زباله های تهران هم رنگ و بوی سیاسی گرفت/ تهران زیر سایه سیاست

گروه اجتماعی فردا : تهران شهر پرهیاهو و شلوغی است. شهری پرجمعیت که خدمت رسانی به آن امری پیچیده و طاقت فرساست. یکی از مشکلاتی که سالیان سال است پایتخت پر جمعیت ایران بر دوش می‌کشد، مشکل زباله‌هایی است که در هر ثانیه از حیات در این شهر تولید می‌شوند و مدیریت آن‌ها بسیار مشکل است.

بر اساس آمار‌ها، شهروندان تهرانی در هر دقیقه بیش از ۵‌تن زباله تولید می‌کنند؛. زباله‌هایی که مدیریت شهری باید برای جمع‌آوری آن‌ها روزانه یک میلیارد و ۲۵۰میلیون تومان هزینه صرف کند. رقمی که در سال به بیش از ۴۵۰میلیارد تومان می‌رسد. این رقم اما تنها هزینه‌ جمع‌آوری پسماند پایتخت است. هزینه‌ای که هر روز با تولید زباله بیشتر، افزایش می‌یابد. این در حالی است که هزینه‌های پنهانی دیگری نیز به ازای تولید هر گرم زباله وجود دارد. هزینه‌هایی که امکان محاسبه آن نیست و تنها به‌صورت تخمین اعلام می‌شوند که یکی از آن‌ها هزینه نابود کردن زباله‌های شهری است. رایج‌ترین روشی که در ایران برای از بین بردن زباله‌ها استفاده می‌شود، دفن آنهاست. زباله‌ها در مبدأ جدا می‌شوند، آنهایی که بازیافتی‌اند؛ کنار می‌روند و باقی هم می‌مانند تا زیر خاک دفن شوند. دفتن شدنی که مساوی است با آلودگی خاک و آب و تولید گاز متان یا‌‌ همان گاز گلخانه‌ای. بر اساس آمار‌ها، هر تن زباله دفن شده ۱/۳ تن گاز گلخانه‌ای برحسب دی اکسید کربن آزاد می‌کند که بسیار برای محیط زیست مضرر است و به همین علت اتحادیه اروپا هم از ۴ سال پیش به سراغ قدغن کردن دفن زباله‌ها رفت و از سال ۲۰۱۰ مهر ممنوعیت را بر دفن زباله‌ها زد. بر اساس آمار در حال حاضر در ایران، ۷۰ درصد زباله‌ ها‌تر هستند و ۳۰ درصد آن‌ها خشک. بخشی از زباله تبدیل به کمپوست می‌شوند و بخشی دیگر را هم راهی صنایع بازیافت می‌شود اما در ‌‌نهایت باز هم ۴۰ درصد زباله باقی می‌ماند که تا سال‌های اخیر دفن می‌شدند و بلای جان محیط زیست بودند. در این میان تهران به عنوان شهری پر جمعیت مشکلات بیشتری برای معدوم کردن زباله‌هایی داشته که محل دفن آن‌ها از دهه ۷۰ تا امروز کهریزکی بود که حالا مجهز به دستگاه زباله سوز شده است. سرنوشت زباله‌ها در تهران سرعت تولید زباله در پایتخت در طول سال‌های گذشته چشمگیر بوده است به‌گونه‌ای که پایتخت‌نشینان به‌طور متوسط در هر سال رشدی ۳درصدی در تولید زباله داشتند. همین چند وقت پیش بود که معاون خدمات شهری شهرداری تهران متوسط تولید زباله تهرانی‌ها را در سال ۸۷ در حدود ۶هزار و ۸۶۳تن در روز اعلام کرد. مجتبی عبداللهی با اعلام افزایش سرانه تولید زباله در هر روز در پایتخت از تولید متوسط روزانه ۷هزار و ۴۴۲تن خبر داد و عنوان کرد که این رشد بسیار نگران‌کننده است. زباله‌هایی که در منطقه کهریزک دفن می‌شدند و گلایه‌های مردم این منطقه را بلند کرده بودند تا جایی که بار‌ها و بار‌ها شنیده شد شهروندان منطقه کهریزک ر این خصوص اعتراض و اعلام کردند: «کهریزک سطل زباله تهرانی‌ها نیست». از سوی دیگر فرای این اعتراضات، وقتی زباله‌ای دفن می‌شود بعد از