كاهش قیمت نفت تا كجا؟

گروه اقتصاد فردا: قیمت نفت تابع یک علت خاص نیست که کاهش و افزایش آن تحت‌تاثیر آن علت خاص قرار بگیرد. مجموعه‌ای از عوامل سیاسی، اقتصادی و حتی ژئوپلیتیک بر قیمت نفت در بازارهای جهانی موثر است. من فکر می‌کنم قیمت نفت درنهایت در بازارهای جهانی افزایش خواهد یافت، اما اینکه چه زمانی ما شاهد این افزایش قیمت باشیم چندان قابل پیش‌بینی نیست. افت قیمت نفت بیشتر به دو دلیل اصلی یعنی کاهش تقاضا و افزایش عرضه نفت است. اخیراً تقاضای نفت و فرآورده‌های نفتی در کشورهای عمده صنعتی کم شده است و علت آن این است که این کشورها با رکود اقتصادی مواجه شده‌اند. البته این احتمال کاهش تقاضا در بازارهای آینده انعکاس خیلی تندی داشته است و یکی از دلایل افت قیمت نفت بوده است. از طرف دیگر عرضه نفت به خاطر نفت شیل در آمریکا که تولید آمریکا را بالا برده است باعث شده است که قیمت نفت را کاهش دهد. این منبع نفتی شیل آمریکا را به‌زودی بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت دنیا خواهد کرد. بنابراین همه این عوامل روی کاهش قیمت نفت تاثیرگذار و دست به دست هم داده است. وقتی تاریخچه نفت شیل اویل را بخوانید به‌درستی متوجه خواهید شد که پنج یا شش سال است که فرصت سرمایه‌گذاری درآن فراهم شده است. بنابراین بهره‌برداری از منابع جدید توسط آمریکا کاملا قابل پیش‌بینی بود. برخی از کارشناسان تخمین زده‌اند که بهره‌برداری از منابع مذکور بین ۴۰ تا ۶۰ یورو هزینه‌بردار است بنابراین با توجه به قیمت‌های فعلی ممکن است بخشی از این استخراج انجام نشود. اگر قیمت نفت به همین ترتیب حدود ۴۰ دلار برای هر بشکه نفت باقی بماند به صرفه بودن استخراج نفت در مناطق عمیق اقیانوس‌ها که هزینه بیشتری دارد زیر سوال می‌رود.به نظرم هدف عربستان سعودی و برخی از کشورهای عضو اوپک افزایش تولید با هدف پایین نگه داشتن قیمت نفت است. وقتی قیمت نفت پایین نگاه داشته شود تولید نفت پرهزینه‌ای مانند استخراج از کف اقیانوس و شل اویل به صرفه نخواهد بود. بنابراین اوپک می‌خواهد رقبای جدید خود را در عرصه تولید نفت از میدان به در کند. اگر اقتصاد جهانی کمی رونق بگیرد این امکان برای بازار نفت به وجود می‌آید تا قیمت را بالاتر ببرد. به هر حال ماندگاری قیمت نفت در شرایط فعلی چندان محتمل نیست. هر چند نباید انتظار نفت بالای صد دلار را داشته باشیم. در نوسانات قیمتی نفت هر دو عامل سیاسی و اقتصادی موثرند و تفکیک آنها امکان‌پذیر نیست. درمورد اخیر نیز همین‌گونه است. از نظر اقتصادی جهان در حال رکود است، رشد اقتصادی آمریکا و چین پایین آمده و عرضه مازاد نفت به بازار وجود دارد. در عرصه سیاسی نیز معادلات قدرت میان آمریکا و روسیه برهم خورده و نفت ممکن است در این میان به کار گرفته شده باشد. در نتیجه کسی نمی‌تواند به جرأت بگوید جواب این معما سیاسی است یا اقتصادی. ضمن اینکه به هرحال عربستان هم مایل به کاهش زیاد قیمت نفت نیست و این تحرکات نمی‌تواند زیاد ادامه یابد. اما اوپک تلاش می‌کند تا همچنان قیمت نفت را کنترل کند. نرسی قربان ** كارشناس انرژی