روحانی:بایدبا فسادمبارزه و به هیچ‌کس رحم نکنیم
رئیس‌جمهور گفت: اگر می‌خواهیم مشکلات را حل کنیم و کشور در ریل درست قرار بگیرد، باید با فساد مبارزه کنیم و به هیچ‌کس رحم نکنیم.
وی با طرح این سوال که اساسا انقلاب اسلامی برای چه رخ داد و نهضت اسلامی به چه منظوری در برابر رژیم گذشته پا گرفت؟ افزود: ما خودمان سخنان و بیانات‌مان در طول نهضت از رژیم گذشته به عنوان رژیم فاسد پهلوی یاد می‌کردیم و یک عامل مبارزه و دلیل حرکت مردم در برابر رژیم سابق این بود که آن رژیم هم فاسد بود و هم مفسد.
رئیس‌جمهور اضافه کرد: مردم انقلاب کردند تا کشور از فساد پاکسازی شود. مردم انقلاب کردند تا هیچ مفسدی بر صندلی حکومت و ریاست تکیه نزند و اگر خدای نکرده ما در مبارزه با فساد ناتوان باشیم این به مفهوم ضعف انقلاب اسلامی و ناتوانی آن در دست یافتن به یکی از اهداف مهم انقلاب اسلامی است.
روحانی تصریح کرد: فساد از دیدگاه مردم چنین است که یا مسئولی می‌داند در برابر فساد نمی‌ایستد پس خود نیز آلوده است و کل نظام و انقلاب زیر سوال است یا آنکه نمی‌دانند و اگر می‌دانند در مبارزه با آن ناتوانند که در آن صورت دولت اسلامی یک دولت اسلامی ناکارآمد است که فاسد بودن نظام و چه ناکارآمد بودن نظام که یکی از این دو مورد قضاوت مردم است و این به معنای آن است که ما به یکی از مهمترین اهداف انقلاب دست نیافته‌ایم.
وی با بیان اینکه مبارزه با فساد و ریشه‌کن کردن فساد آرمانی همچون مبارزه با استبداد و ایجاد حاکمیت ملی است و آن را باید در این ردیف بشماریم، گفت: اگر امام بزرگوار در زمینه مبارزه با فساد سخن می‌گفت و فرمان می‌داد و تاکید می‌کرد و اینکه رهبری معظم مسئله فساد را در کنار فقر و تبعیض قرار داده و خواسته‌اند که جامعه ما از فقر و فساد و تبعیض مبرا باشد، به معنای اهمیت این هدف مهم برای مسئولان است.
رئیس‌جمهور برهمین اساس خاطرنشان کرد: اگر در گذشته مردم از تورم بالای 40 درصد در رنج و فشار بودند و اگر کشور حتی رشد منفی 9 درصد در ضمن دو سال تجربه کرد و اگر بیکاری و عدم اشتغال مشکل روز همه جامعه بود و مردم با این حال در حماسه 24 خرداد شرکت کردند به این خاطر بود که دولتی کار را آغاز کند که بتواند این معضلات را حل و فصل کند.
«هدف مردم از این حماسه، ایجاد دولتی بود تا برای معضلات راه‌حلی داشته باشد که اگر این دولت نتواند راه‌حل پیدا کند و یا پیدا کند و نتواند آن را اجرا کند به معنای آن است که هیچ توفیقی به دست نیاورده و دولتی ناکارآمد است.»
روحانی افزود: ما دو معیار داریم که یکی از آنها تشخیص مشکل است و دیگری آسان؛ یکی رضایت خداوند است که تشخیص آن خیلی مشکل نیست، حال تبیین و لمس آن شاید برای همه جامعه آسان نباشد، اما نکته دوم این است که رضایت مردم باید مورد توجه باشد.
رئیس‌جمهور تصریح کرد: امیرالمومنین(ع) به محمدبن ابوبکر فرمود که در دوران حکومت خود چیزی را برای عموم مردم بخواه که برای خود و خانواده خود می‌خواهی، پس اگر مردم احساس کردند که فرزندان و برادران حاکمان هستند یا خواهر و مادران مسئولان هستند و اگر این حس به وجود آید و ببینند که رئیس‌جمهور، وزرا، قضات و نمایندگان آنچه را که برای فرزندان خود می‌خواهند برای مردم هم می‌خواهند، آن وقت رضایت عموم مردم حاصل می‌شود.
