه هم داریم و آن جا با وجود این که دیگر حاکمیت در اختیار کمونیست‌ها نیست ولی احترام فراوانی به کشته شدگان جنگ‌هایی که در زمان حاکمیت کمونیست انجام شده می‌گذارند.
نگاه مستندساز راهیان نور باید اشراقی باشد
در ادامه شیخ صراف ضمن بیان اینکه سریال معراجی‌ها تنها اثر ساخته شده با موضوع راهیان نور است از اسدی خواست ارزیابی خود را از آثار این حوزه بیان کند. اسدی گفت: نگاه من در این حوزه مستند اشراقی است. راهیان نور هم موضوعیت دارد و هم طریقیت. هم برای آن‌هایی که اردوی راهیان نور را برگزار می‌کنند طریقیت دارد.
مشاور سابق ستاد مرکزی راهیان نور افزود: درک موضوع راهیان نور چون ادامه راه دفاع مقدس است و زمان زیادی هم از آن حماسه نگذشته راحت است و طریقت در خصوص این موضوع این است که آن فرد باید خودش را اهل آن حال و هوایی که می‌خواهد وارد آن شود.
اسدی در ادامه گفت: اگر ما خودمان را جای آن رزمنده قرار ندهیم خیلی نمی‌توانیم درک درستی از آن‌ها داشته باشیم.در اینجا باید به سبک و شیوه شهید آوینی اشاره کنم. کسی که متحول می‌شود و نوشته‌هایش را آتش می‌زند و می‌گوید می‌خواهم برای خدا بنویسم. از شهید آوینی می‌پرسند چه می‌شود که اثر تو به دل می‌نشیند، بعد ما متوجه می‌شویم که او موقع تدوین کار، شب تا صبح گریه و مناجات می‌کرده است.
وی گفت: آن چه در حوزه ساخت مستند مهم و جذاب است و من روی ساخت آن تأکید می‌کنم مستندهایی است که بتواند جذاب باشد و جریان سازی کند. رهبری در خصوص فرهنگ می‌فرمایند فرهنگ مثل هواست. فرهنگ راهیان نور، فرهنگ خاص است و ما زمانی موفقیم که این فرهنگ را تبدیل به فرهنگ عام کنیم.
راهیان نور محل زیارت با معرفت است
مشاور سابق ستاد مرکزی راهیان نور افزود: رهبری می‌فرمایند اردوی راهیان نور محل زیارت با معرفت است. به نظر من این زیارت با معرفت زمانی حاصل می‌شود که ما سبک زندگی خود را شبیه به سبک زندگی شهدا کرده باشیم.
وی در خصوص سوژه‌هایی که می‌توانند تبدیل به اثر مستند شوند ادامه داد: ما باید به سمت ساخت آثاری در خصوص مادران شهید و خادمین اردوی راهیان نور برویم. ما در سه وجه اشخاص، مکان و زمان باید کار کنیم. اشخاص همین‌هایی است که عرض کردم، یعنی مستند شخص محور است. مکان به معنای محل‌های مختلف عملیات‌ها و مفاهیم خاصی است که می‌توان از دل آن مکان‌ها بیرون کشید نمونه‌اش مفهوم مظلومیت است که می‌توان از شلمچه بیرون آورد. اما زمان هم به این معناست که ما بحث دفاع مقدس را ناظر به زمان و مثلاً اتفاقات منطقه بیان کنیم و اینگونه حرفی بزنیم که نیازی را در امروز برطرف کند.
در ادامه شیخ صراف به عدم وجود نهاد خاصی برای انجام کار انگیزشی در این خصوص اشاره و این را یک ضعف جدی در این حوزه عنوان کرد.
در خاتمه ابوذر اسدی با بیان اینکه امروز نگاه مجاهدان منطقه به انقلاب اسلامی است گفت: ما باید در مستندهایی که می‌سازیم توجه ویژه‌ای به بحث زمان داشته باشیم و آثار را به گونه‌ای بسازیم که مجاهدان منطقه را با فرهنگ مقاومت آشناتر کند.
گزارش تصویری این نشست را در زیر ملاحظه می فرمایید: