لغو روادید ایران با برخی کشورها به چه قیمتی؟ / خارجی‌هایی که بدون ویزا می‌آیند و ایرانی‌هایی که ویزا نمی‌گیرند!

وقتی اقدام متقابلی در کار نیست اما طی روزهای اخیر اقداماتی در این راستا از سوی وزارت خارجه صورت گرفت که جای تامل جدی دارد. به عنوان نمونه سفیر ایران در جمهوری آذربایجان چند روز قبل گفت که ایران برای شهروندان آذربایجان از سال 1388 روادید ورود به ایران را لغو کرده است. محسن پاک آئین بلافاصله تصریح کرد که اما جمهوری آذربایجان با هیچ کشوری لغو روادید ندارد و در مجموع نسبت به صدور روادید قوانین سختگیرانه دارد اما چون ما طرفدار تردد اتباع دو کشور هستیم و به همین دلیل روادید برای اتباع آذربایجانی را بطور یکجانبه لغو کرده ایم. گرجستان از دیگر کشورهای همسایه ای است که چند ماه قبل به صورت یکطرفه قرارداد لغو روادید با ایران را منتفی کرد . «ایراکی وکوا» سخنگوی وزارت خارجه گرجستان علت فسخ یکجانبه قرارداد لغو روادید را «نگرانی دولت تفلیس از گسترش روابط بازرگانی و استفاده ایران از سیستم مالی این کشور برای دورزدن تحریم‌ها» عنوان کرد. در همین خصوص یک مقام آگاه در وزارت خارجه به خبرگزاری مهر گفت که «قوانین مهاجرتی در گرجستان تغییر کرده و بر مبنای قوانین مهاجرتی جدید، تغییر و تحولاتی ایجاد شده و این اقدام نه‌تنها برای ایران که برای خیلی از کشورهایی که با گرجستان لغو روادید داشته‌اند نیز صورت گرفته است.» این مقام تصریح کرد که «هر کشوری حق دارد که قوانین مربوط به خود را اصلاح کند و طبیعی است که ما نمی‌توانیم در امور داخلی گرجستان دخالت کنیم». این مقام مسوول در وزارت امور خارجه ادامه داد: «قوانین مربوط به صدور ویزا قوانین حاکمیتی کشورهاست که بسته به شرایط روز و سیاست‌های کشورها تغییر پیدا می‌کند تا بر اساس آن تصمیم بگیرند که صدور ویزا را تسهیل کنند یا محدودیت‌هایی در رابطه با آن ایجاد کنند.» در خصوص کشور کویت نیز مقررات دو جانبه‌ای حاکم نیست. در حالیکه کویت اعطای روادید به صورت عادی و طی مراحل کنسولی را برای ایرانی‌ها غیرممکن کرده است، عنایتی سفیر ایران در کویت 20 بهمن ماه امسال گفت که ما محافظه‌کاری در قبال کویتی‌ها نداریم و سالانه نزدیک به 100 هزار ویزا صادر می‌کنیم و همه نوع تسهیلاتی در اختیار کویتی‌ها قرار می‌دهیم و برای آن‌ها ویزاهای متنوعی از جمله گردشگری و غیره صادر می‌کنیم. مالزی و اندونزی نیز دو کشوری هستند که اخیرا در خصوص صدور ویزا برای ایرانیان سختگیری می‌کنند و صدور ویزا در بدو ورود را برای اتباع ایرانی لغو کرده‌اند. ایرانیانی که به مالزی سفر کرده بودند، در بدو ورود متوجه شدند به جای 90 روز، 14 روز ویزا دریافت می‌کنند و این درحالی است که به گفته سفارت ایران در مالزی، هنوز وزارت خارجه این کشور این تصمیم را به طور رسمی به ایران ابلاغ نکرده است. تمام این موارد در حالی اتفاق می‌افتد که ایران برای شهروندان کشورهای سختگیر بر اتباع ایرانی یا لغو روادید دارد یا شرایط بسیار ساده‌ای را برای ورود آنها به ایران در نظر گرفته است. مسئولان وزارت خارجه می‌گویند ایران حاضر است در خصوص مقابله با ایران‌هراسی با هر کشوری که تمایل داشته باشد لغو روادید کند، اما هنوز مشخص نیست که آیا این لغو روادید دوجانبه خواهد بود یا به صورت یکجانبه اعمال می‌شود. امتیاز یکجانبه چرا؟ بر اساس آخرین ارزیابی‌ها، اکنون با اتمام دوره قرارداد ایران و ترکیه در خصوص لغو روادید ترک‌ها مدام تهدید می‌کنند که در مفاد این قانون تجدیدنظر خواهند کرد. درباره امارات هم مسئولان ایرانی پیشنهاد لغو روادید دادند که طرف اماراتی مخالفت کرده است. در‌باره هندوستان نیز وزارت خارجه با ارسال بخشنامه‌ای به شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران و برخی از دفاتر خدمات مسافرتی از لغو روادید اصطلاحا فرودگاهی جهت ورود اتباع هندوستان به ایران خبر داده است، هر چند که علی رغم استقبال و علاقه مردم ایران برای سفر به کشور هندوستان، این کشور به راحتی برای ایرانیان ویزا صادر نمی‌کند و مدت اعتبار این ویزا نیز در رتبه مناسبی قرار ندارد. به نظر می‌رسد که دو امر باید همزمان مورد توجه باشد: توسعه گردشگری (به خصوص میان کشورهای اسلامی) با هدف مقابله با ایران‌هراسی و اسلام‌هراسی. اما باید توجه کرد که دستگاه‌های متولی در خصوص ارج نهادن به اتباع ایرانی باید مقررات دو جانبه متقابل را در خصوص لغو روادید اعمال کنند، چرا که به نظر می‌رسد لغو یکجانبه روادید از سوی ایران و سخت‌گیری آنها با اتباع ایرانی نمی‌تواند در بردارنده مفهوم عزت، حکمت و مصلحت باشد.