چراغربی‎هابه‎رایزنی‎هسته‌ای‌ادامه‎می‌دهند؟

ایسنا: روزنامه‌ی لس‌آنجلس تایمز در گزارشی با پرداختن به مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 نوشت: دیپلمات‌ها مدت‌هاست می‌گویند اگر تهران از موضع خود پایین نیاید به مذاکرات ادامه نمی‌دهند. اما آن‌ها دقیقا همین کار را انجام داده‌اند. به گزارش روزنامه لس‌آنجلس تایمز، دیپلمات‌هایی که به دنبال محدود کردن برنامه‌ی هسته‌ای ایران هستند مدت‌هاست می‌گویند که اگر مقامات در تهران انعطاف نشان ندهند به رایزنی‌ها ادامه نمی‌دهند اما آن‌ها پس از یک سال مذاکرات فشرده وسپری شدن دو ضرب‌الاجل دقیقا در حال انجام همین کار هستند. ایران و گروه 1+5 در 24 نوامبر توافق کردند تا مذاکرات هسته‌ای‌شان را با هدف دستیابی به یک راه حل جامع هفت ماه دیگر تمدید کنند. دیپلمات‌هایی که در وین حضور داشتند می‌گویند ایده‌های جدیدی که مطرح شده ارزش مطالعه را داشته است و از این رو مذاکرات‌شان را تمدید کرده‌اند. اگر چه اختلافات بر سر مسائل کلیدی هنوز به قوت خود باقی است، دیپلمات‌ها می‌ترسند که شکست کامل مذاکرات پیامدهایی در پی داشته باشد؛ پیشرفت در برنامه هسته‌ای ایران، افزایش خطر وقوع جنگ یا اعمال تحریم‌های بیش‌تر علیه ایران. قدرت‌های جهانی از سال 2003 تاکنون به دنبال محدود کردن برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران بوده‌اند. ایران تاکید می‌کند برنامه‌ی هسته‌ای‌اش را برای اهداف صلح‌آمیز و تولید انرژی دنبال می‌کند اما غرب تهران را به تلاش برای دستیابی به ظرفیت تولید سلاح هسته‌ای متهم می‌کند. ایران و قدرت‌های جهانی توانستند در نوامبر سال 2013 به یک توافق اولیه دست پیدا کنند که موجب کاهش تحریم‌های ایران و تعلیق بخشی از فعالیت‌های هسته‌ای این کشور شد. آن‌ها هم‌چنین در طول یک سال گذشته در برخی مسائل به پیشرفت‌هایی دست پیدا کردند. اگرچه ایران محدودیت‌هایی را در غنی سازی 20 درصدی‌اش و نصب سانتریفیوژهای جدید به علاوه باز طراحی راکتور آب سنگین اراک پذیرفته است، تاکید می‌کند که برنامه هسته‌ای‌اش یک دستاورد ملی است و حاضر نشده برچیده شدن زیر بنای هسته‌ای‌اش را بپذیرد. این کشور هم‌چنین درصدد است تا سال 2021 با افزایش تعداد سانتریفیوژهایش ظرفیت غنی سازی خود را چند برابر کند. تهران هم‌چنین خواهان لغو محدودیت‌ها در بخش انرژی شامل بازار نفت است. اما قدرت‌های غربی می‌گویند که این تحریم‌ها را به صورت مرحله به مرحله لغو می‌کند. به نوشته این روزنامه آمریکایی، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران توانسته است روابط خوبی با مذاکره کنندگان غربی پیدا کند و آن‌ها را متقاعد کرده که به دنبال یک توافق است. مذاکره کنندگان امیدوار بودند در آخرین دور مذاکرات در عمان و وین بتوانند امتیازاتی از ایران بگیرند. اما این امر محقق نشد و پس از پایان این مذاکرات نیز اختلافات برسر مسائلی شامل ظرفیت غنی‌سازی ایران، مدت زمان یک توافق، میزان بازرسی از تاسیسات ایران و چگونگی باز طراحی راکتور اراک در جای خود باقی مانده است. بسیاری از مقامات غربی در هراسند که دست‌ نیافتن به توافق در ماه گذشته موجب تزلزل در دور نمای موفقیت این مذاکرات شده است. اکنون جمهوری خواهان آمریکا کنترل کنگره را در دست گرفته‌اند که تهدید به تحریم‌های بیش‌تر علیه ایران می‌کند. تندروهای ایران نیز ممکن است به دلیل لغو نشدن تحریم‌ها خشمگین شوند. اما هر دو طرف برای ادامه این رایزنی‌ها دلایل خودشان را دارند. ایران از تحریم‌ها رهایی خواهد یافت و غرب به توافقی دست خواهد یافت که منجر به محدودیت برنامه‌ی هسته‌ای ایران شود. هم‌چنین گزینه جایگزین چندان خوشایند نیست. حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران تنها باعث می‌شود تا آمریکا وارد یک جنگ تلخ دیگر در خاورمیانه شود؛ در حالیکه پیشرفت هسته‌ای این کشور فقط دو سال به تاخیر خواهد افتاد. از طرفی دیگر، شاید اعمال تحریم‌های جدید بتواند امتیازات بیش‌تر از سوی تهران را در پی داشته باشد اما این احتمال بیش‌تر است که موجب کنار رفتن آن‌ها از پای میز مذاکره شود. علاوه بر این می‌تواند منجر به از هم پاشیده شدن سیستم کنونی تحریم‌ها شود چون کشورهای خریدار نفت ایران شامل ترکیه، چین و هند، غرب را به دلیل شکست مذاکرات مقصر خواهند دانست. بنابراین آن‌ها تحریم‌ها را نادیده گرفته و خرید نفت ایران را افزایش می‌دهند.