وی گفت: مگر امکان دارد در جامعه‌ای فساد باشد و کار اداری با رشوه حل و فصل شود و طبقات ساختمان با رشوه مرتفع شود و منابع طبیعی مورد دست‌اندازی قرار گیرد و آن وقت مردم از این دولت و حکومت راضی باشند؟ اصلا برای چه راضی باشند. ما باید تمام توان خود را در این زمینه به کار گیریم.
رئیس‌جمهور با بیان اینکه «رهبری در ذیل نامه این سمینار خواستار تصمیم قاطع عملی و بدون ملاحظه‌کاری برای مبارزه با فساد شدند»، تصریح کرد: این خواست عموم مردم است. اگر می‌خواهیم این مشکلات را حل کنیم امروز کشور باید در ریل درست خود قرار گیرد. باید با فساد مبارزه کنیم و ملاحظه هیچ‌کس را نکنیم و هر کس در هر مقامی به اموال مردم و بیت‌المال و منابع عمومی کشور دست‌اندازی می‌کند و شکاف اجتماعی را بیشتر می‌کند و فقیر را فقیرتر و غنی را غنی‌تر می‌کند و کاری می‌کند که فقر در جامعه گسترده و بیکاری بیشتر شود، باید در برابر او ایستادگی و برخورد کرد. هر که باشد؛ هر مقامی داشته باشد.
روحانی با بیان اینکه برای ما اصل، حکم خدا، رضایت پروردگار، حکم مردم و رضایت مردم است، تصریح کرد: ما مشروعیت‌مان یا حداقل مشروعیت سیاسی و حقوقی‌مان را از آرای مردم به دست می‌آوریم و اگر آرای تک‌تک مردم در پای صندوق رای نبود، نه مشروعیت سیاسی داشتیم و نه مشروعیت حقوقی، حال مشروعیت شرعی هم بحث خود را دارد که با حضور و شعور و بیعت مردم صورت می‌گیرد که باید در جای خود بررسی شود.
وی اظهار داشت: پس اگر می‌خواهیم در این دولت مشکلات را حل کنیم بدون مبارزه با فساد مشکلات حل نخواهد شد.
به گفته رئیس‌جمهور فساد مانند موریانه‌ای است که پایه‌ها را لرزان و از پای در می‌آورد و باید همزمان که با تورم، بیکاری و رکود مبارزه می‌شود با فساد هم مبارزه کرد.
روحانی با بیان اینکه متاسفانه در جامعه فساد است و متاسفانه این فساد یک روزه هم تمام نمی‌شود، تاکید کرد: همه ما باید همه توان خود را به کار بگیریم که قدم به قدم فساد را کاهش بدهیم و این کاهش به گونه‌ای باشد که برای مردم ملموس باشد و بدانند اراده جدی در سطح مسئولان بالای کشور وجود دارد.
رئیس‌جمهور رونق اقتصادی، شکستن رکود، توانمند کردن کشور، بالا بردن قدرت ملی، ثروت ملی، علم و دانش را از اهداف دولت عنوان کرد و با طرح این سوال که مگر ممکن است ما بدون حضور بخش خصوصی به رونق اقتصادی برسیم و مگر با فساد بخش خصوصی می‌تواند رقابت داشته باشد؟ انحصار را یکی از عوامل فساد دانست و تصریح کرد: انحصار عامل فساد است. ما باید با انحصار مبارزه کنیم. هر چه قدر در یک جامعه رقابت نباشد و مدیریت آن انحصاری باشد مشکلاتی پیش می‌آید.
وی افزود: ممکن است نشود بر آن بخشی که انحصار وجود دارد کاری کرد، اما باید نظارت را برای آن قوی‌تر کنیم. ما باید شفافیت را بیشتر کنیم که بزرگ‌ترین فسادها از رانت اطلاعاتی آغاز می‌شود، بنابراین باید هر چه بتوانیم رابطه مردم با چندین مسئول را برای حل یک کار کمتر کنیم، یعنی رودررو شدن مردم با کارمند را کاهش دهیم؛ به عنوان مثال باید رابطه مردم با 20 کارمند را کاهش دهیم و اگر یک کاری را کارمند می‌تواند انجام دهد، چه نیاز داریم که آن کار را 50 نفر انجام دهند، پس باید کاری شود که مردم با یک نفر مواجه شوند که در این صورت سطح فساد را از 100 نفر به یک نفر آورده‌ایم و نظارت نیز بر آن یک نفر آسان‌تر می‌شود.
روحانی با تاکید بر موضوع توسعه دولت الکترونیک، گفت: باید از فناوری‌های نو برای مبارزه با فساد استفاده کنیم. البته که اولین قدم مبارزه با فساد ایجاد فرهنگ، تقویت تدین و اعتقاد به خداوند است، اما این اصول ممکن است در همه جا کارساز نباشد، پس باید از فناوری‌های نو استفاده کنیم.
رئیس‌جمهور تجمیع قدرت را از دیگر عوامل فساد عنوان کرد و گفت: باید تجمیع قدرت را از بین ببریم. با تجمیع قدرت فساد درست می‌شود؛ اگر تفنگ، روزنامه، سایت و اطلاعات همه آنها یک جا جمع شوند، حتما فساد است. به هر حال دنیا عقلش رسیده که این قدرت‌ها را از هم تفکیک کرده است.
«در مجلس یک سال گرفتار این مسئله بودیم. به ما فشار می‌آوردند که دستگاه اطلاعاتی را به یک نهاد نظامی دهیم، اما ما زیر بار نرفتیم. فشارها که زیاد شد از امام سوال کردیم و امام گفتند من هم چنین نظری ندارم و خودتان تصمیم بگیرید و لذا ما یک وزارتخانه درست کردیم و وزارت اطلاعات تاسیس شد که مجلس بتواند نظارت کند که البته بنا این بود در خود وزارت اطلاعات نیز نباید نیروی مسلحی وجود داشته باشد تا بشود کنترل کرد والا اگر اطلاعات، تفنگ، پول، سرمایه، سایت، روزنامه و خبرگزاری همه در یک نهاد جمع شود ابوذر و سلمان هم که باشند فاسد می‌شوند. باید اشکال را رفع کنیم. تجمیع قدرت یک‌جا فساد است.»
وی با طرح این سوال که اساسا چرا قوای سه‌گانه در کشور درست شد و چه لزومی به این کار بود؟ گفت: تفکیک قوا برای کنترل قدرت است. بالاترین مقام کشور یعنی رهبری معظم که فقیه و عادل است باز هم در قانون اساسی آمده که یک مجلس را درست کنند و در کنار رهبری در شرایطی بتواند روی صفات رهبری نظارت کند؛ آن هم در زمان امام این کار صورت گرفت. در حضور امام با آن همه عظمت مجلس خبرگان درست شد و امام نیز آن را امضا کرد. چرا؟ به خاطر اینکه اگر هر قدرتی در کشور از نظارت خارج باشد مشکل پیش می‌آید. ما باید در هر مورد نظارت درست کنیم تا فساد درست نشود.
روحانی افزود: فساد معنی گسترده‌ای دارد. ما حتی اگر اولویت‌ها را عوض کنیم فساد درست می‌شود، یعنی اگر جایی اولویتش جاده است و ما به جای آن سد بسازیم این هم فساد است، پس در اولویت برنامه‌ها اگر دقیق نباشیم فساد صورت می‌گیرد. البته همه ما می‌دانیم که در کشورمان قانون اساسی وجود دارد و دستگاه‌های ناظری از جمله بازرسی کل کشور، دیوان عدالت، دیوان محاسبات را درست کرده تا نظارت‌ها را دقیق‌تر و حساب‌شده‌تر باشد تا در نهایت قوه قضائیه برای هر مواردی که تخلف قانونی در آن صورت گرفته رسیدگی کند.
رئیس‌جمهور با بیان اینکه باید نظارت‌ها دقیق‌تر باشد، تصریح کرد: هدف از مبارزه این نیست که تنها یک فرد متخلف را مجازات و یا شلاق بزنیم. هدف ما باید بازدارندگی باشد که دیگران هم بفهمند راه ناصواب چه سرنوشتی دارد.
