ارزیابی منفی فارین پالیسی ازتمدید مذاکرات

فارس: چند روزی است که اخبار تمدید توافق موقت ژنو میان ایران و گروه 3+3 صدر لیست اخبار جهانی را به خود اختصاص داده است. ایران و 3+3 یک سال پیش در ژنو توافقی موقت به مدت شش ماه را بین خود امضا کردند، به این امید که بتوانند در این بازه شش ماهه به توافقی جامع نائل آیند، با این حال پیچیدگی موضوع و اختلافات گسترده طرفین منجر به تمدید شش ماهه این توافق شد و هم اکنون با گذشت تاریخ نهایی اعلام شده یعنی 24 نوامبر با تمدیدی مجدد آن هم به مدت 7 ماه مواجه شده‌ایم. نشریه آمریکایی فارین‌پالیسی در گزارشی به قلم جفری لوئیس ضمن توجه به موضوع مذاکرات هسته‌ای ایران، تمدید توافق ژنو و ادامه مذاکرات را منفی ارزیابی کرده و آن را در حکم مرگ خوانده است. فارین پالیسی در گزارش خود ضمن اشاره به این نکته که طرفین پس از یک سال مذاکره نتوانستند حتی به یک چارچوب کلی برای توافق برسند، این گونه نتیجه‌گیری کرده است که حصول به چارچوب کلی طی چهار ماه تعیین شده و امضای توافق جامع در پایان مهلت 7 ماهه نیز مانند گذشته ممکن نخواهد بود. این نشریه برای اثبات فرضیه خود به دو نکته حائز اهمیت توجه کرده است. اولین نکته‌ای که فارین پالیسی بدان پرداخته است،‌مربوط به ترکیب جدید کنگره آمریکا می‌شود. در کنگره چهاردهم تصویب تحریم‌های بیشتر علیه ایران از حداکثر رای لازم(یعنی 60 رای) برخوردار بود و تنها تلاش‌های «هری رید» رهبر حزب اکثریت سنا از تصویب آن ممانعت به عمل آورد. اما در سنای جدید «میچ مک‌کونل» جمهوری‌خواه به جای هری رید می‌نشیند و بدون تردید وی تسامحی در مقابل ایران نشان نخواهد داد. افزون بر این در حال حاضر جمهوری‌خواهان 4 سناتور بیشتر از دموکرات‌ها در سنا دارند. توجیه کنگره برای افزایش تحریم‌ها اعمال فشار بیشتر بر ایران برای کاستن از انتظارات خویش و امضای توافق بوده است و اگر اوباما توانسته بود حداقل به یک چارچوب سیاسی برسد،‌ می‌توانست ادعا کند که تلاش‌های کنگره برای افزایش تحریم‌ها مانعی بر سر توافق بوده است. اما در شرایط جدید، تمدید مذاکرات به کنگره ثابت می‌کند که اعمال فشار بیشتر بر ایران برای حصول به توافق ضروری است. دومین نکته‌ای که جفری لوئیس بدان پرداخته این است که ایران فعالیت‌های تحقیق و بررسی خود را متوقف نکرده است و بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ایران در این مدت به تزریق آزمایشی هگزافلوراید اورانیوم به سانتریفیوژهای آی.آر.5 پرداخته است. اگر چه این اقدام تخطی از توافق موقت ژنو محسوب نمی‌شود،‌ اما حاکی از مصامحه و حسن نیت نیز نمی‌باشد. در شرایط حاضر با تمدید توافق ژنو، ‌ایران می‌تواند فعالیت‌های تحقیق و بررسی خود را حداقل به مدت 7 ماه دیگر ادامه دهد. موفقیت در غنی‌سازی اورانیوم توسط سانتریفیوژهای آی.آر.5 می‌تواند مقدمه‌ای باشد بر ساخت و استفاده سانتریفیوژهای جدیدی که ایران تحت عنوان آی.آر.8 از آنها یاد می‌کند. این سانتریفیوژها 16برابر سانتریفیوژهایی که هم اکنون در نطنز فعالیت می‌کنند، ‌قابلیت غنی‌سازی اورانیوم را دارند. با توجه به این که در متن توافق ژنو هیچ اشاره‌ای به محدودیت استفاده از این نوع سانتریفیوژها نشده است، احتمال می‌رود که ایران استفاده از آن را در دستور کار قرار بدهد. همچنان که رئیس جمهور ایران نیز پیش‌تر گفته بود که ایران در زمینه برنامه‌های تحقیق و بررسی خود هیچ‌گونه محدودیتی را پذیرا نخواهد شد . این نشریه در نهایت با توجه به دو نکته مذکور نتیجه‌گیری کرده است که هم اکنون لحظه اقدام برای طرفین است. مذاکره کنندگان دو طرف باید متوجه این موضوع باشند که چهار ماه برای رسیدن به چارچوب کلی وقت ندارند. زمانی که کنگره جدید در سوم ‌ژانویه کار خود را آغاز کند همه معادلات را بر هم می‌زند و در مقابل هر اقدامی که احساس کند با توافق ژنو مغایر است و یا حتی هر اقدامی که به نظر آن مناسب نباشد، ‌دست به تصویب تحریم‌های جدید خواهد زد.