مدتی بیوگاز تولید می‌کند. بعضی از این گاز‌ها بوی بسیار بدی دارند. گاز متان که درصد قابل توجهی از بیوگاز حاصل از زباله‌ها را تشکیل می‌دهد ۲۴برابر گاز دی اکسید کربن پدیده گلخانه‌ای را تشدید می‌کند. همچنین بیوگازی که از زباله‌ها به‌وجود می‌آید اگر جمع شود می‌تواند انفجار ایجاد کند و این خطرناک است و این در حالی است که با دستگاه‌های زباله سوز می‌توان از این زباله‌های مضر برق گرفت و سود اقتصادی برد. با این حال اما هر چند زباله‌های تهران یک مشکل بزرگ برای پایتخت ایران است، همواره در سال‌های اخیر توسط گروه‌های سیاسی مختلف به ابزاری برای تخریب شهرداری تهران تبدیل شده است و این در حالی است که برای رفع این مشکل همه از دولت گرفته تا مجلس و حتی مردم تهران باید آستین همت را بالا بزنند نه اینکه با انتقادهایی که رنگ و بوی سیاسی دارد به ماجرا پر و بال بدهند. در هر حال با وجود انتقاداتی که به شهرداری تهران در خصوص معدوم کردن زباله‌ها روانه می‌شود محمد باقرقالیباف کارخانه زباله سوز تهران را افتتاح کرده تا شاید باری از مشکلات شهری-زباله‌ای بردارد. قالیباف در افتتاحیه این کارخانه گفته: باید باورمان شود که این کارخانه زباله‌سوز فقط یک چهلم زباله‌های شهر تهران را می‌سوزاند. البته راه‌اندازی آن کار بزرگ و ارزشمندی است و بنده نمی‌خواهم نگاه تقلیل‌گرایانه داشته باشم. اما اگر از کار خسته شدیم باید به عقب نگاه کنیم و ببینیم چه اقدامات بزرگی صورت گرفته و اگر دچار کبر و غرور شدیم باید به افق پیش رو نگاه کنیم و ببینیم که چه کارهای بر زمین مانده‌ای داریم. وی با اشاره به انتقادالت غیر منصفانه در این خصوص افزوده: بنده انتقاد‌ها را به جان می‌خرم اما حداقل می‌توانم بگویم در کهریزک دفن زباله غیربهداشتی نداریم و آن را به حداقل ممکن رساندیم. در دهه ۷۰ چه کردند که امروز هم دادشان هواست و بد و بیراه می‌گویند، زمانی که خودشان مسئول بودند چه کردند؟ وی ادامه داده: شعار آسمان آبی، زمین پاک که در شهرداری مطرح شد در عین اینکه یک شعار است اما اقدامات قابل توجهی در پس آن قرار دارد. ابتدا طی ۶ الی ۷ سال تلاش کردیم و حالا این جرات را داریم که چنین شعاری سر دهیم.

شهردار تهران تصریح کرده: ما برای این معضل جدی که به یک جنین در رحم مادر و روح و جسم کهنسالان آسیب می‌رساند چه کردیم؟ این موضوع بزرگ‌ترین چالش ماست اگر دوستان و مسئولان ذیربط در سطح ملی احساسشان این است شهرداری تهران با ساخت و ساز‌ها مانع ایجاد کرده است اعلام کنند تا ما صدور پروانه در همه بخش‌های تجاری، اداری و مسکونی را تعطیل و در عین حال شهر را اداره کنیم. در هر حال آنچه مسلم است، از سال ۱۳۳۸ که پروژه دفن زباله در کهریزک کلنگ خورد؛ تاکنون زباله‌ها را در همه دوره‌های شهرداری پس از انقلاب به این ناحیه منتقل کرده‌اند و با افزایش جمعیت تهران این روند از دهه ۷۰ تا امروز شدت بیشتری نیز یافته است و چه خوب است همه مسئولین دست به دست هم دهند تا نه تنها تهران بلکه همه شهرهای ایران از سیستم‌های دفن زباله به صورت سنتی رهایی یابند و به دنیای مدرن مدیریت زباله بپیوندند.