«اگر در کشوری قبح رشوه، دزدی و فساد از بین برود باید به خدا پناه برد و اگر آنجایی که قبح شکسته شود به جایی می‌رسیم که حکم خدا، راه خدا و راه حق، انکار و زیر پا گذاشته می‌شود و کم‌کم قانون نیز مسخره می‌شود. می‌ترسم به مرزی رسیده باشیم که قبح فساد شکسته شود. خدا نکند که آن روز پیش آید، اما گزارش‌هایی در گوشه و کنار گفته می‌شود؛ در قدیم می‌گفتند زیرمیزی، الان آمده روی میز و اگر از زیر میز روی میزی شد آن وقت چه باید کرد؟ باید در برابر فساد عقب‌نشینی کنیم؟ در برابر فساد اعلام کنیم که نمی‌توانیم که در این صورت بالاترین وظیفه خود یعنی امر به معروف و نهی از منکر را نادیده گرفته‌ایم. به عبارتی نیز از دست رفتن نظام و انقلاب است. شاید برخی فکر کنند تعبیر من تند است، اما بدانند گسترش و تعمیق فساد به معنای در خطر افتادن اصل نظام و انقلاب است.»
روحانی گفت: مردم که نوکر اسم جمهوری اسلامی ایران نیستند؛ مردم نوکر اسلام، جمهوریت و آرای عمومی هستند. مردم می‌خواهند هم جمهوریت اداره شود و هم اسلام اجرا شود. آن وقت می‌شود جمهوری اسلامی مقدس و مورد احترام همه.
وی با بیان اینکه باید در برابر فساد ایستادگی کنیم و کمربندها را محکم‌تر ببندیم، اظهار داشت: چند ماه پیش وقتی خدمت رهبری گزارشی در زمینه مبارزه با فساد دادم، فرمودند که در این امر جدی باشید و تا هر کجا که باشد من کمک و حمایت می‌کنم و وقتی رهبری معظم روی این مسئله حساس هستند و پافشاری می‌کنند، اگر قوای سه‌گانه هم به این شدت پافشاری کنند و همه مردم در صحنه باشند و بدانند که اگر نایستند و فریاد نزنند و به صحنه نیایند و فداکاری نکنند موفقیت ما در حد لازم در مبارزه با فساد نخواهد بود.
رئیس‌جمهور با بیان اینکه باید نظارت عامه مورد توجه باشد، گفت: چرا یک رسانه تهمت می‌زند؟ این یعنی منکر آشکار؛ چرا برخورد نمی‌شود؟ چرا یک رسانه، یک قوه را هجو و استهزاء می‌کند و با آن برخورد نمی‌شود؟ چرا یک رسانه یکی را بزرگ می‌کند و یکی دیگر را خار، آن هم برای اهداف آینده خود؟ چرا عده‌ای به نام کار خیر و خیریه تابلو می‌زنند و زیر آن تابلو به فساد می‌پردازند؟ چرا برخورد نمی‌شود؟ پس همه باید در صحنه باشند. اول رئیس‌جمهور، قوه مجریه، قوه مقننه و قوه قضائیه و پس از آن همه مردم به صحنه بیایند، نهادهای مدنی، روزنامه‌ها و ...
روحانی ادامه داد: دستگاه اجرایی به تنهایی نمی‌تواند جلوی فساد را بگیرد. باید تمام سندیکاها، انجمن‌ها، احزاب، گروه‌ها و همه نقش خود را ایفا کنند؛ بدون رسانه و مبارزه عمومی و بدون حضور مردم ما نمی‌توانیم به مقصد برسیم. مگر با برتری‌جویی می‌توانیم به بهشت آخرت و رضوان خدا دست پیدا کنیم.
وی با بیان اینکه هر چه کار مردم طولانی شود فساد آن بیشتر می‌شود، گفت: مجلس نیز در این زمینه باید قانونش شفاف و مانع باشد و از همه مهمتر قوه قضائیه است که بتواند دقیق، سالم عمل کند. خدا نکند که روزی فساد به قوه قضائیه برسد که انشاءالله هیچ وقت چنین نمی‌شود. قوه قضائیه و دستگاه‌های نظارتی همه باید در صحنه باشند و این تعارف و شعار نیست.
رئیس‌جمهور در پایان خاطرنشان کرد: این سمینار و امثال آن در صورتی موثر است که پایان امروز به 5 راه‌حل روشن برسیم که به صورت عملی آن را اجرا کنیم که اگر آن کار را کردیم و در جامعه اثر داشت سمینارهای بعدی را تشکیل دهیم، اما اگر این سمینار هم مثل سمینارهای دیگر صرفا به اجتماع و گفت‌وگو و بیان و نظر منتهی شود، راه و مسیر همان می‌شود و آن وقت است که نمی‌توانیم به اهداف بلند خود دست پیدا کنیم.